سوءاستفاده کارفرمایان از تفاوت نگاه شهرداری و نظام مهندسی
به عقیده کارشناسان، در حال حاضر آنچه موجب شده تا در و پنجره‌های دوجداره در حد فعلی به کار برده شوند، الزام سازندگان و کارفرمایان به ضوابط قانونی نبوده و بیشتر مطالبه مردم و بهره‌برداران، آنها را به این سمت سوق داده است.
در و پنجره دوجداره استاندارد از نان شب واجب‌تر است
در همین رابطه رئیس انجمن مدیریت مصرف انرژی ایران با تاکید بر اینکه دوجداره کردن استاندارد در و پنجره ساختمان‌های موجود از نان شب هم برای بخش انرژی کشور واجب‌تر است، گفت: قطعا استاندارد بودن دروپنجره‌های دوجداره نکته بسیار مهمی است و نباید در و پنجره ها را با هر شیوه‌ای دوجداره کنیم.
سعید مهذب ترابی درخصوص الزامات قانونی موجود برای استفاده از در و پنجره‌های دوجداره در ساختمان‌ها بیان کرد: در مبحث 19 به صراحت ذکر شده که اگر ساختمان جدیدی ساخته می‌شود، پنجره‌های آن باید دوجداره استاندارد باشند و نظام مهندسی و شهرداری‌ها باید در دادن پایان کار و کنترل ساختمان‌ها به این قضیه توجه کنند.
ضرورت کاربرد در و پنجره دوجداره در ساختمان‌ها
وی با بیان اینکه در ساختمان‌های موجود هم دوجداره کردن پنجره‌ها می‌تواند تا 30درصد در جلوگیری از پرت انرژی در بخش سرمایش و گرمایش موثر واقع شود، افزود: پیشنهاد ما این است که یک طرح ملی تحت عنوان یارانه دوجداره کردن استاندارد دروپنجره‌ها در کشور اجرایی شود و مانند طرحی که در حوزه توزیع لامپ‌های کم‌مصرف انجام شد، اعتبار آن از محل سوخت صرفه‌جویی‌شده تامین شود. سپس ظرف بازه زمانی پنج ساله، دروپنجره‌های موجود توسط شرکت‌های معتبر خدمات انرژی دوجداره شود.
مهذب ترابی تاکید کرد: پس در ساخت ساختمان‌های جدید باید مبحث 19 رعایت شود و در ساختمان‌های موجود هم طرح تعویض در و پنجره‌ها اجرایی شود.
وی در پاسخ به اینکه الزامات قانونی مثل مبحث 19 چقدر اجرایی شده است، گفت: نمی‌توانیم بگوییم که الزامات قانونی به طور کامل اجرایی نشده، اما در عین حال نمی‌توانیم بگوییم که کل قانون رعایت می‌شود. ضمن اینکه خطای نیروی انسانی و چشم‌پوشی از الزامات وجود دارد.
سوءاستفاده کارفرمایان از تفاوت نگاه شهرداری و نظام مهندسی
براساس اظهارات وی، در این حوزه خلاء قانونی وجود ندارد و مسئله بارز خلاء هماهنگی بین دو سازمان شهرداری و نظام مهندسی است و لذا برخی از کارفرمایان ساختمان‌ها می‌توانند از تفاوت نگاه و رویکرد این دو ارگان به این مبحث سوءاستفاده کنند. درواقع سه عامل یعنی شهرداری، کارفرما و مالک و سازمان نظام مهندسی در این حوزه درگیرند و سازمان نظام مهندسی و شهرداری باید در اجرای مبحث 19 مقررات ملی حرف خود را با هم یکی کنند تا فرآیند مهندسی ساختمان براساس آن طی شود و درنهایت شهرداری نسبت به صدور پایان کار برای محصول نهایی اقدام کند.
مهذب ترابی اجرای دقیق ضوابط و مقررات در و پنجره‌های دوجداره را به شدت موثر در کاهش مصرف انرژی دانست و اظهار داشت: اجرای این مقررات دست‌کم تا 30 درصد پرت انرژی در بخش گرمایش و سرمایش را کاهش می‌دهد. ضمن اینکه دروپنجره دوجداره عایق صداست و آرامش ساکنان ساختمان را تامین می‌کند. همچنین دروپنجره دوجداره از ورود گردوغبار و هوای آلوده به داخل ساختمان محافظت بیشتری می‌کند و ساکنان امنیت بیشتری در برابر آلودگی‌ها دارند.
حذف بازار مکاره در تولید دروپنجره دوجداره
وی در عین حال با اشاره به ضرورت تولید دروپنجره دوجداره استاندارد تاکید کرد: نباید یک بازار مکاره در این بخش ایجاد شود و برای این منظور ارگان‌های دولتی ذیربط و سازمان استاندارد به عنوان مسئول این بخش، باید استانداردی تعریف کند و تولید دروپنجره‌های دوجداره تحت کنترل قرار گیرد.
رئیس انجمن مدیریت مصرف انرژی ایران خاطرنشان کرد: یعنی اگر بنا باشد که مردم دروپنجره خود را با هزینه خود تعویض کنند، از آنجا که هزینه نصب دروپنجره دوجداره نسبت به دروپنجره معمولی بالاتر است، باید به آنها اطمینان داده شود که این کالاها جزو منابع و محصولات معتبر و تحت کنترل موجود در کشور است.
وی افزود: در غیر این صورت مردم متضرر می‌شوند و اجناس قلابی در کشور توسعه پیدا می‌کند و اگر اطمینان مردم از این اجناس سلب شود؛ قطعا گرفتاری‌های بعدی را به دنبال دارد.
توضیحات جدول شماره 7 مبحث 19
در همین حال رئیس کمیسیون انرژی، مصالح و محیط زیست سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور هم با اشاره به چالش‌های اجرای الزامات قانونی موجود در بخش دروپنجره دوجداره گفت: در بحث پنجره‌های دوجداره، هنوز الزامات قانونی که اجرای آنها اضطراری باشد و همه بخش‌های دخیل در ساخت و ساز پیگیر اجرای آن باشند، وجود ندارد.
احمدرضا طاهری‌اصل در گفت وگو با «ساختمان» ضمن تشریح جزئیات این الزامات قانونی ادامه داد: در جدول شماره 7 در مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، یکسری از مشخصات دروپنجره مورد استفاده قید شده است. برای مثال گفته شده که کاربرد پنجره فلزی یا کشویی و لولایی، اگر تک‌جداره باشد غیرمجاز است و درصورتی پنجره می‌تواند فلزی باشد که شیشه دوجداره استفاده شود.
وی افزود: همچنین گفته شده که اگر پنجره کشویی یا فولادی دوپنجره‌ای باشد، یعنی دو پنجره موازی هم قرار بگیرد و حالت پنجره دوجداره را ایجاد کند، مجاز است. همچنین مبحث 19 پنجره‌های چوبی یا پلیمری مرغوب دوجداره را مجاز دانسته و تک‌جداره آن را نیز در صورتی مجاز دانسته که سطح سطوح نورگذر کمتر از یک‌دوازدهم سطح خارجی ساختمان باشد و این الزاماتی است که درباره پنجره‌های دوجداره در مبحث 19 آمده است.
عضو هیئت رئیسه شورای مرکزی تاکید کرد: در حال حاضر الزامی به غیر از مبحث19 در بخش ضوابط به کارگیری پنجره دوجداره وجود ندارد که بگوییم سازنده یا کارفرمای ساختمان حتما باید طبق آن از پنجره دوجداره استفاده کند؛ مگر اینکه موظف به رعایت مبحث 19 باشد.
دلیل استفاده سازندگان از پنجره دوجداره، الزام قانونی نیست
براساس این گزارش، مسئله این است که در حال حاضر غالب کسانی که از پنجره دوجداره استفاده می‌کنند، به دلیل الزامات مبحث 19 آن را اجرایی نکرده‌اند، بلکه دلیل اصلی استفاده از پنجره‌های دوجداره در ساختمان‌ها، مطالبه مردم و خریداران است که پنجره دوجداره را در ساختمان خود مطالبه می‌کنند و این تقاضای مردم، سازندگان ساختمان را ملزم کرده که از پنجره دوجداره در ساخت و سازها استفاده کنند.
درواقع می‌توان اینطور توجیه کرد که اگر سازندگان خود را ملزم به اجرای مبحث 19 می‌دانستند، قاعدتا در کنار استفاده از دروپنجره دوجداره، عایق‌کاری پوسته و سقف ساختمان را هم انجام می‌دادند. همچنین سیستم‌های کنترل تاسیساتی را به درستی به کار می‌بردند و از انرژی خورشیدی هم استفاده می‌کردند؛ چون همه این موارد در مبحث 19 آمده است.
طاهری‌اصل ضمن تایید مطلب فوق معتقد است: مبحث 19 به عنوان مقررات رسمی و الزام‌آور در استفاده از دروپنجره دوجداره نیست و مطالبه خریداران ساختمان، سازنده را ملزم به استفاده از پنجره دوجداره کرده که در این بخش هم متاسفانه بعضا از پنجره‌های دوجداره نامرغوب استفاده می‌کنند.
عضو هیئت رئیسه شورای مرکزی نظام مهندسی کشور در عین حال خواص پنجره‌های دوجداره را از عوامل دیگر برای ترویج این پنجره‌ها در بازار دانست و گفت: مردم می‌بینند که با کاربرد این پنجره‌ها می‌توانند در مصرف انرژی خود صرفه‌جویی کنند. چون پنجره دوجداره نشت و نفوذ هوا را ندارد. سوز پنجره‌های تک‌جداره در آنها وجود ندارد و یا شبنم زمستانی روی پنجره دوجداره نمی‌نشیند.
وی با بیان اینکه این پنجره‌ها از زیبایی بیشتری نسبت به پنجره‌های دیگر برخوردار است، ادامه داد: همچنین استفاده از پنجره‌های دوجداره در فروش ساختمان تاثیر دارد. ضمنا پنجره‌های دوجداره عایق صوت است و مردم به وضوح می‌بینند که با بستن پنجره، میزان آلودگی صوتی به مراتب کاهش پیدا می‌کند.
مردم عایق‌کاری جداره ساختمان را مطالبه کنند
رئیس کمیسیون انرژی سازمان نظام مهندسی ساختمان با تاکید بر اینکه باید همین ذهنیت را درخصوص جداره ساختمان هم به مردم القا کنیم تا به مطالبه آنها تبدیل شود، تشریح کرد: مردم باید ببینند که اگر پوسته ساختمان هم عایق شود، دیگر صدای واحدهای همسایه و خیابان آزارشان نمی‌دهد و انرژی کمتری هم مصرف می‌شود، عایق‌کاری ساختمان را هم مطالبه می‌کنند. درواقع مطالبه‌گری مردم شاید بیشتر از الزامات قانونی باعث شود که سازندگان به سمت عایق‌کاری ساختمان بروند. اما متاسفانه چون عایق ساختمان‌ها در زیر پوشش ساختمان مشخص نیست، مردم آن را لمس و مطالبه نمی‌کنند.
وی ادامه داد: اما به تازگی آیین‌نامه اجرایی ماده 44، وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، نفت و نیرو و همچنین سازمان نظام مهندسی را به این سمت سوق داده که بیشتر از پنجره‌های دوجداره استفاده کنند و بهره‌گیری از پنجره‌های دوجداره و عایق ساختمان‌ها الزامی شود.
طاهری‌اصل با ابراز امیدواری از اینکه مبحث 19 مقررات ملی ساختمان به عنوان اولین و کاملترین مقررات در زمینه صرفه‌جویی و بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور رعایت شود، یادآور شد: پیرامون اجرای مبحث 19، پنجره دوجداره و عایق‌کاری پیرامون ساختمان‌ها را باید انجام دهیم و همچنین بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر و طراحی مناسب ساختمان در جهت صرفه‌جویی مصرف انرژی و استفاده از سیستم‌های نوین تاسیساتی و سیستم‌های کنترلی تاسیساتی باید الزامی شود.
بهینه‌سازی مصرف انرژی، پس‌انداز است
این مسئول در ادامه تاکید کرد: امیدواریم که آیین‌نامه اجرایی بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها که مربوط به ماده 18 قانون اصلاح الگوی مصرف است، به درستی اجرایی و شیوه‌نامه‌های دقیق و موثر آن با همکاری سازمان نظام مهندسی و وزارت راه و شهرسازی تهیه شود و به اجرا دربیاید.
وی در پایان با بیان اینکه یک حرکت جهادی و انقلابی نیاز است تا بتوانیم بهینه‌سازی مصرف انرژی را در ساختمان‌ها اجرایی کنیم و مباحث انرژی در ساختمان‌ها نهایی شود، خاطرنشان کرد: مسئولان کشور باید بدانند که سرمایه‌گذاری در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی، در اصل نوعی پس‌انداز در چندین زمینه شامل حفظ منابع انرژی و آسایش مردم است و با پس‌انداز در زمینه سلامت مردم، هزینه‌های سلامت مردم کاهش می‌یابد.
