ساختوساز در غرب تهران كریدور هوایی تهران را بست
سیدحسین هاشمی که انتقاد زیادی به شرایط فعلی مدیریت شهری تهران دارد میگوید: برای حل بسیاری از این مشكلات درصدد تعامل با ارگانهای ذیربط از جمله شهرداری تهران بودیم اما این تعامل از سوی آنها پیگیری نشد.
رئیس جمهور در اجلاس شهرداران انتقادی را درباره اداره شهر با فروش تراكم داشتند كه تا مدتها با انتقاد و هجمه از سوی شهرداری تهران روبهرو شد. شما كه از نزدیكتر با مسائل تهران آشنا هستید و بر تعامل با شهرداری تهران هم تاكید دارید. چقدر این رویكرد رئیس جمهور را درباره اداره تهران با تراكمفروشی منطبق میدانید؟
من با ذكر مثال میگویم؛ ما در حال حاضر با مسئله مهمی به نام مجموعههای تجاری یا «مال»ها مواجه هستیم كه از همه لحاظ به نقاط پرخطر و پرآسیب تهران تبدیل شدهاند.
جانمایی این مجموعههای تجاری به شدت اشتباه بوده و همچنان هم ادامه دارد و شاهد افزایش آنها هستیم. به عنوان نمونه خیابان مقدساردبیلی كه به خاطر حضور پالادیوم، بیشتر ساعتهای روز قفل است و مسیرهای اطراف خود را هم قفل میكند. همین اتفاق را مجتمع ارگ در میدان تجریش دارد و یكی از ورودیهای مهم میدان را قفل كرده است. در هیچجای دنیا به چنین مجتمعهای تجاریای با این ظرفیت در چنین فضاهای اجازه ساخت نمیدهند و من نمیدانم این الگوی اشتباه را از كجا گرفتهاند. در همهجای دنیا فضایی را به عنوان مراكز خرید در نظر میگیرند كه تمام فروشگاهها و برندها كنارهم قرار میگیرد و همه امكانات را هم برایشان قرار میدهند و هیچ مزاحمتی برای شهروندان و شهر ندارد. اتفاقی كه رخداده این است كه این مالها در كنار خانه مردم بالا آمدهاند و برای ساختشان هیچ دلیلی جز ایجاد برای شهرداری تهران نداشتهاند. ما در تهران مكرر با خیابانها و و كوچههایی با معبر كم و محدود روبرو هستیم كه برجهای ۲۰ یا ۳۰ طبقه مسكونی و تجاری در آن بالا رفته است. اگر فقط مسئله تامین پاركینگ و تردد این مجموعهها را در نظر بگیریم متوجه عمق فاجعه میشویم و همه اینها نشان میدهد در واگذاری و دادن مجوز به این واحدها اصول معماری شهری یا طرح جامع شهر را مدنظر نداشتهاند. علاوه بر اینها من بارها درباره ساخت وساز در غرب تهران هشدار دادهام كه كریدور هوایی تهران را بستهاند، اما توجهی به این مسائل نمیشد. اوایل كه این موضوع را مطرح میكردیم قبول نمیكردند اما حالا پذیرفتهاند كه این ساخت وسازها جلوی حركت باد را وقتی كه سه یا چهار متر بر ثانیه است میگیرد و امكان عبور ندارد. باید قبول كنیم كه جانمایی این فروشگاهها و برجها در تهران اشتباه بوده است، اما حالا كه رخ داده، باید جلوی افزایش آن را گرفت.
تا به حال درباره برخورد و جلوگیری از دادن مجوز و شروع به كار این برجها و مجموعهها اقدامی كردهاید؟
مواردی بوده كه مستقیم یا از طریق شورایعالی شهرسازی اقدام كردهایم، مثلا درباره باغ معنوی در محدوده منطقه یك؛ البته این برجها و مالها كه ساخته شدهاند و نمیتوان درباره آنها كاری كرد، اما از این به بعد باید در این روند كنترل داشت، ما میدانیم در بسیاری از این نقاط مهم و حساس تهران، تراكمها و مجوزهایی داده شده و كار قطعا در آینده سختتر میشود. ما در تهران با ساختمانهای سینوسی مواجه هستیم. بناهای بلند و كوتاه كه شكلی نابرابر و غیرهمگون در كنار هم قرار گرفتهاند و برای یكدیگر مزاحمت و خطر دارند. در همه جای دنیا پس از جانمایی، تعداد طبقات مشخصی را در یك پهنه مجوز میدهند، اما در تهران در یك محله مدل به مدل از مجوزها را میتوان دید كه از یك طبقه به ۲۰ طبقه رسیدهاند و این روند عینی در شهر گویای رعایتنكردن در طرح جامع تهران است.
در ادامه همین موضوع تراكم با مسئله نحوه هزینه درآمدهای شهرداری تهران و برخی اتفاقات، همچون املاك نجومی كه از سوی دستگاههای مسئول در حال پیگیری بیشتر موضوع است، مواجه هستیم. آیا نمیتوان درباره این عملكرد مالی بررسی بیشتر داشت؟
من با بررسی این موضوعات مهم و پیگیری آن موافق هستم. اما نباید مسائل را سیاسی كرد؛ چراكه به نظر من هركاری را كه میخواهند خراب كنند، سیاسی میكنند. تجربه من در این سالهای مدیریتی این است كه هرجا سیاسیكاری شد، كار به نتیجه نمیرسد، اما اگر كارشناسی باشد، میتواند به نتیجه برسد. نقش اصلی و مستقیم شورای شهر تهران نظارت و بررسی این مسائل مالی و بودجه بوده و هست.
شما معتقدید شورا عملكرد خوبی درباره نظارت بر شهرداری تهران داشتهاند؟
من ورود زیادی نداشتم، چون از نظر قانونی زیرنظر مستقیم استاندار نیست و فرمانداری تهران در حوزه مصوبات شورا ورود دارد؛ اما معتقدم شورا وظیفه ذاتی در این مورد داشته است و اگر مسائل را به موقع بررسی میكردند، شاید خیلی از این مباحث اصلا مطرح نمیشد.
درباره اظهار نظرتان در زمینه گرسنه مطلق هم حاشیههایی ایجاد شد!
در میان افراد غیرمعتاد، بهزیستی ۱۸ هزار زن سرپرست خانوار در تهران دارد، نزدیك به ۱۵۰ هزار معلول تحت پوشش دارد، كمیته امداد نزدیك به ۱۴۰ هزار نفر را تحت پوشش دارد و بیش از سه هزار خیر در تهران تعداد زیادی از فراد نیازمند را تحت پوشش میدهند. به نظر من اینها رقمهای خوبی است و در شرایطی كه این ارگانهای حمایتی را در كنار یارانه قرار میدهیم، نمیتوان گفت گرسنه مطلق در تهران وجود دارد. حرف من درباره گرسنه مطلق به این معنی، كسی است كه حتی نمیتواند در یك شبانهروز نان هم برای خودش بخرد. وقتی كسی حداقل ۴۵ هزارو ۵۰۰ تومان ماهانه یارانه میگیرد، میتواند حداقل نان خود را بخرد و اینها را نباید با معتادان همسان كرد. در همه جای دنیا كارتنخواب و معتاد وجود دارد و محدود به تهران و ایران نمیشود.
در بحث كارتنخوابها و معتادان با مسئله ورود و ماندگاری افراد شهرستانهای اطراف تهران و حاشیهنشینها مواجه هستیم كه بار اضافی برای تهران هستند و نمونه آن را در همان گورخوابهای شهریار دیدیم. نمیتوان این افراد را در همان شهرستانها نگه داشت و درمان كرد؟
در حال اقداماتی برای شهرستانها هم هستیم، اما تا وقتی كه خدمات درمانی شهرستانها انجام نشود موثر نیست. بیش از ۵۰ درصد معتادانی كه جمعآوری میكنیم از سایر استانها هستند.
نمیتوان همان اقدامی را كه در شهر تهران در حال وقوع است، در شهرستانها هم مستقر كرد تا وارد تهران نشوند؟
ما هم توقعمان از ستاد مبارزه با مواد مخدر همین است. البته نباید درآمد و امكانات شهر تهران را با شهرداریهای شهرستانهای ایران مقایسه كنید. آنها مشكلات مالی زیادی دارند. شهرداری تهران حداقل ۱۸ هزار میلیارد تومان بودجه دارد. در عین حال اقداماتی را شروع كردهایم و مراكز اخوان را كه به زودی گستزش مییابد برای نیاز محدوده غرب تهران اختصاص دادهایم. همین امكانات را برای شرق استان تهران با كمك خیرین ایجاد خواهیم كرد.
این اقدامات در اخوان با چه هزینهای و چه برنامهریزیای قرار است اتفاق بیفتذ؟ چه مرجعی هزینه میكند؟
اخوان حدود ۱۶ هزار مترمربع فضای خالی و غیرفعال دارد كه تا شروع سال جدید اقدامات اجرائی در آن انجام میشود و ظرفیت آن را به بیش از هزارو ۶۰۰ نفر میرسانیم و مجموعه كاملی برای درمان و بازپروری و آموزش خواهیم داشت. منابع این اقدام را دولت و خیرین پرداخت میكنند و به این ترتیب جلوی ورود معتادان شهرستانهای اطراف به شهر تهران را میگیریم.
شهردار تهران در این سالها در جلسات استان شركت نمیكرد، در این مدت حضور داشتند؟
چند جلسه اول بودند، اما بعد متوقف شد. البته همكاری را قطع نكردند و گاهی برخی از كارشناسان میآمدند. اما قطعا اگر حضور مستقیم داشتند، بیشتر جواب میگرفتیم؛ مثلا در همان روزهای اول كه سیل سولقان اتفاق افتاد. همكاری خوبی را شاهد بودیم و خوب نتیجه گرفتیم و اختلافی نبود. به عبارتی ما انتظار داشتیم ارتباط در سطح بالا و قویتری باشد كه اینگونه نشد، اما بدنه كاری ارتباط داشت.
از نگاه بیرونی این گونه برداشت میشود كه استانداری برخوردی مسالمتآمیز با شهرداری تهران دارد، نمونه عینی این موضوع را در حادثه شهران دیدیم. وقتی كه همه ارگانهای مسول اعلام كردند مترو در این حادثه مقصر و مسئول است، نه گزارشی قطعی و نهاییای اعلام شد و نه برخوردی صورت گرفت؛ در حالی كه موضوع جان مردم مطرح بود!
دولت یازدهم دولت قانونگر است و فعلا به هردلیلی از سالها قبل قانون شده كه یكسری از اختیارات را به جای فرمانداری تهران به شهردار تهران دادهاند و مثلا شهردار در كمیسیون ماده ۵ یا كمیسیون ماده ۱۰۰ یا ستاد بحران تهران و شورای ترافیك تهران و ... اختیاراتی دارد؛ بنابراین با نگاه به این قوانین موجود باید تعامل و همكاری كرد.
شما از این تعامل در این مدت جواب گرفتهاید؟
تا حد زیادی و با همین شرایط كه میبینید جواب گرفتهام. البته معتقدم شرایط در تهران متفاوت است و نمیتوان آن را با شهرهای دیگر مقایسه كرد و باید تعامل و تنظیم روابط را همیشه مدنظر داشته باشیم.
قبول دارید که در بسیاری از موارد و به طور مشخص در حادثه شهران که کاملا مشخص بود مترو تهران مقصر است و سازمان مدیریت بحران هم این موضوع را تأیید کرد درباره اعلام نهایی و برخورد با خاطیان اغماض شد؟
همان زمان هم اعلام کردیم که موضوع مقصران را پیگیری میکنیم، اما عجله نداریم و منتظر نظر تیم کارشناسی میمانیم. در عین حال این را که تونل مترو یکی از عوامل مؤثر باشد، نمیتوان از ذهن دور کرد چراکه در جاهای دیگر که مترو در حال احداث است مشکلاتی از این قبیل داشتیم. البته به جز مترو که بخشی از علل این موضوع است باید مسئله خشکسالی و بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی را هم اضافه کنیم.
در شرایطی که هر نقطه ای از تهران یکباره نشست میکند و مردم نگران شدهاند، نباید درباره این شرایط و امنیت تهران بررسی و ورود جدیتری داشته باشیم؟ حداقل درباره یکی از دلایل ثابت شده که مترو است!
ما هم در این زمینه اتفاق نظر داریم و بررسیهای کارشناسی را شروع کردهایم تا علاوه بر خطوط مترو حرکت آبهای سطحی و قناتها و ... هم بررسی شود. درباره حادثه شهران خوشحال هستیم که حداقل ضایعات انسانی را داشتهایم و باید دقت را بالا ببریم و اینقدر دنبال شوت کردن توپ در زمین دیگران نباشیم و نظرات کارشناسی را بپذیریم و شرایط را اصلاح کنیم.
تهران در چند ماه قبل و در برههای مشخص دچار ترافیکی متفاوت حتی در روزهای عادی و غیربارانی بود، این موضوع را قبول دارید، آیا در این مورد بررسی و گزارشی تهیه شد؟
غیرعادی بودن ترافیک تهران در دو هفته مشخص را من هم احساس و اعلام کردم، اما وقتی موضوع را به آقای ساجدینیا، فرمانده تهران و پلیس راهور گفتم آنها نظر دیگری داشتند. از نظر من طبیعی نبود چراکه من ۲۱ سال است که این مسیر راه هر روز بدون تغییر میروم و در همان ساعت ترافیک مشخصی دارد، ولی این ترافیک در آن دو هفته برای خود من غیرمنتظره بود. البته در این مورد بحثهای حاشیهای هم مطرح شد، اما در نهایت هم اصل موضوع یعنی ترافیک برطرف شد. فرمانده جدید راهور هم فرد متخصص و پاسخگویی است و الحمدلله شرایط مثل قبل شده است.
با نظر شهرداری درباره اینکه نمایشگاه عامل اصلی این ترافیک است موافق بودید؟
نمایشگاه همیشه بوده است و اتفاقا در این مدت که ترافیک قفل کننده داشتیم، نمایشگاههای پربازدید نداشتیم و آن ترافیک قفلکننده به تنهایی ربطی به نمایشگاه نداشت.
شما به عنوان استاندار و نماینده دولت، اظهاراتی که را درباره عدم ارائه کمکهای دولتی میشود چقدر منصفانه میدانید؟
بسیاری از این اظهارات منصفانه نیست. به عنوان نمونه مبالغی هرسال به عنوان ارزش افزوده یا از محل آلایندگی و جرائم رانندگی در بودجه سالانه مشخص میشود و در مجموع حداقل سالانه بیش از سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به حساب شهرداری تهران واریز میشود. ما منکر کمکهایی که باید از سوی دولت انجام شود نیستیم، اما اینکه میگویند دولت چیزی نمیدهد، کملطفی است. چرا دریافت این مبالغ را اعلام نمیکنند؟ من در این مدت پرداخت این رقمها را اعلام کردم تا یادآوری شود و همه بدانند، چرا که رقم کمی نیست و پول مردم است. به نظر میرسد شهرداری تهران در مقابل سایر طلبهایی که از دولت دارد چنین حرفهایی را مطرح میکند.