رئیسجمهور مسئول اجرای قانون اساسی است
سازه نیوز:سیدمحمد خاتمی گفت: در مورد آزادی زندانیان متاسفانه آنقدر تاخیر شد که اگر پرونده دیگر درست نکنند خیلی از آنها به زودی آزاد می شوند ولی اگر یک روز هم زودتر آزاد شوند مساله مبارکی است و همچنین درمورد رفع حصر که امیدوارم صورت بگیرد.
به گزارش روابط عمومی دفتر رییسجمهور اسبق کشورمان، سخنان وي در دیدار جمعی از اعضای مجمع زنان اصلاح طلب و بانوان استانهای مختلف کشور به شرح زير است:
ولادت با سعادت حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا(س) که نه تنها سرور زنان عالم، بلکه الگو و سالار انسانهای حقیقت جو، اصحاب معرفت، آزادیخواه و عدالت طلب بود را به شما خانمها که در عرصه اجتماعی فعال هستید و به ملت ایران و همه آزادگان جهان تبریک گفته و از خداوند شناخت آن بزرگواران و توفیق عملی کردن راهکارها و سلوکی که در زندگی داشتند را ميخواهم.
در مورد زنان صحبتهاي زیادی شده و ميشود و ما در عمل هم شاهد پیشرفتهایی در جامعه و هم تنگناهایی هستیم. من نکته ای از همان اوایل دوران ریاست جمهوری عرض کردم و باز تکرار ميکنم-که البته نمی خواهم زیاد در مورد آن بحث کنم- و قرار بود خانم دکتر شجاعی و همکاران تحقیقاتی در این زمینه انجام داده و راهکار بدهند؛ اما موضوع شاید بزرگتر از آن بود که یک معاونت ریاست جمهوری بتواند به آن بپردازد و نیازمند تلاش متکفران دینی؛ حقوقی، اجتماعی و سیاسی است تا بتوانیم بصورت مطمئن مشکلات را حل کنیم.
طبیعی است که برای ما مسلمانان، شرقیها و کل جهان، مساله خانواده موضوع بسیار مهمی بوده است و تردیدی وجود ندارد که نقش زن در شکل گیری، تثبیت و تداوم خانواده بسیار ممتاز تر از مرد است و حتما باید این موضوع را مورد توجه قرار دهیم. به خصوص با توجه به سستی پایههاي خانواده در دنیای امروز که مشکلات فراوان اجتماعی، روانی، اقتصادی و سیاسی حتی در غرب ایجاد کرده و اگر مهمترین هسته جامعه لطمه ببینید کل جامعه لطمه دیده است. در این موضوع تردیدی نیست و اسلام هم خیلی روی خانواده تأکید کرده است. اما از طرف دیگر همانطور که بارها گفته ام اگر ما برای انسان-اعم از زن و مرد- رشد را در همه ابعاد بخواهیم-از توسعه اجتماعی گرفته تا رشد عقلی، اخلاقی، مهارتی و...- و زن و مرد را در رسیدن به رشد مساوی بدانیم-که ميدانیم- و غرض آفرینش را این بدانیم که انسانها رشید شوند و کار پیامبران بلاغ بوده و ما در سایه ابلاغ آنها باید از لحاظ رشد اخلاقی، اجتماعی، مدیریتی و... رشد کنیم، باید بدانیم که این هدف در «جمع» تحقق ميیابد.
این مساله بسیار مهمی است و اینکه فکر کنیم رشد به معنای عام کلمه و در همه ابعاد، مجزا از جمع ميتواند تحقق یاید امر باطلی است و هم علم این را ميگوید و هم از مبانی دین و فرهنگ جامعه خودمان ميتوانیم این مسأله را دریابیم. رشد یک امر اجتماعی است و کمال در جمع تحقق ميباید؛ اگر زن هم شایسته رشد است-که هست- و اگر باید در رشد جامعه به عنوان یک پایه انسانیت نقش داشته باشد، حتما باید در عرصه حیات اجتماعی حضور فعال داشته باشد و بر اساس آن حقوق، نظامات سیاسی و سازوکارهای این حضور فراهم شود. اگر باید یک مدیر توانایی زن داشته باشیم او باید تحصیل کند، بتواند فعالیت کند و برای رشد خود کارگاه داشته باشد و مدیریت را تمرین کند. اگر ما برای اینکه زنان در بخش هایی توانمندتر هستند –که البته نمی توان در این مورد زود قضاوت کرد، بلکه باید ابتدا زمینههاي حضور را در عین حفظ موازین فراهم کرد و آنگاه گفت که آیا زنان در علم یا زمینههاي دیگر از مردان رشد بیشتری دارند یا خیر؟ بلکه باید به درستی جامعه را –نه با تفکیک جنیسیتی- اداره کرد؛ ممکن است مردان هم در زمینه هایی کمتر از زنان بتوانند رشد کنند.
پس رشد اجتماعی مسأله مهمی است، زن هم حق رشد دارد و دیگر اینکه زمینههاي رشد آنان در جامعه فراهم شود؛ در عین حال نگاه ما به خانواده هم خواهد بود و نقش زن بسیار مهم است و یادمان نرود که برای یک خانواده خوب، مردان هم تکالیفی دارند تا خانواده مستقر شود. این موضوع از لحاظ روانشانسی اجتماعی و فلسفی بسیار مهم است و باید روی آن کار کرد.
نکته مهم این است که جامعه ما و نظام ما اسلامی است و از معارف دینی بیشتر یه جنبه فقه و شریعت توجه ميشود. البته شریعت مهم است، اما همه دین نیست و بیشتر مربوط به ظواهر ميشود. اینجاست که نقش فقیهان در فعال شدن زنان و مردان جامعه و تعیین جایگاه آنان و امکان رشد آنها، مهم است. من اینجا دو تعبیر از امام نقل ميکنم که محور و مدار انقلاب بودند و سالروز میلاد ایشان هم هست که من اینجا این مناسبت را تبریک ميگویم. یک مورد، در خصوص در نظر گرفتن زمان و مکان در فقه و اجتهاد اسلامی است که بر اساس تغییر نیازهای انسان ها، احکام اسلامی هم تغییر ميکند و دوم اینکه ایشان تعبیری دارند که ما در صورتی اجتهاد پویا خواهیم داشت که از زمان و مکان خودمان جلوتر باشیم؛ گاهی اوقات زمان چیزهایی را به انسان تحمیل ميکند و یک وقت هم هست که انسان پیشاپیش راه خود بسوی آینده بهتر را پیدا ميکند. شما دیدگاههایی که در مورد زنان تا چند دهه قبل-حتی در آستانه انقلاب- وجود داشت را با دیدگاههای فعلی مقایسه کنید که تقریبا کسی در مورد حضور زنان و به عهده گرفتن مسئولیتها از سوی آنها حرفی ندارد و در این زمینه اجماع وجود دارد؛ در حالی که پنجاه سال قبل اینگونه نبود و از جمله اشکالاتی که وجود داشت و امام آن را اصلاح کردند این بود که به زنان حق رأی دادن دادند و گذشت زمان درستی این نگاه را نشان داد. اما اگر ما جلوتر از زمان باشیم و مسائل فردا را ببینیم ميتوانیم راحلهاي منظقی که با معیارهای فقهیی و دینی سازگار باشد را پیدا کنیم. اما آن رویکرد اجتهادی که در خصوص تصویب قوانین باید باشد بسیار مهم است و مهم است که کدام جان تحول یافته این مسئولیت را بر عهده دارد که هم متوجه اصل نظام است و هم متوجه این که چه رویکردی وجود داشته باشد.
نکته سوم این است که همیشه (اما امروز بیشتر از گذشته به به خاطر غول آسا شدن تکنیک و ارتباطات غول آسا و مجهز شدن قدرت به ابزارهای وحشتناک) حاکمیت خشونت بر زندگی جوامع وجود داشته است؛ در جوامعی که دارای فصای بسته و غیر دموکراتیک هستند یک نوع خشونت وجود دارد و در جوامع دیگر نوع دیگر خشونت هست. در جامعه بین الملل هم خشونت و زور حاکمیت دارد. وقتی بحث گفت و گوی تمدنها شد، من گفتم منظور ما این نیست که فقط دور هم بنشینیم و صحبت کنیم؛ بلکه منظور ما ایجاد یک پارادایم یا سرمشق برای روابط انسانها و جواع است. از گذشته تاکنون روابط جوامع عمدتا بر اساس زور بوده است-البته ممکن است بعضا عاطفی هم بوده باشد- و راوبط حکومتها هم عمدتا بر اساس زور بوده است؛ البته امروز لااقل به لحاظ فطری مردم محور قدرت بوده و ناظر بر قدرت هستند، اما از گذشته حکومت بوده است که با دست باز قدرت را بکار ميبرده است و حاصل این روند چند جنگ بزرگ در قرون اخیر بوده است. امروز هم قدرتها با جهان با زبان زور سخن ميگویند و در داخل بسیاری از کشورها هم دید؛دید امنیتی است و این احساس تقویت ميشود که دشمن وجود دارد و راهکار هم سرکوب است. دشمن حتما هست، اما اینکه این را به روابط داخل خودمان بکشانیم امر وحشتناکی است و آن جریان خشونت گرای تروریسم هم از سوی دیگر تقویت ميشود و این سیکل میوب خشونت از سوی قدرتمندان و پاسخ تروریستها همچنان ادامه پیدا ميکند و این مساله بسیار مهمی است و ما باید در همه عرصهها پرچم صلح، تفاهم و انس را بلند کنیم. البته رویکردها و دیدگاهها هم باید عوض شده و بر اساس آن قوانین و سازو کارهایی بدست آید و انسان باید فکر خود را در این زمینه تکمیل کند.
زنان در زمینه لطافت روح از مردان قوی تر هستند و مردان هم در کارهای عملی قوی تر هستند؛ آیا نیاز مهم ما حاکم شدن این روحیه عاطفی بر جهان نیست؟ آیا جهان امروز نیازمند روحیه زنانه برای دفع خشونت و ایجاد صلح و همزیستی نیست؟ اتفاقا حضور زنان در مدیریتها و مسئولیتها ميتواند زندگی بشر را لطیف و مهربانانه تر کند؛ البته نه به این معنا که در مدیریت فقط زنان حضور داشته باشند، بلکه مردان هم باشند؛ البته این دیدگاه با فمینسم به معنای امروزی آن متفاوت است، ولی دفاع کردن از این است که برای حل یک بحران و مشکل بزرگ ميتوانیم از این خصوصیت زنانه-که زنان به آن افتخار ميکنند- برای کاستن از این بحران بشری و دردها و رنجها تلاش کنیم. البته باید تأکید کنم که این امور نیازمند قوانین و ضابطه است و با گپ زدن مسائل حل نمی شود.
نکته آخر، در اخبار شنیدم که معاونت رئیس جمهور گفتهاند تلاش ميکنیم همه یا بخشی از زنان دربند آزاد شوند؛ این امر نیکویی است. اما آنچه ما ميگوییم و به صلاح کشور، نظام و همه است این است که همه کسانی که در بند و حصر هستند آزاد شوند و ما از فضای امنیتی به فضای سیاسیِ قانونی گام بگذاریم؛ از همه نیروها استفاده کنیم، همه نیروها بتوانند برای حل معضلات کشور مشارکت کنند و واقعا هم یکی از انتظاراتی که از تحول بزرگِ روی کار آمدن دولت آقای روحانی پدید آمد و هنوز هم هست؛ تغییر فضا بود. البته نمی خواهم بگویم زنان هم آزاد نشوند بلکه چه خوب است که همه آزاد شوند؛ گرچه زنان به خاطر نقشی که دارند و آسیب پذیری آنان و خانواده شاید اولویت داشته باشند. اما اولویت به این معنا نیست که عده دیگری در حصر و بند بمانند.
گرچه در مورد آزادی زندانیان متاسفانه آنقدر تاخیر شد که اگر پرونده دیگر درست نکنند خیلی از آنها به زودی آزاد ميشوند ولی اگر یک روز هم زودتر آزاد شوند مساله مبارکی است و همچنین درمورد رفع حصر که امیدوارم صورت بگیرد. در خصوص قضایای اخیر که دوستان گفتند و اظهار نگرانی کردند هم من هیچ قضاوتی نمی کنم؛ ولی آنچه گفته شده است نگران کننده است و خطابم به رئیس جمهور محترم و عزیز است که همه ما باید تلاش کنیم این دولت که گامهاي خوبی برداشته اما مشکلاتی بر سر راه دارد موفق شود. در این مورد هم امیدوارم اقدام و رفع نگرانی کنند هر چند شنیدم که دستور رسیدگی دادهاند و مجلس محترم هم پی گیر امر است. امیدوارم رسیدگی جدی شود تا لااقل در آینده شاهد این وقایع نباشیم.
اما مساله اساسی تر اینکه ریاست محترم جمهوری دو مسدولیت مهم دارند؛ یکی ریاست هیأت وزیران و دیگری اجرای قانون اساسی. گرچه رئیس جهمور ابزار لازم برای اجرا ندارد و حتی ما که تلاش کردیم، از ترس نگرفتن همین حداقل اختیارات از پیگیری آن لایحه که به نفع انقلاب بود صرفنظر کردیم در آن زمان ميگفتند منظور از «اجرای قانون اساسی» در حیطه اختیارات قوه مجریه است؛ اگر چنین بود ذکر آن در قانون اساسی معنی نداشت؛ زیرا همه در چارچوب وظایف خود موظف به اجرای قانون اساسی هستند. اینکه در قانون اساسی آمده رئیس جمهور مسئول اجرای قانون اساسی است، یعنی هرجا تخلفی شد مسئول، رئیس جمهور است و حداقل این است که رئیس جمهور تذکر بدهد و بازرسی کند. در خصوص موضوع اخیر هم من قضاوتی ندارم؛ هرچند که در صداقت برخی کسانی هم که این مطالب را بیان کردهاند شکی ندارم؛ اما مجلس اقداماتی کرده و رئیس جمهور و دولت هم بحمدالله پیگیر قضیه هستند.به هر حال این عزم نشان داده شود که عزم بر پیگیری قانون اساسی و اعمال مختصر اختیارات باقی مانده است، جلوی خیلی از نقضهاي قانون اساسی گرفته ميشود که اگر مواردی در جامعه هست که تخلف شده و ميشود، دولت پیگیرباشد بخشی از مشکلات حل ميشود.
در زمان ما هم روزنامه بسته ميشد و خیلیها دستگیر ميشدند و یا تحت فشار قرار ميگرفتند اما جامعه احساس ميکرد دولت مدافع آزادی و حق و حرمت جامعه است. این احساس باید در جامعه وجود داشته باشد که عده ای نسبت به این موضوع پیگیر هستند و البته باید با سایر دستگاهها هم تعامل داشت و نباید رو در روی آنها قرار گرفت. امیدوارم به لطف خداوند شاهد جامعه مهربانتر؛ همسو تر و دلهای به هم نزدیک تر باشیم و همه در مقابل توطئههاي خارجی و مشکلات داخلی برای اعتلای این کشور تلاش کرده و دلهایمان به هم نزدیک شود و از فضای خوب بعد از انتخابات به فضای بازتری برسیم که هم دولت بهتر ميتواند کار کند، همه نظام احساس استحکام ميکند وهم امنیت حقیقی بیشتر ميشود.
در ابتدای این دیدار شماری از اعضای مجمع زنان اصلاح طلب و بانوان استانهای مختلف کشور که شامل فعالان مدنی و سیاسی، خانواده زندانیان سیاسی، هنرمندان و... بودند سخنانی را ایراد کردند که محورهای مهم آن در پی ميآید:
-تأکید زنان اصلاح طلب بر مقطعی نبودن اصلاح طلبی و ریشه دار بودن آن.
-تأکید بر نقش زنان در ایجاد یک نظام مبتنی بر دیانت و با تکیه بر رأی مردم.
-تأکید بر این موضوع که قدر ندانستن نفش زنان باعث یأس آنان نشد.
-قدردانی زنان از نقش آقایان خاتمی و هاشمی در جهت نجات کشور از ورطه سقوط و انحطاط هشت سال گذشته
-جریان اصلاح طلبی هیچ گاه با هدف کسب قدرت وارد نشده است و گرچه با برخورداری از قدرت ميتوان به اهداف آسان تر رسید، اما آنچه مهم است اهداف این جریان و آرمانهای امام است.
-انتقادات، منافاتی با اصل نظام و انقلاب ندارد و قدرت و جایگاه ایران در منطقه مورد اذعان همگان است.
-ابراز تأسف از محدویتها و حصرها خصوصا حصر خانم دکتر رهنورد و ابراز امیدواری نسبت به رفع آنها
-انتقاد از برخوردهای نادرست روزهای اخیر و دروغ پردازی ها، در خصوص زندانیان سیاسی
-ابراز امیدواری نسبت به تحقق چهره رحمانی اسلام
-تأکید بر حل پارادوکس مسئولیت بانوان در خانه و جامعه
-درخواست تحقیق و تفحص از وقایع اخیر در زندان اوین
-ضرورت نگاه صحیح و روزآمد به مسأله حجاب
بازدید:۳۵۰