یکپارچه نبودن مقررات احداث ساختمان سبز

 به بررسی اهمیت و زیرساخت‌های لازم جهت احداث ساختمان های سبز و آسیب‌شناسی چالش‌های موجود در این زمینه پرداخته شده.

در همین رابطه رئیس انجمن مدیریت سبز ایران با اشاره به جای بسیار خالی ساختمان سبز در کشور از بعد مصرف انرژی و منابع آبی مورد استفاده در ساختمان‌های مسکونی، صنعتی، تجاری و اداری گفت: ساخت‌وساز در کشور ما بیش از 100 برابر ساخت‌وساز در برخی کشورهای اروپایی است، ولی آنها به دلیل نگرانی از وضعیت کنونی و آینده این صنعت، سال‌های سال است که در این مسیر رو به جلو می‌روند.

مجید سرایداریان درباره نقش و اقدامات دولت و بخش خصوصی در مسیر ساخت ساختمان سبز بیان کرد: در بحث احداث ساختمان‌های سبز، دولت به عنوان حاکمیت نقش کلیدی را در تدوین و ابلاغ قوانین و مقررات و آئین‌نامه‌ها ایفا می‌کند. ضمنا دولت می‌تواند از جایگاه حاکمیتی خود ابتدا طی یک دوره دو یا سه ساله، در این بخش به صورت تشویقی عمل کند و سپس به سمت اجباری کردن آن برای سازندگان و سرمایه‌گذاران گام بردارد.

سرایداریان تاکید کرد: یعنی اگر یک سازنده ساختمان سبزی را می‌سازد، دولت باید نسبت به کسانی که به این موضوع ورود نمی‌کنند، تسهیلات بهتری از بعد کاهش عوارض ساخت‌وساز و یا افزایش قیمت فروش مسکن و قیمت‌گذاری منطقه‌ای به وی اختصاص دهد و اینها می‌تواند از جنبه های انگیزشی در این بخش باشد.

وی افزود: اگر از جنبه زیست‌محیطی و مصرف منابع بخواهیم به موضوع نگاه کنیم، واقعیت آن است که در حوزه ساختمان به خاطر خطاهایی که اتفاق می‌افتد، به شدت منابع زیادی را از دست می‌دهیم و جدا از بحث تخریب محیط‌زیست و منابع، باقی ماندن پسماندهای بی رویه، جنبه دیگری از موضوع است.

سرایداریان با بیان اینکه بخش اعظمی از بالا بودن بهای تمام شده ساختمان‌های ما، به این دلیل است که در ابعاد طراحی، ساخت‌وساز و نهایتا بهره‌برداری از ساختمان‌ها، استانداردها یا ضوابط به طور صحیح اجرا نمی‌شود گفت: در شهر تهران شیوه ساخت‌وساز چه در شمال شهر و با قیمت‌های بسیار بالا و چه در جنوب شهر با قیمت‌های معمولی، هنوز ساختار و فضای سنتی و نگاه قدیمی دارد و هیچ‌گونه هوشمندی، نوگرایی و استفاده از تجربیات و دانش روز در طراحی وجود ندارد.

وی با تاکید بر لزوم نوگرایی و بازنگری عمده در این راستا عنوان کرد: برخلاف تصوری که بسیاری از سازندگان و پیمانکاران دارند، اصلا این گونه نیست که نگاه سبز به ساختمان یا ساختمان سبز گزینه لوکس یا مقوله‌ای است که باعث افزایش قیمت ساختمان‌ها می‌شود.

رئیس انجمن مدیریت سبز ایران تشریح کرد: نگاه سبز به معنی یک نگاه کاملا اقتصادی به موضوع ساختمان سازی است که در گام اول بر پایه استفاده درست از منابع و نیز کاهش بهای تمام شده ساختمان است که طبیعتا کیفیت زندگی و بهره‌برداری از سازه را به نحو مقتضی بالا می برد.

سرایداریان با ابراز تاسف از ناآگاهی مصرف‌کنندگان و مردم در این بخش گفت: این ناآگاهی باعث شده که اصول و اقدامات اشتباه در طراحی و مصرف منابع در ساختمان‌ها حتی به اشتباه به عنوان موارد صحیح در بین مردم مصطلح شود و از آن استفاده کنند.

وی با انتقاد از این روند افزود: متولیان امر یا به بیان بهتر سرمایه‌گذاران جزو کسانی هستند که متخصص این حرفه نیستند و بسیاری از آنها به صورت سلیقه‌ای در این بخش عمل می‌کنند و البته چون این موضوع به صورت یکپارچه در کشور مدیریت نمی‌شود، به این مسئله دامن می‌زند.

وی ادامه داد: وقتی سازنده مسکن می‌داند که اگر خطایی هم بکند، می‌تواند هزینه خطای خود را به شهرداری پرداخت کند و راهی برای فرار از قانون وجود دارد، همه این مسائل به دلیل عدم یکپارچه‌سازی قوانین در کشور و نبود نگاه یکپارچه در بین سازمان‌های حاکمیتی ذی‌نفع در این بخش است.

همچنین دبیر شورای ساختمان سبز ایران در آسیب‌شناسی احداث ساختمان‌های سبز در کشور و زیرساخت‌های لازم برای این منظور گفت: بحث ساختمان‌سازی به صورت سبز در تمام دنیا یک اجبار است، به این دلیل که کشورها متعهد به کاهش گازهای گلخانه‌ای هستند و از سال 2026 هم این موضوع بسیار جدی می‌شود و هر کشوری که اقدام به این کار نکند باید روی صنایع و مصالح ساختمانی که وارد و صادر می‌کند، عوارض پرداخت کند.

حمید ناصری با تاکید بر اینکه احداث ساختمان سبز مسئله پیچیده و مشکلی نیست و شامل قوانین و مقرراتی است که در استانداردهای بین‌المللی آمده و ایران هم از آنها تبعیت کرده است؛ ادامه داد: بسیاری از مقررات موجود در ساختمان سازی، در احداث ساختمان سبز هم تکرار می‌شود و بنابراین ساخت آنها در کشور امکانپذیر است.

وی همچنین با اشاره به دو مشکل در این مسیر تصریح کرد: مشکل اول این است که در این بخش و چگونگی استفاده از امکانات موجود خلاقیتی وجود ندارد و دومین بحث یکپارچه نبودن مقرراتی است که براساس آنها ساختمان سبز باید تعریف شود و این مقررات به صورت پراکنده در آئین‌نامه‌های مختلف قید شده است.

ناصری با ارائه مثالی تشریح کرد: برای مثال یک ساختمان از نظر عایق‌کاری به خوبی ولی از نظر برق بسیار ضعیف اجرا می شود و یا از نظر سیستم تهویه، اکثر ساختمان‌های کشور دارای مشکل هستند، در حالی که توجه به این مسئله می‌تواند روی کاهش مصرف انرژی و آب بسیار تاثیرگذار باشد.

ناصری اضافه کرد: بسیاری از قوانین مربوط به ساختمان سبز جزو همان مواردی هستند که در مقررات نظام آئین‌نامه‌های ملی ساختمان کشور وجود دارد و قوانین مرتبط در این بخش را باید یکپارچه‌سازی ‌کنند تا براساس آنها ساختمان سبز احداث شود.

وی با بیان اینکه تعاملات اجتماعی و تعاملات زیست‌محیطی در این بخش اصلا دیده نمی‌شود افزود: این معضل شهرداری‌ها است و در این بخش قانون موجود باید رعایت شود. منتهی در اینجا به لزوم تجمیع و به‌کارگیری مقررات توجه نداشته‌اند و ندارند و به همین دلیل وضعیت ساختمان‌ها به شکل امروزی درآمده است.

ناصری با تاکید بر لزوم احداث ساختمان‌های سبز و تاثیرات مهم آنها بر صنعت ساختمان‌ گفت: نظمی که در اثر احداث ساختمان سبز ایجاد می‌شود، موجب افزایش طول عمر ساختمان، کاهش هزینه‌های ساخت، افزایش چشمگیر ایمنی و بهداشت در ساختمانها می شود و شرایط تعاملات آن با جامعه بسیار مثبت خواهد بود و درنهایت رفاه و آسایش کیفی فضاهای داخلی را برای ساکنان و محیط شهری فراهم می‌کند.

دبیر شورای ساختمان سبز ایران با بیان اینکه اکثر مشکلات امروز ناشی از احداث ساختمان‌هایی است که در آنها بسیاری از مقررات رعایت نشده و فاقد نظم است، افزود: اگر بحث زیبایی شهری را در نظر بگیرید، در بسیاری از محلات با وجود احداث ساختمان‌های لوکس با هزینه‌های گران، ولی این ساختمان ها از نظر تعاملات شهری، چه از بعد دیداری و چه از بعد مسائل زیست‌محیطی و چه از بعد انتظارات موجود، بسیار مزاحم هستند.

ناصری در پاسخ به اینکه نهادهای متولی برای توسعه ساخت ساختمان‌های سبز چه اقداماتی را باید انجام دهند اظهار داشت: در تمام دنیا یک قانونی وجود دارد که در ارتباط با این موضوع، شورای ساختمان سبز تشکیل می‌شود و ما اخیرا این شورای سبز را در کشور تشکیل داده‌ایم.

وی افزود: این شورا نهادهای مختلف مثل شهرداری‌ها، وزارت راه، پیمانکاران، انجمن‌های صنفی تاسیسات ساختمان، وزارت نیرو، وزارت نفت، بهینه‌سازی مصرف سوخت را دربرمی گیرد و هر کدام بایستی براساس نقطه‌نظرات خاص خود در اجرای برنامه ها، صدور مجوزها و ارائه تشویقات وارد شوند.