سازندگان به دنبال ارزشافزودهاند نه بهینهسازی انرژی
با توجه به بالا بودن مصرف انرژی در بخش صنعتی و خانگی در ایران و عدم توجه تولیدکنندگان به بازدهی وسایل تولیدشان و نیز عدم اطلاع مصرفکنندگان در این زمینه، دولت ایران در پی تعیین استانداردی برای مصرف انرژی در وسایل انرژی بر خانگی برآمد.
گامهای اولیه در جهت تعیین این استاندارد از سال ۱۳۷۵ آغاز شد. در همین راستا آزمایشگاه ملی صرفهجویی انرژی در سال ۱۳۷۸ تأسیس گردید. اولین استاندارد مصرف انرژی در کشور برای یخچال و فریزرها تدوین شد و کلیه کارخانههای سازنده ملزم به الصاق آن بر روی محصولات خود شدند.
هماکنون برای اکثر وسایل انرژی بر خانگی معیارهای تعیین بازدهی مشخصشدهاند و استفاده از این برچسب رایج شده است. تهیه استانداردهای مصرف انرژی، برچسب انرژی و سیاستگذاریها در این زمینه، بر عهده سازمان بهرهوری انرژی ایران و شرکت بهینهسازی مصرف سوخت است. در ساختمانهای خانگی جدید نیز مانند وسایل خانگی استفاده از برچسب انرژی ساختمان اجباری است.
به منظور بررسی ابعاد گوناگون چالشهای صدور برچسب انرژی ساختمان و فرهنگسازی این گواهینامه در صنعت ساختمان کشور، عصر روز شنبه (14 مهرماه) نشست برچسب انرژی ساختمان در وزارت نیرو برگزار شد؛ در این نشست، نمایندگانی از وزارت نیرو ،سازمان بهینهسازی مصرف سوخت و توانیرحضور داشتند.
کسب سیاستهای کاهش مصرفی در ساختمان با اجرای برچسب انرژی
در این جلسه رییس گروه فنی مهندسی دفتر استانداردهای فنی مهندسی برق و انرژی وزارت نیرو در مورد اقدامات سازمان متبوعش اشارهکرده و گفت: وزارت نیرو از سال 75 در زمینه برچسب انرژی محصولات خانگی فعالیت موثری انجام داده است.
عباس صالحیان بابیان اینکه ورود وزارت نیرو در حیطه برچسب انرژی ساختمان از سال 89 است، گفت: مطالعات این طرح در پژوهشگاه وزارت نیرو صورت گرفت و در نهایت طرحی همانند برچسب انرژی ساختمان اروپا طراحی شد.
وی در این خصوص خاطرنشان ساخت: در برچسب انرژی ساختمان، استاندارد وسایل گرمایشی- روشنایی- پوسته ساختمان در این برچسب دیدهشده است و با اجرایی شدن آن کلیه سیاستهای کاهش مصرف انرژی در ساختمان کسب میشود.
صالحیان در پاسخ به این پرسش که چرا با گذر زمان و مدرن شدن ساختوساز مصرف انرژی در ساختمانهای کشور بالا میرود، گفت: این موضوع چالشی است که ناشی از نگاه سازندگان و ورود بسازوبفروشها در ساختوساز نشات گرفته است.
وی افزود: متاسفانه نگاه غالب بسازوبفروشی در ساختوساز کشور موجب غفلت از معیارهای معماری صحیح در کشور شده است.
رییس گروه فنی مهندسی دفتر استانداردهای فنی مهندسی برق و انرژی وزارت نیرو با تاکید بر اینکه ساختوساز باید با توجه به اقلیم صورت گیرد، ادامه داد: فاکتورهای دیگر همچون اهمیت فاکتورهای اقتصادی باعث غلبه آن بر فاکتور معماری شده است و از بهکارگیری آییننامههای بومی و اقلیمی و ساختوساز جلوگیری کرده است.
بهینهسازی مصرف انرژی در دو مرحله
در ادامه این نشست وهاب مکاری زاده مدیر گروه مدیریت انرژی پژوهشگاه نیرو بابیان این که در سال 82 فرآیند تجهیزات و رفتار مصرفکنندهها با عنوان برچسب انرژی وارد چرخه انرژی شد گفت: در حال حاضر برچسب انرژی توسط وزارت نیرو و شرکت توانیر در 2 مرحله اجرایی میشود.
وی گفت: مرحله اول توسط شرکت سابا برای ساختمانهای اداری ابلاغ شد و مرحله بعدی شامل ساختمانهای مسکونی بود؛ که معیار مصرف بر اساس کمیته تصمیم معیارها در قالب فرمت 5 قرار گرفت و به مرحله اجرا ابلاغ شد.
مدیر گروه مدیریت انرژی پژوهشگاه نیرو گفت: عاملیت اصلی تدوین برچسب انرژی شرکت نفت بود که این امر مهم با همکاری وزارت نیرو اجرایی شد.
کاهش ده درصدی انرژی از 27 مهرماه
در ادامه امیر احمدزاده کارشناس دفتر مدیریت مصرف شرکت توانیر بابیان این که بزرگترین مشکل بهینهسازی مصرف انرژی عدم همکاری وزارت راه و شهرسازی و نظام مهندسی است گفت: این دوارگان به وزارت نیرو حق ورود و دخالت در بهینهسازی مصرف انرژی ساختمان نمیدهد؛ و معتقد هستند این فعالیتها باید توسط مهندسان انجام شود.
وی گفت: قوانین و معیارهای بهینهسازی انرژی در ساختمانها به هیچ عنوان رعایت نمیشود و مبحث 19 همچنان مغفول مانده است. به عنوان مثال پنجرههای دوجداره در ساختمان به هیچ عنوان با مقررات و معیارهای مصرف انرژی مطابقت ندارند.
احمدزاده گفت: در حال حاضر برچسب انرژی در ساختمانها به صورت اختیاری است و سازمان استاندارد در تلاش اجباری کردن این برچسب در ساختمانهای اداری است
وی گفت: در جدیدترین دستور وزیر نیرو مقررشده است تمام ساختمانهای زیر مجموعه وزارت نیرو حتی در استانها باید 10 درصد از مصرف انرژی را تعدیل دهند. بعدازآن با همکاری سازمان استاندار به دنبال اجباری کردن این مقوله در تمام سازمانهای اداری بر حسب مؤلفههای استاندار هستیم.
کارشناس دفتر مدیریت مصرف شرکت توانیر در ادامه افزود: این مقوله از 27 مهرماه شروع و برای اجرای آن، یک وقفه دوماهه در نظر گرفتهشده است تا 60 ساختمان وابسته به زیر مجموعه نیرو با کاهش 10 درصدی وارد چرخه کاهش مصرف انرژی شوند.
احمدزاده در پاسخ به این سؤال که آیا 10 درصد رقم کوچکی نیست گفت: این رقم برای شروع بسیار مناسب است زیرا اگر رقم بزرگی در نظر گرفته میشد به موفقیت بزرگی دست پیدا نمیکردیم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا سازمانی برای بررسی عملکرد دوماهه ادارات برای کاهش مصرف انرژیدارید گفت: بررسی و نظارت نیازمند اجباری شدن است تا زمانی که این مقوله اجباری نشود. سازمان توانیر عهدهدار و بررسی کاهش مصرف انرژی زیر مجموعههای وزارت نیرو است. عملکرد این ادارات ابتدا جمع آوری بعد امتیازدهی براساس معیار ها خواهند شد. ازآنجاییکه کاهش دهدرصدی مصرف انرژی در ادارت زیر مجموعه وزارت نیرو به صورت بخشنامه است. اجرای آن برای تمامی ادارات و پستها الزامی است.
در ادامه افزود: به طور کلی کاهش 10 درصدی مصرف انرژی رقم قابل توجهی است به طور مثال کاهش 30 کیلو واتی از 300 کیلو وات را میتوان موفقیت حساب کرد.
احمدزاده گفت: تعدیل مصرف انرژی نیازمند بودجه کلان است و در حال حاضر اجرایی آن به صورت رقمی بالاتر از ده درصد در توان شرکت توانیر نیست.
وی بابیان این که در حال حاضر برای بهینهسازی مصرف انرژی هر یک از پستهای وزارت نیرو حدود 30 تا 40 میلیون گفت: این هزینهها شامل تعویض پنجرهها، سیستم روشنایی، اجرای سیستم گرمایشی هوشمند، اجرای ترموستات، روشنایی محوطه غیره بوده است
این کارشناس در ادامه گفت: بهینهسازی مصرف انرژی در پستها بر اساس اقلیم بوده است یعنی اقلیمها سردسیر و گرمسیر در اولویت بوده است.
احمدزاده در ادامه گفت: در حال حاضر مصرف انرژی در صنایع 20 درصد افزایشیافته است گفت: اگرچه صنایع ما در رکود است اما تابستان امسال با رشد مصرف انرژی روبرو شدیم که بیانگر تحرک در بازار صنایع است.
وی اشارهای نیز به هدر رفت انرژی از خطوط انتقال داشت و در این باره گفت: این هدر رفت درگذشته حدود 20 درصد بوده که اکنون 11 درصد شده است.
وی در این خصوص متذکر شد: در هیچ کشور هدر رفت انرژی صفر نیست و البته هیچ کشور از نظر وسعت و انتقال در سطح ایران نیست به طور مثال فاصله برخی از روستاها در ایران بالای 200 کیلومتر است که این میزان فاصله مصرف و هدر رفت را به اوج میرساند. وی استفاده از انرژیهای نو و استفاده از تجهیزات کم مصرف را مهم دانست.
تجهیزات نو انرژی در همه مناطق جوابگو نیست
در این خصوص مکاری زاده بابیان این که استفاده از تجهیزات نو در هر مکانی جوابگو نیست گفت: یک مولد خورشیدی 12 میلیون تومان جوابگوی مصرف بیش از 20 خانوار نیست گفت: حتی به این خانوار گفتهشده است از مصرف یخچالهای بزرگ و تلویزیون به مدت طولانی خودداری کنند.
وی گفت: به طور کلی مصرف انرژی در بخش صنعت 26.4% در بخش حملونقل 27.7%، بخش مسکن 32.8%، بخش تجاری 8.2%، بخش کشاورزی 4.4% و سایر بخشهای 0.4% بوده است.
مدیر گروه مدیریت انرژی پژوهشگاه نیرو گفت:فرهنگسازی در کاهش مصرف انرژی اهمیت ویژهای دارد براین اساس دورههای آموزش یک روزه برای بانوان و آقایان ویژه شاغیلن همه ساله اجرایی میشود.
سازندگان به دنبال ارزشافزوده هستند نه بهینهسازی انرژی
در ادامه این نشست احمدزاده در پاسخ به این سؤال که آیا با طراحی مناسب و معماری اصولی جلوی هدر رفت انرژی را گرفت گفت: بیشتر سازندهها به دنبال ارزشافزوده هستند و برای آنها هیچ توجهی برای بهبود و یا استفاده از تجهیزات اصولی و استاندارد وجود ندارد. بیشتر این افراد به دنبال ارزانسازی و سود بیشتر هستند و لزومی برای جای گزین کردن مصالح نمیبینند. مگر این که نظارتهای دقیق همراه با قانون اجباری در این خصوص اعمال شود.
کارشناس دفتر مدیریت مصرف شرکت توانیر در این خصوص ادامه داد: در حال حاضر بیشتر تجهیزات و لوازم خانه مصرف انرژی استانداردی ندارند و دولت جلوی بیشتر تولیدکنندگان داخلی لوازمخانگی پرمصرف را نمیگیرد زیرا معتقد است این کارخانهها برای عدهای شغل ایجاد کرده است؛ و کارخانهها نیز به دلیل داشتن مشتری، خود را ملزوم به ارتقای کیفیت کالا نمیکنند در حالی که مسئولین کشور کانادا در سال 1994 مردم و کارخانهها را مجبور به دریافت، ساخت و تولید لوازم گرید A کردند.
احمدزاده در مورد ورود کالاهای پر مصرف از گمرک نیز گفت: در حال حاضر 96 درصد کالاهای وارداتی حاوی گرید A و B هستند و مشکل ما تنها با تویلد کنندههای داخلی سات بیشتر تولیدات داخلی دارای گرید G است.
وی گفت: متاسفانه امر بهینهسازی مصرف انرژی در ایران به صورت جزیره است و این امر متولی زیاد اما مجری کمی دارد. برخی از ارگان ها قوانین را تدوین، برخی اصلاح، برخی نظارت میکنند و متاسفانه هیچ کدام فعالیت مناسب و اصولی در این امر ندارند.
این کارشناس در ادامه افزود: متاسفانه ناظر و شهردار هم در این امر کوتاهی میکنند تا زمانی که ناظر قابلخرید نباشد و در امر مصرف ارنژی فرهنگسازی نشود ما موفقیت زیادی در امر بهینهسازی مصرف انرژی نخواهیم داشت.
وی گفت: باید یک سازمان که دغدغه نظارت دقیق در امر مصرف انرژی دارد، زیرنظر ریاست جمهوری تشکیل شود این سازمان باید فرا جناحی و با دستور مستقیم رییس جمهور فعالیت کند.
احمدزاده در نهایت گفت: باید کاهش مصرف انرژی در عملکرد مدیران سازمان نیز لحاظ شود و براساس این عملکرد مدیران ارزیابی شوند.
منبع: صما