مدل تامین مسکن گروه های حمایتی در شهرهای جهان
یک الگوی جهانی تجربه شده تامین مسکن برای اقشار کم درآمد اجرای سیاست انبوه سازی مسکن به شکل ویژه توسط شهرداری ها و واگذاری آنها با اجاره بهای مناسب به خانوارهای کم درآمد است.
به گزارش سازه نیوز، این سیاست در بسیاری از شهرهای بزرگ، پرجمعیت و پیشرفته دنیا همچون نیویورک، پاریس و حتی شهرهای بزرگی از آلمان همچون کلن طی دهه های گذشته اجرایی شده است.
مطالعات انجام شده از الگوی اجرایی حاکی از آن است که شهر نیویورک طی چند دهه گذشته سیاست انبوه‌سازی مسکن ویژه توسط شهرداری‌ها و واگذاری آنها با اجاره خیلی پایین‌تر از قیمت بازار (مثلا نصف تا یک سوم) به خانواده‌های کمدرآمد را اجرایی و هنوز هم در نقاط مختلف شهر می‌توان این پروژه‌ها را مشاهده کرد.
در این سیاست در ابتدای اجرا محله طبقات کمدرآمد از بقیه شهر منفک شده است اما به دلیل پیامدها و انتقادات فراوانی که به این روش وارد شد؛ بسیاری از شهرها از یک روش جایگزین یعنی استفاده از ایده مشارکت بخش عمومی - خصوصی (PPP) و دنبال کردن روش ادغام طبقات درآمدی مختلف و استفاده برای تامین مسکن آنها (اختلاط اجتماعی) بهره بردند.
در این سیاست رایج برای ادغام طبقات مختلف درآمدی، از ابزار تغییر کاربری و افزایش تراکم برخی محلات و اجازه ساخت بیش‌تر در ازای تخصیص درصدی از واحدها (بین 25-50 درصد کل واحدها) با اجاره کنترل‌شده و مصوب استفاده می شود.
به این معناکه انبوه‌ساز در توافق با شهرداری اجازه می‌یابد تا در یک منطقه قدیمی با تراکم کم (معمولا با بافت فرسوده) یک مجتمع مسکونی جدید بسازد ولی در ازای تراکم جدیدی که دریافت می‌کند باید درصدی از واحدها را به اقشار کمدرآمد و زیر قیمت بازار عرضه کند. در این مدل تامین مسکن گروه های کم درآمد، حاشیه سود مطمئن برای سازنده و اجرا کننده طرح، از طریق اعطای مشوق تراکم، تسهیلات بلندمدت بانکی و همچنین ارایه زمین از سوی شهرداری با قیمت و شرایط مناسب پرداخت، به نوعی تضمین می شود تا مجری طرح انگیزه پیدا کند واحدهای مسکونی در تیراژ بالایی برای اجاره داری حرفه ای، بسازد و عرضه کند.
علاوه بر این سیاست، روش دیگر توافق شهرداری و انبوه‌ساز خصوصی برای ساخت مجتمع جدید روی زمین‌های متعلق به متولی مسکن است که مجددا انبوه‌ساز متعهد می‌شود درصدی از واحدها را زیر قیمت بازار عرضه کند.
بررسی ها نشان می دهد یکی دیگر از روش های تامین مسکن ویژه اقشار کم درآمد به این صورت است که انبوه‌ساز تسهیلات ارزان قیمت و معافیت مالیاتی از دولت دریافت می‌کند و در مقابل باید همین شیوه اختلاط درآمدی را دنبال کند.
در قالب این سیاست ها برای جلوگیری از بروز رانت و فساد از یک سو معیار درآمد و دارایی برای واجد شرایط شدن باید خیلی روشن باشد همچنین نظام مالیاتی و اطلاعات دارایی‌ها باید به قدری قوی باشد که اگر فردی واجد شرایط دریافت این املاک نیست نتواند به این گروه وارد شود و از سوی دیگر نظارت مدنی و رسانه‌ای قوی بر روی قراردادهای شهرداری و انبوه‌سازان و تخصیص واحدها وجود داشته باشد و اطلاعات با شفافیت در دسترس عموم قرار گیرد./ منبع: هیبنا
