تلاش برای ورود انرژی خورشیدی به ساختمان‌ها
بحث به کارگیری از انرژیهای نو به قدری که در دیگر کشورها جا افتاده، در کشور ما همچنان به عنوان یک موضوع گنگ و ناشناخته مطرح است و به دلیل نبود آشنایی و فرهنگ سازی و همچنین عدم توجه ویژه دولت به این موضوع، جایگاه انرژیهای نو در ایران تاسف بار تلقی می شود.
این در حالی است که بیشتر کشورهای جهان به اهمیت و نقش منابع انرژی به ویژه انرژیهای تجدیدپذیر پی برده‌اند و به طور گسترده برای بهره‌برداری از این منابع، تحقیقات وسیع و سرمایه‌گذاری اصولی انجام داده‌اند.
درواقع به لحاظ اینکه تولید و استفاده از انرژی فسیلی همیشه با ایجاد آلودگی همراه بوده و از طرفی با توجه به اهمیت انرژی در استقلال اقتصادی، کشورها به دنبال تولید انرژی ارزان و پاک هستند و در راه رسیدن به این هدف از سرمایه‌گذاری کلان و جدیدترین علم روز بهره برده‌اند.
بنابراین بسیاری از کشورهای دنیا، برنامه ریزی آینده خود را در این جهت قرار داده‌اند و پیشرفت‌های بسیاری در زمینه استفاده از انرژیهای نو و تجدیدپذیر به خصوص انرژی خورشیدی داشته‌اند. به طوری که در راستای توجه به موضوع محیط زیست به خصوص توسعه پایدار، سیاست‌گذاری کلانی را برای جایگزینی انرژی خورشیدی به جای سوخت‌های فسیلی انجام داده‌اند تا بتوانند انرژی موردنیاز خود را از منابع تجدیدپذیر تامین کنند.
خلا قوانین مرتبط با انرژ‌های نو
با این حال هنوز در کشور ما استفاده از انرژ‌های نو و تجدیدپذیر در ساختمان‌ها دست نیافتنی به نظر می رسد و وقتی صحبت از آن به میان می‌آید، در اذهان عمومی به عنوان یک مسئله گنگ و ناشناخته مطرح می شود.
درواقع باید گفت به دلیل اینکه قیمت انرژی در کشور ما ارزان بوده و اهمیت انرژی تا به حال برای ما مهم نبوده است، اصولا فرهنگ‌سازی دقیقی در این زمینه انجام نشده است. علاوه بر این، قانون و مقررات اجباری برای این منظور تدوین نشده و در مبحث 19 مقررات ملی ساختمان هم که به موضوع انرژی مربوط است، در حد بسیار کمی به انرژیهای تجدیدپذیر توجه شده است. در عین حال در قانون اصلاح الگوی مصرف مصوب مجلس هم که ابلاغ شده است، متاسفانه دولت‌ها از سال 89 تاکنون اجرای آن را پیگیری نکرده‌اند.
بر همین اساس کارشناسان حوزه انرژی علاوه بر اینکه بر لزوم اطلاع رسانی به مردم و مالکان درباره موضوع انرژیهای نو و فواید آن تاکید می‌کنند، همچنین معقتدند: عواملی که در حوزه ساخت و طراحی ساختمان ها ارائه خدمت می کنند، باید بیشتر از گذشته نسبت به این موضوعات آگاهی و تخصص داشته باشند تا بتوانند خدمات متناسب با نیازهای روز دنیا به آنها ارائه کنند.
فعالیت‌های حقیقی و حقوقی مهندسان
به عقیده آنها نقش سازمانهای نظام مهندسی به عنوان نهادی که به طور مستقیم با مردم و مالکان و سازندگان ارتباط دارد، در این میان پررنگ به نظر می‌‌رسد. به این معنا که این سازمان می‌تواند با ارائه آموزش‌های تخصصی به مهندسان در حوزه انرژی و بهینه‌سازی مصرف آن از طریق به کارگیری انرژیهای طبیعی، کاربرد این انرژی‌ها را ترویج کند.
به گزارش «صما» حال اینکه مهندسان چگونه می‌توانند در این حوزه فعالیت کنند، پرسشی است که صاحب نظران در پاسخ به آن می گویند: در شرایط کنونی مهندسان به دو شیوه در حوزه انرژی امکان فعالیت دارند. مورد اول از طریق تاسیس شرکت‌های خدمات انرژی یا اسکوها است که در حال حاضر وزارتخانه راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی ساختمان و هم سازمانهای فعال در بخش انرژی در این زمینه فعالند و پیگیر این موضوع هستند. هچنین علاوه بر این شرکت‌ها، مهندسان می‌توانند به شکل حقیقی در قالب طراحی و نظارت وارد فعالیت در حوزه انرژی شوند.
آغاز تربیت ممیزین انرژی
در همین راستا به تازگی شورای مرکزی نظام مهندسی فعالیت خود در حوزه تربیت ممیزین انرژی را شروع کرده و تا چند ماه آینده استارت آن در سازمانهای نظام مهندسی خواهد خورد. به طوری که گفته می‌شود در حال حاضر این شورا با همکاری وزارت راه و شهرسازی در حال تکمیل آیین‌نامه اجرایی ماده 18 قانون اصلاح الگوی مصرف است که اگر این آیین نامه نهایی و در دولت تصویب و ابلاغ شود، نظام مهندسی نیز می‌تواند به مهندسان ابلاغیه اجرایی بدهد. به این ترتیب مسئولان نظام مهندسی امیدوارند که از این طریق گام بزرگی در حوزه انرژی برداشته شود.
بنا بر اعلام شورای مرکزی، آیین‌نامه اجرایی ماده 18 قانون اصلاح الگوی مصرف از دو جنبه یعنی برای ساختمان‌های موجود و ساختمان‌های در حال ساخت در حال پیگیری است و در صورتی که اجرایی شود، حتی امکان نصب پنل‌های خورشیدی و آبگرمکن‌های خورشیدی در ساختمان‌ها وجود خواهد داشت.
کاربرد انرژی های نو در دوره بهره‌برداری
اما سوال این است که علاوه بر مراحل طراحی و اجرا که مهندسان می توانند موضوع انرژیهای نو را در حوزه کاری خود لحاظ کنند، آیا در دوره بهره‌برداری هم می‌توان انرژیهای نو را در ساختمان ها به کار گرفت؟
در همین راستا مسئولان شورای مرکزی حتی یک گام فراتر گذاشته و ابراز امیدواری کرده‌اند، با تهیه آیین‌نامه اجرایی مبحث 22 مقررات ملی ساختمان که بر موضوع تعمیر و نگه‌داری ساختمان متمرکز است، بتوانند ساختمان‌های موجود را تحت کنترل قرار دهند و با طراحی‌های مناسب در ساختمان‌هایی که از لحاظ سازه‌ای استحکام بالاتری دارند، پنل‌های خورشیدی و آبگرمکن‌های خورشیدی را در آنها نصب کنند.
بنا بر اظهارات مسئولان نظام مهندسی، آیین‌نامه اجرایی ماده 18 ساختمان‌های موجود را ممیزی انرژی می‌کند و سپس مرحله، ارزیابی و رده‌بندی انرژی ساختمان از نظر میزان مصرف و معیار مصرف انرژی انجام می‌شود. همچنین این آیین‌نامه ساختمان-های در حال ساخت را از منظر طرح و تعیین رده انرژی ارزیابی می‌کند؛ یعنی اگر در ساختمان استفاده از عایق‌های مناسب و کاربرد انرژیهای خورشیدی و سایر نکات رعایت شود، به رده مناسبی از نظر مصرف انرژی خواهد رسید.
با توجه به ضعف‌هایی که در حوزه به کارگیری انرژی های طبیعی وجود دارد، از جمله ضعف قوانین و نبود اطلاعات کافی در بین اقشار مختلف جامعه، حال باید دید با توجه به اقداماتی که گفته می شود در شورای مرکزی در راستای بهینه سازی مصرف انرژی و توسعه انرژی های نو در حال پیگیری است، چه نتایج مثبتی در ادامه راه حاصل خواهد شد و همچنین ثمره آن برای بخش مهندسی کشور و نیز مردم چه خواهد بود.
درواقع به لحاظ اینکه تولید و استفاده از انرژی فسیلی همیشه با ایجاد آلودگی همراه بوده و از طرفی با توجه به اهمیت انرژی در استقلال اقتصادی، کشورها به دنبال تولید انرژی ارزان و پاک هستند و در راه رسیدن به این هدف از سرمایه‌گذاری کلان و جدیدترین علم روز بهره برده‌اند.
بنابراین بسیاری از کشورهای دنیا، برنامه ریزی آینده خود را در این جهت قرار داده‌اند و پیشرفت‌های بسیاری در زمینه استفاده از انرژیهای نو و تجدیدپذیر به خصوص انرژی خورشیدی داشته‌اند. به طوری که در راستای توجه به موضوع محیط زیست به خصوص توسعه پایدار، سیاست‌گذاری کلانی را برای جایگزینی انرژی خورشیدی به جای سوخت‌های فسیلی انجام داده‌اند تا بتوانند انرژی موردنیاز خود را از منابع تجدیدپذیر تامین کنند.
خلا قوانین مرتبط با انرژ‌های نو
با این حال هنوز در کشور ما استفاده از انرژ‌های نو و تجدیدپذیر در ساختمان‌ها دست نیافتنی به نظر می رسد و وقتی صحبت از آن به میان می‌آید، در اذهان عمومی به عنوان یک مسئله گنگ و ناشناخته مطرح می شود.
درواقع باید گفت به دلیل اینکه قیمت انرژی در کشور ما ارزان بوده و اهمیت انرژی تا به حال برای ما مهم نبوده است، اصولا فرهنگ‌سازی دقیقی در این زمینه انجام نشده است. علاوه بر این، قانون و مقررات اجباری برای این منظور تدوین نشده و در مبحث 19 مقررات ملی ساختمان هم که به موضوع انرژی مربوط است، در حد بسیار کمی به انرژیهای تجدیدپذیر توجه شده است. در عین حال در قانون اصلاح الگوی مصرف مصوب مجلس هم که ابلاغ شده است، متاسفانه دولت‌ها از سال 89 تاکنون اجرای آن را پیگیری نکرده‌اند.
بر همین اساس کارشناسان حوزه انرژی علاوه بر اینکه بر لزوم اطلاع رسانی به مردم و مالکان درباره موضوع انرژیهای نو و فواید آن تاکید می‌کنند، همچنین معقتدند: عواملی که در حوزه ساخت و طراحی ساختمان ها ارائه خدمت می کنند، باید بیشتر از گذشته نسبت به این موضوعات آگاهی و تخصص داشته باشند تا بتوانند خدمات متناسب با نیازهای روز دنیا به آنها ارائه کنند.
فعالیت‌های حقیقی و حقوقی مهندسان
به عقیده آنها نقش سازمانهای نظام مهندسی به عنوان نهادی که به طور مستقیم با مردم و مالکان و سازندگان ارتباط دارد، در این میان پررنگ به نظر می‌‌رسد. به این معنا که این سازمان می‌تواند با ارائه آموزش‌های تخصصی به مهندسان در حوزه انرژی و بهینه‌سازی مصرف آن از طریق به کارگیری انرژیهای طبیعی، کاربرد این انرژی‌ها را ترویج کند.
به گزارش «صما» حال اینکه مهندسان چگونه می‌توانند در این حوزه فعالیت کنند، پرسشی است که صاحب نظران در پاسخ به آن می گویند: در شرایط کنونی مهندسان به دو شیوه در حوزه انرژی امکان فعالیت دارند. مورد اول از طریق تاسیس شرکت‌های خدمات انرژی یا اسکوها است که در حال حاضر وزارتخانه راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی ساختمان و هم سازمانهای فعال در بخش انرژی در این زمینه فعالند و پیگیر این موضوع هستند. هچنین علاوه بر این شرکت‌ها، مهندسان می‌توانند به شکل حقیقی در قالب طراحی و نظارت وارد فعالیت در حوزه انرژی شوند.
آغاز تربیت ممیزین انرژی
در همین راستا به تازگی شورای مرکزی نظام مهندسی فعالیت خود در حوزه تربیت ممیزین انرژی را شروع کرده و تا چند ماه آینده استارت آن در سازمانهای نظام مهندسی خواهد خورد. به طوری که گفته می‌شود در حال حاضر این شورا با همکاری وزارت راه و شهرسازی در حال تکمیل آیین‌نامه اجرایی ماده 18 قانون اصلاح الگوی مصرف است که اگر این آیین نامه نهایی و در دولت تصویب و ابلاغ شود، نظام مهندسی نیز می‌تواند به مهندسان ابلاغیه اجرایی بدهد. به این ترتیب مسئولان نظام مهندسی امیدوارند که از این طریق گام بزرگی در حوزه انرژی برداشته شود.
بنا بر اعلام شورای مرکزی، آیین‌نامه اجرایی ماده 18 قانون اصلاح الگوی مصرف از دو جنبه یعنی برای ساختمان‌های موجود و ساختمان‌های در حال ساخت در حال پیگیری است و در صورتی که اجرایی شود، حتی امکان نصب پنل‌های خورشیدی و آبگرمکن‌های خورشیدی در ساختمان‌ها وجود خواهد داشت.
کاربرد انرژی های نو در دوره بهره‌برداری
اما سوال این است که علاوه بر مراحل طراحی و اجرا که مهندسان می توانند موضوع انرژیهای نو را در حوزه کاری خود لحاظ کنند، آیا در دوره بهره‌برداری هم می‌توان انرژیهای نو را در ساختمان ها به کار گرفت؟
در همین راستا مسئولان شورای مرکزی حتی یک گام فراتر گذاشته و ابراز امیدواری کرده‌اند، با تهیه آیین‌نامه اجرایی مبحث 22 مقررات ملی ساختمان که بر موضوع تعمیر و نگه‌داری ساختمان متمرکز است، بتوانند ساختمان‌های موجود را تحت کنترل قرار دهند و با طراحی‌های مناسب در ساختمان‌هایی که از لحاظ سازه‌ای استحکام بالاتری دارند، پنل‌های خورشیدی و آبگرمکن‌های خورشیدی را در آنها نصب کنند.
بنا بر اظهارات مسئولان نظام مهندسی، آیین‌نامه اجرایی ماده 18 ساختمان‌های موجود را ممیزی انرژی می‌کند و سپس مرحله، ارزیابی و رده‌بندی انرژی ساختمان از نظر میزان مصرف و معیار مصرف انرژی انجام می‌شود. همچنین این آیین‌نامه ساختمان-های در حال ساخت را از منظر طرح و تعیین رده انرژی ارزیابی می‌کند؛ یعنی اگر در ساختمان استفاده از عایق‌های مناسب و کاربرد انرژیهای خورشیدی و سایر نکات رعایت شود، به رده مناسبی از نظر مصرف انرژی خواهد رسید.
با توجه به ضعف‌هایی که در حوزه به کارگیری انرژی های طبیعی وجود دارد، از جمله ضعف قوانین و نبود اطلاعات کافی در بین اقشار مختلف جامعه، حال باید دید با توجه به اقداماتی که گفته می شود در شورای مرکزی در راستای بهینه سازی مصرف انرژی و توسعه انرژی های نو در حال پیگیری است، چه نتایج مثبتی در ادامه راه حاصل خواهد شد و همچنین ثمره آن برای بخش مهندسی کشور و نیز مردم چه خواهد بود.
منبع: صما
