کد خبر: ۳۹۸۳۳
تاریخ انتشار: ۱۱:۱۹ - ۱۲ اسفند ۱۳۹۶ 03 March 2018

معیارهای مهم برای ساخت مسکن استاندارد

به گفته کارشناسان غالباً مسکن‌سازی در کشورهای جهان سوم و درحال‌توسعه، فاقد استاندارد بوده و در ساخت و شکل‌گیری آن استاندارد خاصی صورت نمی‌گیرد و مردم خود بر پایه سلیقه و معیارهای شخصی اقدام به ساخت منازل و بناهای خود می‌کنند.
دراین‌بین ایران نیز از این قاعده مستثنا نبوده و روندی خارج از اصول و استاندارد لازم را در مسکن‌سازی دنبال می‌کند. ازاین‌رو تدوین و تعیین استانداردهای لازم جهت بهبود شرایط کیفیت و ایمنی سازه‌های مسکونی ضروری است؛ اما این معیارها چه مسائلی را در لفافه خود دارد؟
 
گزینه‌های مهم برای استاندارد مسکن
 
در خصوص استاندارهای مسکن کمال هلالی مطلق کارشناس اتاق بازرگانی بابیان اینکه ابتدا باید معیارهای لازم جهت تدوین استانداردهای مسکن‌سازی را مشخص کرد گفت: از عوامل تعیین معیارهای استانداردسازی مسکن می‌توان به شرایط طبیعی و اقلیمی، ویژگی‌های فرهنگی، خصوصیات اجتماعی، دیدگاه‌های مذهبی و آیینی و اهرم‌های اقتصادی اشاره کرد.
 
این کارشناس بابیان مطلب فوق به «صما» گفت: حصول به استاندارد کامل در هر زمینه‌ای سخت و بسیار دشوار است. پس هدف از تعریف استاندارد را نمی‌توان انطباق عوامل و عملکرد بر روی اهداف و آرمان‌های موردنظر دانست.
 
موارد مهم برای تدوین استاندارد برای ساخت مسکن
 
هلالی خاطرنشان کرد: هدف از تدوین استاندارد تبیین خط‌مشی واحد و یکسان و مشخص برای یک زمینه خاص است. اهداف اصلی استانداردسازی مسکن نیز افزایش امنیت، پرهیز از اتلاف منابع، تمرکززدایی و دوری از تراکم جمعیتی، ارتقای سطح بهداشتی و محیطی و همچنین بهبود وضعیت کیفی سازه‌ها است.
 
این کارشناس بازرگانی گفت: در تدوین استانداردها نیز همواره باید به مواردی مانند دسترسی آسان آن برای طبقات مختلف جامعه، انعطاف‌پذیری و امکان ایجاد تغییرات تناوبی، امکان حصول پیشرفت مداوم، انطباق با اصول توسعه‌یافتگی، همخوانی با باورهای دینی، فرهنگی، انطباق باسیاست‌های حکومتی، دارا بودن انعطاف جهت پیاده نمودن در محدوده‌های جغرافیایی متفاوت و انطباق باسلیقه‌های گوناگون و همخوانی با میزان تقاضای ساختمان و عرضه منابع توجه داشت.
 
هلالی گفت: در کنار همه این موارد؛ پیش‌بینی فضای آینده، خواسته‌ها و سلایق نسل‌های آتی، پیشرفت‌های تکنولوژیکی احتمالی و توسعه‌یافتگی مناطق باید در نظر گرفته شود.
 
وی گفت: این‌که استانداردسازی مسکن می‌تواند به بهبود شرایط معیشتی و توزیع عادلانه‌تر امکانات رفاهی، بهداشتی و امنیتی شود بر هیچ‌کس پوشیده نیست اما تحمیل هزینه‌های بیشتر و دشوار نمودن مراحل ساختمان‌سازی اهرم‌های بازدارنده‌ای در مسیر استانداردسازی مسکن در کشورها است.
 
قشر کم‌درآمد استانداردی برای ساخت مسکن ندارد
 
این کارشناس بابیان اینکه قشر کم‌درآمد توان کمتری در اجرای درست استانداردهای تعریف‌شده دارد. گفت: عوامل دیگری چون افزایش تورم و بالا رفتن قیمت مصالح ساختمانی، افزایش قیمت‌های زمین، بالا رفتن نرخ‌های حمل‌ونقل و ... نیز عاملی در جهت بالا رفتن هزینه‌های ساختمان‌سازی بوده که پیامد آن بی‌شک پرهیز از رعایت اصول استاندارد مسکن در راستای کاهش هزینه‌ها خواهد بود.
 
وی در ادامه خاطرنشان کرد: باوجود همه عوامل فوق در کشور ما حصول نتیجه لازم در مسیر استانداردسازی مسکن همچنان میسر نبوده و علیرغم فعالیت‌های غیر موازی صورت گرفته استاندارد مدون و کاملی در ایران برای مسکن تعریف‌نشده است.
 
این کارشناس گفت: در ایران از سال 1370 استاندارد مسکن تعریف و در سال 75 ابلاغ‌شده است اما عدم تبعیت شهروندان و نبود سیاست‌های حمایتی مناسب این مسیر را ناتمام گذاشته است.
 
اتریش موفق‌ترین گزینه، در ساخت مسکن استاندارد
 
هلالی خاطرنشان کرد: در مقام مقایسه و با بررسی استانداردهای کشور اتریش در مسکن‌سازی به‌وضوح می‌توان دید که اولویت‌هایی نظیر، کاهش ترافیک، پرهیز از آلودگی هوا، بالا بردن شاخص‌های معیشتی و رفاه، ارتقای درجه بهداشت و سلامت جامعه، پرهیز از تراکم جمعیت و بالا بردن سرانه فضای مسکونی برای شهروندان در برنامه کار قرارگرفته و با انجام سیاست‌های حمایتی و اختصاص تسهیلات بدون بهره در ساخت مسکن رغبت و تمایل ساکنان این کشور را برابر رعایت استانداردهای تعریف‌شده مسکن افزایش داده و شاخص‌های سطح زندگی خود را بالابرده‌اند.
 
وی همچنین در ادامه اظهار داشت: با این روش وین در سال 2016 و بر اساس شاخص‌های مختلفی نظیر بهداشت، سلامت، رفاه و ... در ردیف سومین شهر جهان قرار گرفت.
 
این کارشناس درنهایت گفت: راهی که پیمودن آن اگرچه بسیار دشوار به نظر می‌رسد اما گام نهادن در این مسیر برای کشوری نظیر ایران عزیز نیز باید در نظر گرفته شود.
 
معیارهای مهم در ساخت خانه استاندارد
 
در همین راستا ندا رفیع زاده عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی با اعتقاد به این‌که معمولاً نوع مصالح مصرفی در نازک‌کاری داخل آپارتمان یا در نمای ساختمان و مرغوبیت کیفیت آن‌ها نقش زیادی در زیبایی ظاهری و نیز جلب‌توجه مشتریان دارد و می‌تواند در قیمت‌گذاری ملک تأثیر زیادی داشته باشد.
 
این کارشناس گفت: نوع کاشی مصرفی و شیرآلات و چینی‌آلات سرویس‌های بهداشتی در به‌اصطلاح «لاکچری» جلوه نمودن آپارتمان‌های خریداری‌شده تأثیرگذار بوده و منجر به افزایش قیمت ملک می‌شود.
 
رفیع زاده گفت: موقعیت مکانی ملک در شهر و قرارگیری آن در مناطق مختلف شهری با توجه به خوش آب‌وهوا بودن، دنجی یا خلوتی، امنیت، قرارگیری در منطقه طرح ترافیک و یا محدوده زوج و فرد، موقعیت اداری، دسترسی و یا دید و منظر به فضای سبز و بوستان‌های شهری، تعیین می‌شود.
 
عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی در ادامه اظهار داشت: مسلماً تعداد اتاق‌ها و میزان متراژ زیربنای ملک مسکونی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در مرغوبیت و افزایش قیمت خانه است. امروزه یک آپارتمان هرچند با متراژ کم ولی با تعداد اتاق بیشتر در مقایسه با نمونه مشابه خود با تعداد اتاق کمتر، از مرغوبیت بیشتر و قیمت بالاتری برخوردار است.
 
رفیع زاده گفت: قدمت واحدهای مسکونی در پنج گروه نوساز (کمتر از یک سال)، یک تا پنج سال، پنج تا ده سال، ده تا بیست سال و بیست سال و بیشتر تقسیم‌بندی می‌شود و به همین ترتیب از قیمت ملک کاسته می‌شود. البته هستند بناهایی که به علت ساخت ویژه آن‌ها و یا معروفیتشان باگذشت زمان از ارزش قیمتی‌شان کاسته نمی‌شود؛ مانند برج‌های خاصی که به دلیل معماری ویژه و یا استحکام خاص بنا موردتوجه همیشگی واقع هستند (برج‌های آ. اس. پ. آتی‌ساز. ونک پارک و ...)
 
عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی بابیان اینکه نحوه استقرار ملک در زمین نیز یکی از شاخص‌های تعیین ارزش در ملک است گفت: از این نظر که این جهت‌گیری اعم از اینکه شمالی یا جنوبی باشد و یا دونبش بوده و یا به‌اصطلاح دوکله باشد به دلیل جهت نورگیری فضاهای اصلی و نورگیر بودن همه فضاها یا تعدادی از آن‌ها در تعیین قیمت ملک تأثیرگذار است.
 
امکانات بیشتر رفاه بیشتر
 
به گفته این کارشناس آنچه به‌عنوان امکانات ملک مطرح می‌شود، تجهیزاتی است که منجر به رفاه بیشتر ساکنان آن است گفت: گزینه‌هایی مانند کمد در اتاق‌خواب‌ها، آیفون تصویری، پوشش کف چوبی (لمینیت و پارکت)، وجود سرویس بهداشتی از هر دو نوع ایرانی و فرنگی، وجود وان یا جکوزی در واحد، وجود انباری در داخل آپارتمان علاوه بر انباری اصلی که معمولاً در زیرزمین آپارتمان‌ها وجود دارد، وجود فضای سبز اختصاصی و مانند آن است.
 
رفیع زاده ادامه داد: منظور از مشاعات، علاوه بر وجود پارکینگ (یک یا بیشتر) و انباری که امروزه کمتر ساختمانی از این فضاها بی‌بهره هستند، هر یک از فضاهای مشاع دیگری مانند لابی مجلل همراه با لابی من (انتظامات) 24 ساعته، استخر، سونا، جکوزی، سالن اجتماعات، سالن ورزشی، روف گاردن در افزایش قیمت ملک تأثیرگذار است.
 
این کارشناس گفت: منظور از دسترسی، علاوه بر دسترسی از ورودی اصلی ملک به واحدهای آپارتمانی که همانا پله و آسانسور است و امروزه جزء لاینفک شاخص ملک شناخته می‌شود، دسترسی به وسایل نقلیه عمومی مانند مترو و مانند آن و نیز مراکز تجاری و پارک‌ها و تفرج‌گاه‌ها که گاه موجب افزایش قیمت و گاه موجب کاهش از قیمت (بسته به موقعیت ملک) می‌شود نیز به شمار می‌رود.
 
زلزله معیاری برای ساخت املاک استاندارد
 
عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی در خصوص این فاکتورها گفت: پیش از هر چیز توجه به پایداری و مقاومت سازه ساختمان در برابر حوادث طبیعی و نیز عدم قرارگیری ملک بر روی گسل و یا حریم کابل‌های فشارقوی امری است که توجه به آن ضروری است و تنها از طریق استفاده ازنظر کارشناسان و ارزیابی کارشناسی می‌توان به این مهم دست‌یافت.
 
وی گفت: ازآنجایی‌که ایران یکی از کشورهای زلزله‌خیز است باید یکی از معیارهای مهم ساخت مسکن نبود کسل در حریم ملک باشد.
 
رفیع زاده گفت: همچنین در خصوص مصالح مورداستفاده در نمای ساختمان، استفاده از نمای سنگی مانند گرانیت و ... (البته مطابق با شرایط بومی و فرهنگی هر منطقه) با گذر زمان به دلیل قابلیت شستشو و تمیز ماندن آن بخصوص در هوای آلوده شهری، نسبت به سایر نماها بادوام‌تر بوده و می‌تواند یکی از فاکتورهای انتخاب خانه تلقی شود.
 
کارشناس مسکن خاطرنشان کرد: طرح معماری ساختمان نیز یکی دیگر از عواملی است که در درازمدت می‌تواند موجب آسایش و یا عدم آسایش ساکنان آن شود. حفظ حریم خصوصی افراد ساکن و تقسیم‌بندی فضاهای عمومی و خصوصی در طراحی، ارتباط صحیح فضاها با یکدیگر، عدم اشراف واحدهای دیگر و عایق‌بندی حرارتی و صوتی صحیح از دیگر مواردی است که باید در موقع خرید ملک به آن توجه شود.
 
وی گفت: همچنین نورگیری مطلوب در فضاهای اصلی توجه به این نکته لازم است که اگر قرار بر این باشد که نورگیری غیرمستقیم (از پاسیو) در فضاهای اصلی خانه وجود داشته باشد، ترجیحاً این فضا بهتر است آشپزخانه بوده و کلیه اتاق‌های خواب از نور اصلی و مستقیم بهره‌مند شوند.
 
عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی گفت: همچنین وجود بالکن به‌عنوان فضای نیمه‌باز قابل‌استفاده در آپارتمان امری اجتناب‌ناپذیر است که خریداران باید به آن توجه کنند.
 
رفیع زاده در مورد ابعاد و اندازه فضاهای خانه نیز خاطرنشان کرد: لازم است به کافی بودن مساحت اتاق‌ها جهت چیدمان و قرارگیری مطلوب وسایل توجه شود. در خصوص قرارگیری مشاعات ساختمان نیز لازم است به تعداد واحدهای کلی ساختمان و نیز تعداد واحدها در هر طبقه در هنگام خرید توجه نمود. به‌منظور عدم مواجهه با مشکلات مدیریتی در ساختمان، تعداد واحدهای کلی بهتر است بین 15 تا 30 واحد و در هر طبقه کمتر از 4 واحد باشد.
 
رفیع زاده در خصوص آسانسور نیز گفت: آسانسور در آپارتمان با هر تعداد طبقه امری است ضروری و حداقل ابعاد آن باید 110× 140 سانتیمتر باشد. همچنین عرض پله‌ها به‌منظور سهولت و امکان‌پذیر بودن حمل اثاثیه منزل به‌ویژه یخچال و مانند آن بیشتر از 110 سانتیمتر باید باشد.
 
این کارشناس گفت: انتخاب ساختمان به‌منظور سکونت و حفظ آسایش و آرامش ساکنان آن امری است سلیقه‌ای که افراد بافرهنگ‌ها و قومیت‌ها و سبک‌های مختلف زندگی باید از آن بهره‌مند شوند و نمی‌تواند به‌صورت الگویی واحد برای همه باشد.
 
کارشناس مسکن درنهایت گفت: توجه به بومی‌سازی فرهنگی و اقلیمی و مدنظر قرار دادن خواسته‌های فردی و اجتماعی نکته‌ای است که طراحان همواره باید مدنظر قرار دهند ولی نکاتی که ذکر شد تا حدودی دارای وجوه مشترک است که تا حدودی می‌تواند افراد را در انتخاب خانه مسکونی کمک کند.
منبع: صما