جايگاه جهاني صنايع دستي ايران و ملي خوزستان كجاست؟

*سازه نیوز-مجید کیوانی:۱۰ ژوئن روز جهانی صنایع دستی است که در سال ۱۴۰۰ با بیستم خرداد ماه برابر است و با تاسیس شورای جهانی صنایع دستی نامگذاری شد.

صنایع دستی، پس از جنگ جهانی دوم، با محتوای هنری و فرهنگی، مورد توجه کشورهای پیشرفته قرار گرفت.آثار صنایع دستی مجموعه‌ای است که به‌وسیله مواد اولیه بومی با دست و ابزار مورد نیاز ساخته می‌شود. هنرهای دستی هر کشوری نسل به نسل منتقل شده تا به امروز رسیده و به نسل‌های بعدی نیز انتقال خواهد یافت.

ساختن صنایع دستی ریشه در تاریخ دارد و نمی‌شود برای پیدایش آن تاریخ دقیقی را مشخص کرد اما به‌مرور زمان اشیا ساده شکل‌های پیچیده‌تر و زیباتری به خود گرفته‌اند. با راه‌اندازی شورای جهانی صنایع دستی، صنایع دستی و سنتی، به صورت بخشی از حیات فرهنگی- اقتصادی ملت‌ها، مورد توجه قرار گرفت. ایران، از سال ۱۳۴۷ شمسی از طریق سازمان صنایع دستی کشور، به عضویت این شورا درآمد و در مجمع آسیا و اقیانوسیه‌ی آن، مشغول فعالیت شد. این شورا، در ابتدا با شمار محدودی از اعضا کار خود را آغاز کرد. اما هم‌اکنون، ۹۰ کشور جهان را تحت پوشش دارد و دبیرخانه‌ی آن، در شهر آمستردام هلند قرار دارد/ايمنا

یکی از خصوصیات صنایع دستی این است که این صنعت حاصل روح ملت ها و آئین فرهنگ ملی کشورهاست که به سادگی با رجوع به آمار صنایع دستی کشورها به روحیه مردم آن کشورها می توان پی برد، بنابراین صنایع دستی تنها یک کالا برای مبادله نیست بلکه خصوصیات فرهنگی و ویژگی های اقوام از طریق صنایع دستی مبادله میشود و نوعی ارتباط را ایجاد میکند./بيتوته

در کشورمان ایران، بیش از ۳ میلیون هنرمند و صنعتگر در ۳۰۰ رشته مختلف هنرهای سنتی و صنایع دستی مشغول به کار هستند. همچنین در سال گذشته (98) صنعت صنایع دستی کشور، با درآمدی بالغ بر ۲۸۱ میلیون دلار، نقش به سزایی در صادرات غیر نفتی ایران ایفا کرده است. /ايسنا

با توجه به اين آمار رسمي بايد پذيرفت، توليد و اقتصاد امن بر پايه هاي بنيادين در حوزه هاي مختلف صنايع دستي و توليدات مشاغل خانگي در طي 4 دهه گذشته ايران همواره نقش بارزی در بازار سرمايه و ارز آوري بي حاشيه را ايفا كرده اند.

ايران با پيشينه چند هزارساله تمدني و زيست بوم متنوع خود با توجه به اعلام آمار هاي رسمي سهم كمي در فروش محصولات صنايع دستي در سطح منطقه و بين المللي را دارد و اين نقش كمرنگ در سطح جهاني فقط ريشه در عدم مديريت علمي و منسجم در مجموعه بزرگ وزارتخانه متولي آن دارد.

 

تنوع صنایع دستی ایران بالغ بر ۲۹۹ مورد است و ایران رتبه نخست دنیا را در این حوزه به خود اختصاص داده است/ ايرنا

ایران " سومین کشور تولیدکننده صنایع دستی در جهان است." از نظر تعداد نشان اعطا شده اصالت یونسکو  به یک کشور، جمهوری اسلامی ایران در "مقام اول" قرار دارد. کشور ما با وجود ظرفیت‌های بسیار بالا در حوزه صنایع‌دستی " مقام سی‌ویکم صادرات صنایع‌دستی در جهان را دارد" در حالی که شمار رشته‌های صنایع‌دستی ایران و تنوع آن از جایگاهی به‌مراتب بهتر از بسیاری از کشورهای تولیدکننده صنایع‌دستی برخوردار است که شاید یکی از دلایل آن را بتوان عدم اصلاح قوانین در زمینه صادرات دانست. / صداوسيما

وزارتخانه مطبوع تا به امروز نتوانسته است براي نگهداري از جايگاه ايران در فروش و بازاريابي محصولات صنايع دستي تلاش هاي ماندگاري نشان بدهد و تا كنون نيز با وجود نگارش هزاران صفحه غير قابل اجرا براي برنامه ريزي هاي كوتاه و بلند مدت در حوزه هاي مختلف صنايع دستي و با اهداف چند گانه شناسايي، معرفي، حمايت و توليد اين نوع محصولات فرهنگي-اقتصادي كم استهلاك اما پرسود در سطح ملي و جهاني حرفي براي گفتن داشته باشد و حتي شاهد از دست دادن بخش بزرگي از بازار مهم فروش فرش ايراني كه مهمترين برند صنايع دستي ملي ما بوده، هستيم و علت مهم اين عقب افتادگي تجاري بي ترديد در كم كاري مسئولين متولي و البته تلاش هاي مداوم رقباي منطقه اي ما در توليد اين نوع محصول خاص را نبايد ناديده گرفت!

 

در اين يادداشت كوتاه در حالي  وارد روز جهاني صنايع دستي در قرن جديد 1400 مي شويم كه لازم است اشاره اي به جايگاه امروز صنايع دستي در استان خوزستان نماييم و براي عملكرد مديران متولي اين حوزه در حمايت از صنعتگران، ايجاد زير ساخت ها با هدف توليد و كسب سود در بازار سرمايه گذاري صنايع دستي را در اين چند دهه گذشته  بررسي كنيم جاي هيچ توجيه و دفاعي نيست و طبق آمار هاي رسمي حتي  نسبت به ديگر استان هاي مهم كشور همواره رده هاي پايين جداول مديريتي بوده است.

با توجه پيشينه تاريخي ارزشمند استان خوزستان و با جمعیتی معادل ۴٬۷۱۰٬۵۰۶ نفر (۱۳۹۵) كه پنجمین استان پرجمعیت ایران و دارای ۲۸ شهرستان، ۸۲ شهر ، ۶۸ بخش، ۱۴۵ دهستان است سهم اين استان در راه اندازي زير ساختهاي توليد و فروش محصولات صنايع دستي نسبت به وسعت و جمعيت آن  چقدر بوده است؟ براي پاسخ دادن به اين پرسش ها تنها اشاره اي كوتاه به گفته هاي مديران وقت اين سازمان بسنده مي كنيم

۲۰ دی ۱۳۹۷رییس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خوزستان گفت: خوزستان در بخش صادرات صنایع دستی با میانگین صادرات سالانه 2.41 میلیون دلار " رتبه 19 کشور " را دارد/ خوزنيوز

 

۲ اردیبهشت ۱۳۹۹،‏ معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی خوزستان گفت: بیش از ۲ هزار صنعتگر در حوزه صنایع دستی فعالیت می کنند. در استان خوزستان " سه بازارچه صنایع دستی شامل ۲ بازارچه در اهواز و یک بازارچه در شوشتر وجود دارد " و مطالعات ۹ شهرستان  برای احداث بازارچه انجام شده است. همچنین ۸۴ صنعتگر در خوزستان نشان ملی صنایع دستی دریافت کرده اند. / ایرنا