آخرین وضعیت مرمت بازار سوخته تبریز

محمد باقر هنربر، مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان شرقی در ساعات اولیه پس از اطفا حریق بازار ایکی قاپیلی تبریز با اشاره به وجود برخی تناقضات در خصوص آمار تعداد مغازه‌های خسارت دیده در حادثه آتش سوزی بازار تبریز به ایسنا گفت: در مجموع 125 باب مغازه در سرای دو دری بازار تبریز قرار داشت و طبق گزارش سازمان آتش‌نشانی تبریز، 110 باب مغازه 50 الی 100 درصد آسیب دیده‌اند، فرمانداری تبریز نیز تعداد مغازه‌های خسارت دیده را 120 و میراث فرهنگی 113 باب عنوان کرده است، اما 13 یا 15 باب مغازه در دالان وسط این سرا سالم هستند.

وی با بیان اینکه منازل مسکونی و اماکن تجاری به منظور جبران خسارت وارد شده به آن‌ها در حوادثی که طبیعی نیستند، باید تحت پوشش بیمه باشند، افزود: با توجه به اینکه حدود 80 باب مغازه‎ تحت پوشش بیمه بود، خسارت وارده را شرکت‌های بیمه جبران می‌کند و تلاش داریم تا با استفاده از راهکارهای قانونی به مابقی خسارت‌دیدگان این حادثه نیز کمک کنیم.

وی از برگزاری جلسه‌ای با حضور تعدادی از بازاریان در مسجد آیت‌الله اهری تبریز خبر داد و گفت: در این جلسه نیز به مشکلات خسارت‌دیدگان مانند مالیات و بازپرداخت وام‌ها پرداخت شد، همچنین جلسه‌ای با حضور فرماندار تبریز، مدیران عامل بانک‌ها و پنج نفر از نمایندگان بازاریان برگزار و راهکارهای لازم در این زمینه بررسی می‌شود.

هنربر با اشاره به در نظر گرفتن 100 باب مغازه در مجتمع صدرا تبریز برای اسکان موقت خسارت‌دیدگان خبر داد و متذکر شد: به دستور استاندار آذربایجان شرقی، شهردار تبریز مجوز این اقدام را از شورای شهر گرفته و این دستور امروز به شهرداری منطقه هشت تبریز صادر شده است و آورابرداری هم از روز یکشنبه آغاز می‌شود.

در همین راستا غلامرضا شریفی، مدیرکل امور مالیاتی آذربایجان شرقی از تمهیدات اداره کل امور مالیاتی استان برای بخشودگی بدهی مالیاتی کسبه این بازار خبر داد و اظهار کرد: این حادثه ضرر مالی بسیاری برای کسبه آن در پی داشته است و اداره کل به نوبه خود ترتیبات قانونی برای جبران بخشی از این خسارات پیش‌بینی کرده است.

وی با اشاره به از تشکیل کارگروه ویژه رسیدگی به وضعیت حریق بازار تبریز در ساعات اولیه روز حادثه در این اداره کل افزود: این اداره کل فقط متولی وصول مالیات نیست، بلکه وظیفه دارد در مواقع لازم با ارائه مشاوره و هم چنین اعطا معافیت‌های مالیاتی و مساعدت‌های قانونی در کنار مودیان محترم مالیاتی باشد.

اکبر دشتی، سخنگوی سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز هم در ادامه با بیان اینکه علت آتش‌سوزی بازار تبریز به منظور احقاق حقوق اصناف و کسبه پس از بررسی کارشناسان ویژه دادگستری اعلام می‌شود، اظهار کرد: سازمان آتشنشانی جهت احقاق حق اصناف و کسبه بازار تبریز برای بررسی بیشتر دلیل آتش‌سوزی از کارشناسان ویژه و مرتبط دادگستری بهره گرفته است و نظرات کارشناسی پس از جمع‌بندی نهایی در اسرع وقت اعلام می‌شود.

عادل کاظمی، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تبریز از خسارت پنج میلیارد ریالی حادثه آتش‌سوزی به شبکه برق بازار تبریز خبر داد و گفت: بر اثر وقوع حریق در این قسمت از بازار، به یک دستگاه پست کمپکت، چهار دستگاه پیلار، 24 دستگاه جعبه انشعاب، 120 دستگاه کنتور و دو هزار و 350 متر کابل سرویس و… آسیب جدی وارد شده است.

بهروز مهدوی، فرماندار تبریز در مراسم پرداخت خسارت بیمه‌گذاران زیان‌دیده حادثه آتش‌سوزی سرای ایکی قاپیلی بازار تاریخی تبریز اظهار کرد: بر اساس بررسی‌های انجام شده توسط آتش‌نشانی و نظر کارشناسان دادگستری، اتصالات برق دلیل آتش‌سوزی بود که به صورت کتبی به ما اعلام شده است.

وی با اشاره به اینکه اینکه تنها نیم‌درصد مساحت کل بازار آسیب دیده است، اضافه کرد: 125 مغازه از 50 الی 100 درصد در این آتش‌سوزی آسیب دیدند که تنها 90 مغازه بیمه کامل داشتند و چنین حوادثی ارزش بیمه را بیشتر نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: با اعلام حریق به آتش‌نشانی در ساعت 22:15، آتش‌نشانان و سایر مسئولان نظیر مدیرکل مدیریت بحران استان، استاندار، نماینده ولی فقیه، نیروی انتظامی، سپاه، ارتش و … در محل حادثه حضور یافته و توانستیم در کمتر از پنج ساعت آتش‌سوزی را مهار کنیم.

مهدوی در خصوص جلسه با نمایندگان بیمه‌ها، توضیح داد: جلسه‌ای با شورای هماهنگی بیمه‌های بازرگانی در فرمانداری برگزار کرده و خواستار تشکیل پرونده و رسیدگی سریع به موضوع آتش‌سوزی بازار شدیم.

وی در رابطه با تصمیمات گرفته شده برای کمک به اصناف خسارت‌دیده، گفت: قراردادن مغازه‌های رایگان در اختیار اصناف به مدت یک سال توسط شهرداری تبریز، آغاز مرمت بازار، استمهال اقساط بانکی اصناف، اعطای تسهیلات کم بهره، تعریف ساز و کار برای چک‌های سوخته، توقف دریافت مالیات و … تصمیمات گرفته شده برای کمک به بازاریان خسارت دیده است.

وی خاطرنشان کرد: پس از این، سازمان صمت در صدور و تمدید پروانه اصناف وجود بیمه را ضروری خواهد کرد، همچنین جلسه‌ای با نیروی انتظامی برای تعریف ساز و کار حفاظت از بازار برگزار خواهد شد؛ البته خود اصناف برای استفاده از نگهبان در تیمچه‌ها باید اقدام کنند؛ چرا که در صورت حضور نگهبان، چه بسا آتش‌سوزی سرای دو دری در همان لحظات اول با کپسول آتش‌نشانی اطفا می‌شد.

مهدوی از مسئولان بیمه‌ها درخواست کرد که مدیریت ریسک و ایمنی بازار تبریز را مطالعه کرده و همچنین از آتش‌نشانان که با همت خود مانع سرایت آتش به سراهای دیگر شدند، تقدیر کنند.

سید ناصر مبرقعی - عضو هیئت مدیره بیمه ایران نیز در این جلسه گفت: معمولاً اعلام نتایج حوادثی نظیر آتش‌سوزی بازار تاریخی تبریز حدود یک ماه طول می‌کشد که با همت مسئولان آذربایجان شرقی این اتفاق در کمتر از یک هفته رخ داد.

وی افزود: خدا را شکر با همت و جانفشانی آتش‌نشانان، این حادثه تلفات جانی نداشت، این حادثه بصیرت ما را در مدیریت ریسک اداره بازار تاریخی تبریز تقویت می‌کند.

گفتنی است در پایان این جلسه خسارت بیمه‌گذاران زیان‌دیده حادثه آتش‌سوزی سرای ایکی قاپیلار بازار تاریخی تبریز پرداخت شد.

اتمام عملیات آوار برداری سرای ایکی قاپیلی بازار تبریز

ایرج شهین باهر در بازدید از روند عملیات آواربرداری مغازه‌های سرای ایکی قاپیلی، از عوامل اجرایی این عملیات جهت آواربرداری شبانه روزی بازار و اتمام عملیات آواربرداری قدردانی کرد.

او در این بازدید دستورات مقتضی جهت واگذاری کلیه قسمت‌های تخریب شده بازار به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان جهت آغاز عملیات مرمت این مجموعه را صادر کرد.

در این بازدید شهردار منطقه هشت تبریز نیز گفت: عملیات آواربرداری سرای ایکی قاپیلی بسیار دشوار بود که با کار شبانه روزی 50 نفر از پرسنل و عوامل خدمات شهری این منطقه جهت آوار برداری فوری با کار جهادی به اتمام رسید.

رضا پاک نهاد افزود: از روز پنج شنبه، دو خرداد تا به امروز که شاهد پایان عملیات آواربرداری بازار هستیم بالغ بر 450 کامیون نخاله از سرای ایکی قاپیلی تخلیه بار شده است.

مرتضی آبدار، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در پنجم خرداد ماه بیان کرد: پس از اتمام مراحل اطفا و لکه گیری و همچنین اعلام دلیل این حادثه ناگوار، کارشناسان پایگاه جهانی بازار و دفتر فنی اداره کل میراث فرهنگی استان در راستای انجام اقدامات اولیه مرمت این سرا و دالان‌های میانی و سقط فروشان در محل حاضر و نسبت به برآورد خسارات کالبدی و ارزیابی موارد مورد نیاز برای آغاز مرمت اقدام کردند.

وی ادامه داد: پس از اتمام عملیات آواربرداری توسط شهرداری تبریز، مرمت این سرا با مشارکت کسبه از آغاز و طی آن اقداماتی نظیر سبک سازی سقف، تقویت پایه‌ها، بازسازی قسمت‌های تخریب شده اعم از (طاق و گنبد) و تعمیر، مرمت و اجرای درب، پنجره و … انجام خواهد شد.

آبدار در خاتمه، گفت: جلسات متعددی با هیئت امنا بازار تبریز در راستای پیشبرد اهداف مرمتی و حفاظتی و همچنین بررسی مشکلات مطرح شده توسط کسبه تشکیل شد که به دنبال آن درصدد تأمین نیازهای موجود و همچنین هماهنگی‌های لازم با اصناف و کسبه بازار برای حفاظت هر چه بیشتر از این میراث جهانی خواهیم بود.

مدیرکل ستاد مدیریت بحران آذربایجان شرقی در مصاحبه‌ای در تاریخ سیزدهم خرداد ماه سال جاری به ایسنا گفت: نخاله‎برداری بازار «ایکی قاپیلی» تبریز روز گذشته به پایان رسید و برای آغاز مراحل بازسازی، ساعت 11 امروز، 13 خرداد ماه به اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی تحویل داده می‌شود.

محمد باقر هنربر، ادامه داد: شهردار منطقه هشت تبریز، مکاتبات لازم در این خصوص را با اداره کل میراث فرهنگی انجام داده و رونوشت این مکاتبه به ستاد مدیریت بحران ارسال شده است. شرکت پیمانکار میراث فرهنگی نیز مشخص شده و آماده است، با تحویل کارگاه از امروز، کارهای اجرایی آن برای بازسازی از فردا آغاز می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همچنین، 28 خردادماه در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: مساحت زمین ایکی قاپیلی نزدیک 1250 متر بوده و با احتساب طبقه دوم برابر با 2500 متر است که البته با محیط پیرامونی این مساحت دو برابر می‌شود؛ برای مرمت این بازار پیمانکار گرفته‌ایم و در محل مستقر هستند که طی دو سه روز اخیر نیز فعالیت‌های خود را شروع کرده‌اند.

مرتضی آبدار با بیان این‌که تا دیروز فرآیند نخاله برداری از این مکان ادامه داشت، افزود: هیأت امنای این بازار نیز در بحث بهسازی و بازسازی مشارکت می‌کنند و اقداماتی که گفته شده در حال انجام است.

وی با تاکید بر این‌که بازار ایکی قاپیلی بر اساس نقشه‌های میراث فرهنگی و به همان شکل اولیه خود بازسازی می‌شود، گفت: البته سازه‌هایی نیز بصورت اضافی و غیرقانونی در این مکان نصب شده بودند که در فرآیند مرمت حذف می‌شوند و بازار بر اساس نقشه میراث فرهنگی در حالت اولیه خود بازسازی خواهد شد.

مشاور استاندار آذربایجان شرقی در امور میراث فرهنگی نیز با رد زمزمه‌هایی در خصوص احتمال خروج بازار تبریز از فهرست آثار ثبت شده در یونسکو پس از آتش‌سوزی ماه گذشته به ایسنا گفت: بازار تبریز دارای ارزش‌های متعددی است و صرفاً به دلیل آتش‌سوزی از فهرست آثار یونسکو خارج نمی‌شود، قبل از خروج کامل یک اثر، مرحله «اثر در معرض خطر» قرار دارد و ما هرگز نخواهیم گذاشت که بازار تبریز از فهرست آثار به ثبت رسیده در یونسکو خارج شود.

اکبر تقی‌زاده با اشاره به برخی نقصان‌ها در رابطه با نگهداری بازار بیان کرد: بام بازار آسیب زیادی دیده و ارتفاع مغازه‌ها به دنبال برخی ساخت و سازها کم و زیاد شده است، استفاده از سازه‌های غیرآجری مانند اسکلت‌های آهنی نیز از دیگر نقص‌ها است که متناسب با ساختار بازار نیست، در حادثه آتش‌سوزی اخیر بازار ایکی قاپیلی تبریز نیز سازه‌های آهنی بیشتر آسیب دیده و ریخته بودند.

وی اضافه کرد: استفاده از سازه‌های آهنی در آتش‌سوزی دالان سقط فروشان بازار تبریز هم موفقیت آمیز نبود و هر جا که از این سازه‌ها استفاده شده بود، شاهد ذوب و فروریختن سازه بودیم.

وی با تاکید بر اینکه حرفه‌های نامناسبی که با بازار تبریز سنخیت ندارند باید از بازار دور شوند، متذکر شد: شغل‌هایی مانند فروش لوازم آرایشی با ذات بازار تبریز هیچ تناسبی ندارند و به دلیل خاصیت اشتعال‌زا بودن باید از حریم بازار دور شوند، همچنین فروش لوازم پلاستیکی نیز مناسب بازار نبوده و نباید در حریم بازار باشد.

تقی‌زاده تاکید کرد: وجود مواد اشتعال‌زا در بازار تبریز در صورت وقوع حادثه‌ای مانند آتش‌سوزی می‌تواند به نابودی کل بازار منجر شود، با وجود انجام اقدامات خوب زیربنایی مانند جمع‌آوری آب‌های سطحی و جمع‌آوری و دفع فاضلاب، شبکه توزیع آب، برق، مخابرات و سیستم گرمایشی بازار طی سال‌های اخیر مورد غفلت قرار گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: شبکه برق بازار غیرفنی و غیراصولی بوده و آنگونه که باید سازماندهی نشده است و با یک جرقه و اتصال، آتش‌سوزی به راه می‌افتد و این نواقص باید رفع شوند.

205 نفر آتشنشان درعملیات اطفا بازار تبریز حاضر بودند و طبق اعلام مرکز فوریت‌های پزشکی آذربایجان شرقی 29 نفر در این حادثه مصدوم شدند.