کد خبر: ۳۷۹۰۹
تاریخ انتشار: ۱۲:۴۹ - ۱۰ مهر ۱۳۹۶ 02 October 2017

کدام شهردار تهران جرقه هولوگرام ها را روشن کرد؟

بخشنامه ممنوعیت صدور هرگونه هولوگرام جدید در تهران، در حالی از سوی شهردار تهران به عنوان ناموس شهرداری اعلام شده است که اعضای شورای شهر تهران هم این بخشنامه را یک اقدام مهم در راستای مبارزه با فساد مالی در این نهاد می دانند.

به عقیده شورای شهر تهران، اجرای این بخشنامه انقلابی در حوزه شفاف‌سازی مالی شهرداری تهران است و نیمی از بی‌انضباطی‌های مالی از طریق اجرای این بخشنامه قابل حل و فصل است.
فساد ناشی از هولوگرام ها که سازوکار آن هم موضوع ساده ای نیست، به سال ها قبل برمی گردد. درواقع به گفته صاحب نظران، جرقه خلاقیت این معامله پیچیده، از زمان مسئولیت غلامحسین کرباسچی در شهرداری تهران (در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۷)، در ذهن بانیان آن زده شد و شهرداری در آن دوره، تصمیم گرفت به جای مطالبات پیمانکاران خود، از املاک شهرداری به آنها واگذار کند.

در دوره بعد زمانی که محمدحسن ملک‌مدنی، مسئولیت شهرداری تهران را از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۱ برعهده گرفت؛ یک دفعه موضوع تراکم آزاد مطرح شد. بنابراین به گفته کارشناسان شروع اجرای هولوگرام ها به این دوره برمی گردد. البته اگرچه در دولت احمدی نژاد فعالیت جدی در حوزه هولوگرام ها به عنوان یک تهاتر با مطالبات انجام نمی شد، اما این مسئله در دوره قالیباف، شهردار سابق تهران شدت گرفت و به اوج خود رسید. به گونه ای که در این دوره، شهرداری به ازای اجرای تمامی پروژه های عمرانی، به جای پرداخت نقدی مطالبات، به آنها تراکم آزاد یا هولوگرام ارائه می کرد تا پیمانکاران از طریق فروش این هولوگرام ها در بازار، بتوانند پول خود را دریافت کنند.

همین رویه اگرچه در ظاهر مسئله خاصی به دنبال نداشت؛ اما فی نفسه موجب بروز اشکالات زیادی شد. افراد در قالب پیمانکاران ساختمانی، مصالح فروشان، ارائه کنندگان خدمات فنی و مهندسی و... برای شهرداری، به جای دریافت حق الزحمه، هولوگرام دریافت کرده و وارد بازاری می شدند که از طرفی تخصص لازم را در آن بخش نداشتند و از سوی دیگر ورود به این موضوعات اقدام صحیحی نبود. اما به هر حال این مسئله پیش آمد و پیمانکاران طلبکار، با تراکم هایی که در اختیار داشتند، برای اینکه بتوانند به نقدینگی مورد نیاز خود دست پیدا کنند، به ناچار این تراکم ها یا هولوگرام ها را حتی تا 40 درصد زیرقیمت در بازار فروختند.

صدور هولوگرام به ازای دریافت املاک

به گزارش «صما» در این میان اتفاق بدتری که رخ داد، این بود که شهرداری برای تامین منابع مالی مورد نیاز خود، از صاحبان املاک درخواست کرد تا املاک خود را به شهرداری واگذار کنند تا شهرداری به ازای آن تراکم به آنها عرضه کند.

در حالی که ورود به این مسیر، جزو ماموریت‌ها و وظایف شهرداری نبود، اما با این همه بسیاری از مالکان با استفاده از این فرصت، املاک خود را به شهرداری واگذار کردند و به جای دریافت پول نقد بابت املاک خود، از شهرداری تراکم گرفتند. درنهایت این تراکم ها و هولوگرام ها زیرقیمت به بازار عرضه و یا به کسانی فروخته شد که به آن نیاز داشتند.

این موضوع را اینطور می‌توان تشریح کرد؛ فردی که در حال ساخت یک پروژه ساختمانی است، باید هزینه ساخت را به شهرداری پرداخت کند. اما تصمیم می گیرد به جای اینکه‌ پول نقد به شهرداری بپردازد، تراکم را به صورت زیرقیمت از افرادی خریداری کند که از شهرداری طلبکارند و شهرداری به ازای بدهی خود به آنها هولوگرام ارائه کرده است. در این پروسه یک موضوع مجازی به نام تراکم به نوعی دادوستد رسمی کشور تبدیل شد و این یعنی ترویج یک بازار فاسد و کاذب.

اگرچه اساس این اقدام اشتباه بود، اما شدت مسئله تا جایی که شهرداری به جای بدهی خود این هولوگرام ها را صادر می کرد، چندان زیاد نبود. درواقع کار از جایی خراب شد که شهرداری اعلام کرد، به افرادی که املاک خود را به این نهاد واگذار کنند، به ازای ملک، تراکم می دهد. یعنی شهرداری املاک افراد را می خرید و به آنها تراکم می داد و این تراکم ها در بازار به دست افرادی می افتاد که عموما اگر ملک آن افراد هم قابلیت فروش داشت، خودشان به یقین آنها را می فروختند. اما این املاک عمدتا جزو املاکی بود که صاحبان آنها، امکان فروش آن را نداشتند و راهکار فروش آن را در واگذاری به شهرداری و دریافت هولوگرام دیدند.

واگذاری املاک فاقد ارزش واقعی

علاوه بر این، اتفاق دیگری که افتاد این بود که صاحبان این املاک، ملک‌های خود را با قیمت های بسیار بالاتر از ارزش واقعی خود به شهرداری واگذار و به جای آن هولوگرام دریافت کردند. از سوی دیگر شهرداری این املاک را عینا به بانک شهر واگذار و پول آن را به طور نقدی از این بانک دریافت می کرد. به این معنا که درنهایت پرداخت کننده اصلی این تراکم ها، مردم به عنوان سپرده گذاران بانک شهر بودند. درواقع از این طریق یک فضای غلط دادوستد تراکم فروشی در کشور به راه افتاد.

در جریان این بازی پیچیده، بازیگران زیادی از جمله شهرداری؛ صاحبان املاکی که قابلیت نقدشوندگی نداشتند؛ خریداران هولوگرام ها و تراکم ها به عنوان دلالان موجود در بازار و افرادی که به این تراکم ها نیاز داشتند، وارد عرصه شدند و به این ترتیب مسیر ورود به یک بساط دلالی تراکم فروشی و هولوگرام فروشی باز شد. حتی شنیده ها حاکی از آن است که تعدادی از چهره های بنام ازجمله ورزشکاران مشهور کشور وارد این بازی شده و با خرید و فروش این هولوگرام ها در بازار سود زیادی کسب کردند.

تخلفات شهرداری


البته درخصوص اینکه آیا خرید و فروش این هولوگرام ها منجر به افزایش تراکم فروشی و افزایش ساخت و سازهای غیرمجاز در سطح تهران شده است یا خیر،‌ کارشناسان معتقدند: معامله هولوگرام ها، اثرگذاری خاصی در حوزه ساخت و ساز نداشته و صرفا افراد در جریان اجرای پروژه خود، به جای پرداخت پول به شهرداری، تراکم را به قیمت ارزانتر از افرادی خریداری می کند که هولوگرام در اختیار دارند.

بنابراین از این رهگذر، یک بازار دلالی باز شد که هیچ تاثیر مستقیمی در بخش تولید مسکن به همراه نداشت و صرفا بازار پیچیده دلالی را گرم کرد. در این بین به گفته شاهدان؛ شهرداری هم با همکاری برخی بانک ها در این حوزه اقدام به تاسیس سه شرکت کرد که مدیرعامل یکی از این شرکت ها به واسطه اختلاس میلیاردی سر از زندان درآورد.

با این اوصاف بدیهی است، اقدام شهردار جدید تهران در راستای محدود کردن و قانونمند کردن صدور هولوگرام، اقدام مهمی در جهت برچیدن این بساط دلالی بوده تا با اجرای این بخشنامه، افراد درخصوص هزینه های ساخت از جمله پروانه ساختمانی، به طور مستقیم با شهرداری به توافق برسند؛ نه اینکه این موضوع از طریق هولوگرام های موجود در بازار فاسد اقتصاد حل شود.
منبع: صما