ثبت آثار تاریخی در سامانه وزارت اقتصاد

محمد حسن طالبیان که یک‌شنبه 23 اردیبهشت در نشست خبری تشریح برنامه‌های هفته میراث‌فرهنگی و روز جهانی موزه‌ها در سازمان میراث فرهنگی سخن می‌گفت، بیان کرد: از طریق ایجاد و توسعه موزه‌ها در حوزه‌های مختلف می‌توان بیشتر به جامعه وصل شد و به حفظ هویت و تاریخ ایران کمک کرد. البته بسیاری از نهادها و دستگاه‌ها این باور را ندارند که موزه جزو نیازهای اصلی است و باید تلاش کرد که این باور در جامعه و دستگاه‌های مختلف ایجاد شود.

او همچنین در مورد برنامه‌های در دست اجرای این معاونت به مناسبت هفته میراث فرهنگی و روز جهانی موزه‌ها توضیح داد: علاوه بر رایگان بودن موزه‌های تحت پوشش سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در  روز جهانی موزه، یعنی 28 اردیبهشت ، در طول هفته میراث‌فرهنگی نیز موزه‌های سازمان میراث‌فرهنگی برای گروه‌های دانشجویی و دانش‌آموزی رایگان خواهد بود.

وی با اشاره به شعار امسال ایکوم برای روز جهانی موزه‌ها یعنی "ارتباط خلاق و نوین موزه‌ها، رویکردهای جدید، مخاطبان جدی" بیان کرد: شعار امسال بحث مفهومی به‌دنبال دارد. موزه‌ها مکان‌های آموزشی، پژوهشی و نهادهای فرهنگی مهم جامعه هستند و ارتباطات خلاق و نوآورانه می‌تواند پیوند موزه‌ها را با جامعه بیشتر کند.

او با بیان اینکه حضور بیشتر و پررنگ‌تر کودکان و نوجوانان در موزه‌ها اهمیت دارد، ادامه می‌دهد: موزه‌ها به توسعه پایدار و ساختن آینده کشور کمک می‌کنند، درنتیجه در سرزمینی که موضوعات مختلف برای ایجاد موزه وجود دارد، باید به ایجاد موزه‌ها با موضوعات مختلف پرداخت.

وی اضافه کرد: در سال 97 اداره‌کل موزه‌ها تلاش می‌کند که این رویکرد انتقال فرهنگ در راستای توسعه پایدار و گسترش و فراگیری موضوع ایجاد موزه را به‌صورت جدی دنبال کند. مشارکت بخش خصوصی می‌تواند به توسعه موزه‌ها کمک کند و یکی دو سال اخیر شاهد نتایج خوب این مشارکت بودیم.

معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با بیان اینکه موزه‌های تخصصی نقش بسیار مهمی در توسعه فرهنگ عمومی جامعه دارند و مردم را با مسائل گوناگون آشنا می‌کنند، افزود: با توجه به تأکید رئیس سازمان میراث‌فرهنگی قرار شد امسال بخش نرم‌افزاری موزه‌ها در کنار کارهای سخت‌افزاری در اولویت قرار گیرد. استفاده از تکنولوژی و خدمات الکترونیکی اعم از بلیت‌فروشی و سایر خدمات، جزو تکالیف اصلی اداره‌کل موزه‌هاست و باید این مسئله را در اولویت قرار دهد. به‌ویژه با توجه به شعار امسال برای داشتن مخاطب‌های جدید باید از این ظرفیت کمک گرفت.

او با بیان این‌که باید نهادها، انجمن‌ها و دستگاه‌های مختلف را برای ایجاد موزه ترغیب کرد، ادامه داد: در بحث اموال فرهنگی کار ویژه‌ای انجام می شود، حدود 251 موزه به میراث‌فرهنگی وابسته است، تقریباً تصاویر، اطلاعات و شناسنامه اکثر اشیای این موزه‌ها در سامانه قرار گرفته است. باید سایر دستگاه‌ها را نیز ترغیب کرد که اموال فرهنگی خود را در این سامانه قرار دهند.

طالبیان با بیان این‌که خوشبختانه وزارت امور اقتصاد و دارایی که این اشیا را ثبت می‌کند، پذیرفته هر شی‌ء که در سامانه "جام" قرار بگیرد به‌منزله ثبت در اموال دولتی است و این به دستیابی به آمار دقیق از اشیا کمک می‌کند، افزود: از طریق ایجاد و توسعه موزه‌ها در حوزه‌های مختلف می‌توان بیشتر به جامعه وصل شد و به حفظ هویت و تاریخ ایران کمک کرد. البته بسیاری از نهادها و دستگاه‌ها این باور را ندارند که موزه جزو نیازهای اصلی است، باید تلاش کرد که این باور در جامعه و دستگاه‌های مختلف ایجاد شود.

وی با اشاره به این‌که سال گذشته هر هفته یک موزه ایجاد شد و پیش‌بینی می‌شود در سال 97 هر پنج روز یک موزه ایجاد شود، اضافه کرد: تقریباً به هر استانی که سفر کرده‌ام تعدادی از مردم آن استان آمادگی خود را برای راه‌اندازی موزه‌های خصوصی اعلام کردند و پیش‌بینی می‌شود این رویکرد در ادامه سال 97 بیشتر شود.

او با بیان این‌که در موضوع حفاظت و مرمت اشیای موزه‌ای باید کار گسترده‌ای انجام شود، تاکید کرد: اگر بستر آن در دستگاه‌ها، نهادها و مجموعه‌دارها ایجاد شود دیگر فارغ‌التحصیل بیکاری در رشته‌های مربوط با این حوزه وجود نخواهد داشت. بسیاری از اشیای تاریخی نیاز به تحقیق، مرمت و مراقبت دارند. این امر می‌تواند نقش مهمی در اشتغال‌زایی داشته باشد.

وی با اشاره به تلاش‌های انجام شده در حوزه ثبت، تعیین حریم، برگزاری دوره‌های آموزشی در این سازمان اظهار کرد: این  اقدامات امسال با توسعه کمی و کیفی بیشتری مواجه می‌شوند. رویکردهای جدیدی در برگزاری نشست‌های حرایم و ثبت ایجاد شده است. تمرکز بر ثبت پرونده‌ها به‌ویژه پرونده‌های مشارکتی از دیگر تکالیف حوزه ثبت و احیا است.

او با بیان این‌که امسال در حوزه امور مربوط به پایگاه‌های میراث‌فرهنگی تلاش بیشتری می‌کنیم که تشکیلات و ساختار متناسب پایگاه‌ها به نتیجه برسد، افزود: گسترش فعالیت‌های چندرشته‌ای، سامان‌دهی محوطه‌ها، ایجاد زیرساخت‌ها برای بازدیدکنندگان، توسعه حفاظت فیزیکی و الکترونیک، برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های تخصصی و... از دیگر برنامه‌های این اداره‌کل در سال 97 است.

طالبیان همچنین در تشریح فعالیت‌های حوزه حفاظت و مرمت گفت: موضوع مشارکت بیشتر با بخش خصوصی، توجه به مناطق مرزی، محروم و روستاها، توجه به مناطق کمتر شناخته شده، نظام‌مند کردن فعالیت‌های مرمتی از طریق احکام مرمت، پایش بهتر و نظارت دقیق‌تر، پیگیری طرح‌های اشتغال‌زا و... از فعالیت‌های این حوزه است.

معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری از ارائه 880 پروژه مشارکتی در مرمت و موزه خصوصی با جزییات به سازمان برنامه‌وبودجه خبر داد و افزود: با احتساب سایر پروژه‌های میراثی امسال حدود 2هزار پروژه اجرایی می‌شود.

او با بیان اینکه تلاش می‌شود که شفافیت در اعتبارات و طرح‌ها به‌صورت آنلاین در دسترس همگان باشد، افزود: برنامه‌های ظرفیت‌سازی برای ساکنان بافت، تهیه فهرست‌بها که 70 درصد آن انجام شده است و موضوع نظام‌مهندسی مرمت یکی از فعالیت‌هایی است که در سال میراث‌فرهنگی که آغاز آن از هفته میراث‌فرهنگی است را دنبال می‌کنیم.

ضعف موزه‌ها در گذشته هم به گردن دولت گذشته افتاد

محمدرضا کارگر مدیرکل امور موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی‌تاریخی نیز در این نشست خبری اظهار کرد: وضعیت موزه‌های کشور در سطح خوبی قرار دارد. وقتی دولت جدید در صدر امور قرار گرفت وضعیت واقعاً بدی به‌ویژه در موزه‌های بزرگ نظیر سعدآباد؛ موزه ملی، نیاوران و گلستان بود، ما در بدو کار طرحی اورژانسی برای همه موزه‌ها در نظر گرفتیم و اکنون وضعیت بهتری را در موزه‌ها شاهد هستیم.

او با اشاره به برگزاری سه نمایشگاه بزرگ از کشورهایی مانند ارمنستان، کره جنوبی و فرانسه در تهران در سال‌های گذشته تا امروز ادامه داد: آخرین نمایشگاه یعنی "لوور در تهران" جایگاه نظام موزه‌داری کشور را ارتقا داد و شرایط را برای توسعه همکاری‌های بین‌المللی فراهم کرد که می‌توان آن را موفقیت بزرگی برای نظام موزه‌داری است.

وی با اشاره به بازدید 15هزار و 600 نفر در یک روز از نمایشگاه لوور گفت: این نشان می‌دهد که اگر اتفاقی درخور را ترتیب دهیم این ظرفیت‌ها وجود دارد. وقتی این تعداد از افراد برای دیدن این نمایشگاه صف می‌کشند آن هم از همه اقشار جامعه نشان می‌دهد که اگر ظرفیت و اتفاق خوب ایجاد شود مردم به موضوعات فرهنگی علاقه‌مند هستند. موزه لوور در بالاترین روز بازدیدش با 60میلیون توریست 30هزار نفر بازدیدکننده دارد که بیشتر ازسوی گردشگران خارجی است، یعنی از هر 100بازدیدکننده یک نفر ممکن است فرانسوی باشد، درحالی‌که در ایران اوج بازدیدکنندگان خارجی از موزه‌ها نهایت 2میلیون بازدید در سال است و در ایران 99درصد بازدیدکنندگان ایرانی هستند. این نشان‌دهنده ظرفیت داخلی ماست.

مدیرکل امور موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی‌تاریخی با  تکرار حرف‌های سال‌های گذشته خود در مورد افزایش ایجاد موزه‌های خصوصی در کشور به گونه‌ای که هر پنج روز یک موزه در سال 97 راه‌اندازی می‌شود، ادامه داد: اما پیش‌بینی می‌شود که تعداد از این بیشتر شود. مطالبات مردم در ایجاد موزه و بهینه شدن موزه نقش جدی در توسعه موزه‌ها دارد. خوشبختانه مطالبات اجتماعی برای ایجاد موزه‌ها بیشتر شده است و این مهم‌ترین اتفاقی ست که در سال‌های اخیر رخ داده است که بالا رفتن توقعات اجتماعی در حوزه موزه‌های مهم است.

ایران در موزه‌داری از چین جلوتر است

او افزود: چین در افق دوردست خود اعلام کرده برای هر 250هزار نفر در آینده، یک موزه داشته باشیم ما 650 موزه در کشور داریم و این یعنی برای هر 125هزار نفر یک موزه در کشور داریم.

به گفته‌ی او براساس این آمار، ایران از چین در امار ورود گردشگر به موزه‌ها جلوتر و موفق‌تر است.

کارگر همچنین از بازسازی موزه ایران باستان به عنوان یکی از پروژه‌های مهم سال 97 اشاره کرد و افزود: پس از 80 سال این موزه با استانداردهای جهانی کاملاً بازسازی می‌شود.

هنوز اولویت‌مان حفاظت از بناهای تاریخی است

فرهاد نظری، مدیر اداره کل دفتر ثبت نیز در صحبت‌هایی تغییر تلقی جامعه از میراث‌فرهنگی را یکی از اقداماتی دانست که امسال این دفتر در دستور کار خود دارد.

وی با بیان این‌که اگر بخواهیم در تاریخ خود بازاندیشی کنیم، این تغییر نگاه به ما کمک می‌کند، افزود: شرایط به گونه‌ای است که اکنون در راس کارها باید به فکر حفاظت از بناهای تاریخی و رعایت قوانین باشیم.