مرگ رقابت در حرفه مهندسی
موضوع ارجاع کار توسط سازمان نظام مهندسی، طی سالهای اخیر به یک بحث چالش برانگیز و جنجالی در بین مهندسان و مسئولان این سازمان تبدیل شده ودرخصوص موفقیت یا شکست آن نقطه نظرات متفاوتی مطرح است.
اما از سوی دیگر گروهی هم بر این باورند که درصورت آزادسازی سیستم ارجاع کار، عدالت بین مهندسان برقرار نمیشود؛ چراکه مهندسان بانفوذ از طریق برخی روابط خاص اقدام به گرفتن کارها می کنند و به این ترتیب حقوق سایر مهندسان در این حوزه نادیده گرفته می شود.
رقابت را در حرفه ساخت و ساز کشتهایم
در همین رابطه رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان در پاسخ به اینکه سیستم ارجاع کار تا چه اندازه توانسته موفق عمل کند گفت: سیستم ارجاع کار روش مناسبی برای توزیع کار بین مهندسان نیست.
علی عموشاهی با بیان اینکه در نظام نامه فنی اجرایی، سه رکن وجود دارد افزود: رکن اول شامل کارفرما است و ارکان بعدی را مشاور و پیمانکار ساخت یا مجری ذیصلاح تشکیل می دهد.
وی با بیان اینکه ما نمیتوانیم بگوییم که کارفرما حق هیچ دخالتی ندارد و فقط باید پول پرداخت کند تصریح کرد: به یقین کارفرما هم حق انتخاب دارد و اگر به کارفرما در انتخاب مهندسان پروژه خود حق انتاب ندهیم، این امکان وجود دارد که کار به افرادی واگذار و ارجاع داده شود که اصلا از مهارت لازم برخوردار نباشد و از طرفی ممکن است مهارت داشته باشد، اما خود کارفرما بتواند این مسئولیت را به فرد توانمندتری که مدنظر اوست، واگذار کند.
عموشاهی با انتقاد از اینکه در سیستم کنونی ارجاع کار، ما رقابت را در حرفه ساخت و ساز کشتهایم بیان کرد: درواقع دیگر رقابتی بین مهندسان وجود ندارد. مهندسان وظیفه خود را در پروژه های ساختمانی انجام میدهند و پس از اتمام کار، پروژه بعدی به آنها واگذار می شود.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان در خصوص راهکار حل این مسئله تاکید کرد: طبق قانون مهندسان ناظر را باید سازمان نظام مهندسی ارجاع دهد. بنابراین سیستم ارجاع کار باید به این صورت باشد که ما دقیقا مانند اقدامی که سازمان مدیریت و برنامهریزی انجام می دهد، فهرستی از اسامی ناظران ذی صلاح در رشتههای مختلف و دارای پایه را به کارفرما ارائه کنیم.
وی افزود: در مرحله بعدی کارفرما می تواند ذیصلاح بودن مشاوران و ناظران خود را براساس سوابق مهندسان و طبق نوع پروژه انتخاب کند و حتی می تواند برای این منظور مناقصه ای هم برقرار کند.
این مسئول با تاکید بر اینکه ما باید به کسانی که میخواهد در بخش ساختمان سرمایهگذاری کنند، حق اختیار بدهیم تا بتوانند بهترین متخصصان را برای پروژه ها و ساختمان های خود انتخاب کنند، افزود: نباید مالکان را ملزم کنیم تا حتما و به اجبار مهندسان و یا شرکت های معرفی شده از سوی سازمان نظام مهندسی را در پروژه های خود به کار بگیرند.
عموشاهی با تاکید بر ضرورت بازنگری اصولی روی سیستم ارجاع کار خاطرنشان کرد: روال فعلی در سیستم ارجاع کار صحیح نیست و به نظر میرسد که باید یک بازنگری اصولی روی سیستم ارجاع کار کنیم، چون سیستم ارجاع کنونی مشکلات بسیاری دارد و باید اصلاح شود.
وی افزود: هم اکنون ما در حال اصلاح این سیستم هستیم و به تدریج به سمتی پیش میرویم که رقابت مهنسان و جایگاه کارفرمایان و احترام به آنها هم در حرفه برقرار شود.
آزادسازی سیستم ارجاعکار نیازمند زیرساختهای لازم
علاوه بر این عضو شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در ارزیابی خود از تبعات و اثرات سیستم کنونی ارجاع کار گفت: در حال حاضر با توجه به دستور وزیر راه و شهرسازی، سیستم ارجاع کار در بخش طراحی آزاد شده، اما در بخش نظارت اکثرا در اختیار سازمان نظام مهندسی است.
غلامحسن الله دادی با بیان اینکه نظرات دکتر آخوندی در حوزه سیستم ارجاع کار سنجیده و صحیح است افزود: منتهی این مربوط به زمانی است که همه امور و مسائل مرتب و منظم باشد.
وی با ابراز تاسف از اینکه در مملکت ما رقابت در کیفیت نیست، بلکه در کمیت است، عنوان کرد: بعضا مشاهده میکنیم که افراد برای ایجاد رقابت، دستمزد با نصف قیمت را پیشنهاد میکنند و این قبیل مشکلات وجود دارد. در حالی که در کشورهای پیشرفته هیچگاه کیفیت را فدای کمیت نمیکنند و همواره اهمیت کیفیت بالاتر است.
الله دادی در ادامه بیان کرد: ولی در کشور ما به دلیل کمبود اشتغال، افراد برای اینکه بتوانند کار بگیرند، دستمزد زیرقیمت پیشنهاد میدهند. در حالی که این موضوع قبلا توسط نظام مهندسی در بخش طراحی کنترل میشد، اما متاسفانه اکنون این اختیار از سازمان گرفته شده است.
وی با بیان اینکه به نظر میرسد اگر بحث ارجاع در اختیار نظام مهندسی باشد روش بهتری است گفت: درنهایت این حق طبیعی مالک است که بتواند ناظر و مهندس خود را انتخاب کند، ولی این سیستم به دلیل مسائل و مشکلاتی نظیر کمبود شغل و بیکاری، ازدیاد تعداد مهندسان، قیمت ارزان خدمات و بیتوجهی به کیفیت خدمات، تاکنون نتیجه خوبی به دنبال نداشته است.
این مسئول با بیان اینکه در سیستم ارجاع کار سازمان نظام مهندسی میتواند کنترل لازم را اعمال کند تا از کیفیت کارها کاسته نشود تاکید کرد: اما درنهایت باید سیستم ارجاع کار آزاد شود و برای این منظور باید زیرساختهای آن در کشور فراهم شود.
الله دادی اضافه کرد: اما با شرایط کنونی حاکم بر جامعه فعلا این امر امکانپذیر نیست. چرا که تجربه نشان می دهد طی حدود یکسال و نیم اخیر که در بخش طراحی ارجاع کار آزاد شده است، شاهدیم که کارها به صورت بسیار بیکیفیت و در سطح پایینی انجام میشود.
وی در این راستا توضیح داد: چرا که سیستم کنترل ما به قدری قوی نیست که بتوانیم امور را کنترل کنیم. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته هم خود آقایان تعهد دارند و هم سیستم کنترلی آنها در حد قوی عمل می کند، ولی متاسفانه در کشور ما به این ترتیب نیست.
سیستم ارجاع کار در اختیار شهرداری
همچنین رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان مرکزی در پاسخ به میزان موفقیت سیستم ارجاع کار در سازمان نظام مهندسی گفت: این سیستم ابتدا در دستور کار ما قرار گرفت و از زمانی که سیستم ارجاع کار در اختیار ما بود، ما در اجرای این سیستم با شهرداری ها هماهنگ بودیم.
محمد مصطفوی با بیان اینکه اخیرا شهرداری سیستم ارجاع کار را از طریق دفاتر برعهده گرفته است افزود: در حال حاضر شهرداری سیستم ارجاع کار را به عنوان حقوق خود در اختیار گرفته و در حال قطع این همکاری با ما است.
منبع: صما