بازار مسکن در سال95 از طرف عرضه رنج خواهد برد
با توجه به کاهش قدرت خرید مردم و شكاف ایجادشده میان عرضه و تقاضا مسکن در دوسال گذشته، بخش مسكن در شرايط ويژه و بحرانی قرار دارد؛ به طوری که نمی‌توان چشم‌انداز مثبتي از جهت اثرگذاري تحولات آن بر بخش واقعي اقتصاد و خروج از ركود فعلي را انتظار داشت و اين بخش را در حد پيشران‌بودن خروج از ركود مورد هدف قرار داد.
عدهای از کارشناسان مسکن و مسئولان دولتی با استناد به محدودشدن بُعد تقاضاي مسكن و كاهش تمايل براي ورود به بازار مسكن و انجام ساخت‌وساز جديد در دو سال گذشته، پیش‌بینی کرده‌اند، بازار مسکن در افق زماني سال آینده، باکاهش عرضه مواجه خواهد شد. از این رو، امكان وقوع جهش قيمتي در اين بخش وجود دارد که اين افزايش قیمت، چه از جهت قيمت ملك و چه از جهت نرخ اجاره، تبعات رفاهي- اجتماعي براي بخشي از جامعه به دنبال خواهد داشت.
اما واقعاً چه اتفاقی برای بازار مسکن در سال 95می‌افتد؟! آن هم در شرایطی که با تصویب برجام و رفع تحریم‌های هسته‌ای، محدودیت‌های انتقال پول و تکنولوژی از کشورهای اروپایی از بین رفته است و تا حدودی مشکلات رفاهی و اساسی زندگی مردم مرتفع شده است. در همین رابطه، به چند پیش‌بینی برای بازار مسکن سال آینده و احتمالاتی که درباره آن وجود دارد، اشاره می‌شود.
سال 95 زمینه‌های رونق بازار مسکن فراهم خواهد شد
در این زمینه یک تحلیلگر بازار مسکن با اعتقاد به اینکه رونق بازار مسکن به تأخیر افتاده است، گفت: «توافقات هسته‌ای و تأثیرات اجرای برجام بر اقتصاد کشور باعث شده است به تحولات مثبت بازار مسکن در سال آینده خوش‌بین باشیم.»
محمود حقیقت‌طلب با بیان این مطلب تصریح کرد: «طی دو سال گذشته، دولت یازدهم به دلیل تجربه تلخ بازار مسکن در سال 86 در رونق‌بخشی به بازار مسکن با ترس و نگرانی فعالیت کرد. از طرفی در کنار این عقب‌نشینی دولت، جوسازی نامناسب برخی رسانه‌ها نیز باعث شد رونق بازار مسکن به تأخیر افتد.»
حقیقت‌طلب با بیان اینکه بازار مسکن تأثیر مستقیمی از تحولات سیاسی می‌پذیرد، افزود: «بازار مسکن تأثیرپذیری مستقیمی از تحولات سیاسی دارد و ممکن است با رویدادی تلخ به اغما رود و رویداد مثبتی در سیاست این بخش را به تحرک وادارد.»
این کارشناس با انتقاد از دامن‌زدن عدهای از فعالان ساختمانی به رکود این صنعت، گفت: «به تأخیر افتادن رونق صنعت ساختمان باعث شده است این کوتاهی، تأثیرات فرهنگی- اجتماعی در کشور ایجاد کند.»
حقیقت‌طلب مهاجرت تحصیل‌کرده‌های روستایی به شهرها و پایبندنبودن آنان به توسعه منطقه خود را از معضلات رکود صنعت ساختمان دانست و گفت: «در حال حاضر، پایتخت پرچم‌دار رکود و رونق صنعت ساختمان است و این در حالی است که دولت تمایل چندانی به رونق و تحرک بازار مسکن ندارد؛ چراکه همواره در صحبت‌های مسئولان دولتی صحبت از خروج مسکن از رکود در آخرای سال 95 آمده است.»
این تحلیلگر با اعتقاد به اینکه در سال 95 زمینه‌های رونق بازار مسکن فراهم خواهد شد، اظهار داشت: «متأسفانه یکی از عادت‌های بد جامعه ما این است که در زمان رکود، خریدی صورت نمی‌گیرد؛ اما به محض ایجاد رونق تقاضا به سمت بازارها بیشتر می‌شود و این افزایش تقاضا موجب افزایش قیمت نیز می‌شود.»
حقیقت‌طلب با اشاره به افزایش معاملات بازارهای دنیا در زمان رکود، تصریح کرد: «متأسفانه این موضوع در کشور ما عکس است و حتی رسانه‌های دولتی نیز مردم را به خریدنکردن و دست نگه داشتن تشویق می‌کنند.»
وی پیش‌بینی کرد: «طبق سنت قدیمی ایرانیان زمانی که در سال 95 بازار مسکن رونق گیرد، میزان معاملات افزایش می‌یابد و طبیعتا قیمت‌ها تا حدودی افزایش می‌یابد.»
سال 96 سال بحرانی بخش مسکن
حقیقت‌طلب با اعتقاد به اینکه سال 96 سال بحرانی برای بخش مسکن خواهد بود، افزود: «طبق بحران‌هایی که در سال 86 و 87 ایجاد شد و تورم مسکن شدت گرفت، می‌توان گفت کیفیت این روال در بازار مسکن به عادت تبدیل شد؛ از این رو، با وجود تأخیرهایی که در رونق وجود دارد، پیش‌بینی می‌شود سال 96 بحران مسکن ایجاد خواهد شد.»
حقیقت‌طلب در پایان با انتقاد از سیاست‌های دولت در بخش مسکن، یادآور شد: «حجم زیادی از درآمدهای خانوارها به مسکن اختصاص دارد و دولت برای اعلام کاهش تورم مسکن را از دیگر مخارج خانوار جدا کرد؛ در حالی که سیاست‌های حمایتی هنوز اعمال نشده و در زمینه مسکن تلاش دولت همراه با ترس و نگرانی است.»
بازار مسکن در سال95 از طرف عرضه رنج خواهد برد
همچنین یک کارشناس مسکن مشکل بازار مسکن در سال آینده را ناشی از کاهش طرف عرضه این بازار دانست و گفت: «تقاضای مسکن به واسطه استفاده از ابزارهای مالی حل می‌شود؛ اما عرضه مسکن به دلیل رکود دو ساله اخیر با دشواری‌های جدی روبه‌رو شده است که این مشکل به سال آینده هم کشیده می‌شود.»
بهمن آرمان با اشاره به قیمت زیاد زمین در کشور به نسبت سایر کشورهای دنیا، افزود: «در ایران قیمت زمین نقش موثری در قیمت کل مسکن دارد؛ به طوری که نسبت میان قیمت زمین و فروش مسکن یک نسبت نجومی دارد و متأثر از مسائلی همچون هزینه‌های سنگین فروش تراکم است.»
آرمان تأکید کرد: «اگر می‌خواهیم رونق بخش مسکن را در سال آینده مشاهده کنیم، باید شهرداری‌ها در فروش تراکم مساعدت‌هایی را ترتیب دهند و هزینه‌های نگهداری شهرو زیرساخت‌ها را از محلی جز فروش تراکم دریابند.»
این کارشناس با اشاره به چشم‌انداز بازار مسکن در سال آینده، گفت: «رونق بازار مسکن در سال آینده منوط به رفع موانعی همچون نقش قیمت زمین در قیمت کلی مسکن و هزینه‌های تحمیلی شهرداری‌ها به مسکن است.»
آرمان ادامه داد: «اکنون قیمت زمین نقش 80 درصدی در افزایش قیمت مسکن دارد و این معضل در هیچ جایی از دنیا دیده نمی‌شود. بنابراین تا زمانی که این موضوع در سال آینده اصلاح نشود، نمی‌توان بازار مطلوبی را برای بازار مسکن پیش‌بینی کرد.»
این تحلیلگر بازار مسکن همچنین به فضای پسابرجام اشاره کرد و گفت: «با اجرای برجام و آزادسازی روابط تجاری ایران و اروپا می‌توان به ورود تکنولوژی‌های نوین که نحوه ساخت و اجرای ساختمان را اصلاح کند، خوش‌بین بود.»
آرمان تأکید کرد: «در پسابرجام اگر شرکت‌هایی که پیش از انقلاب نیز در حوزه صنعت ساختمان کشور ورود کرده‌اند، حضور یابند، قطعاً شاهد رونق بازار مسکن حاصل می‌شود.»
مشکلات کنونی بازار مسکن در سال آینده نیز ادامه دارد
به علاوه، آلبرت بغوزیان، کارشناس دیگر بازار مسکن گفت: «آینده بازار مسکن را میزان عرضه و تقاضای داخلی این بازار مشخص می‌کند. بنابراین، نمی‌توان آینده‌ای برای آن پیش‌بینی کرد.»
وی تصریح کرد: «از آنجایی که مسکن کالایی غیرقابل معامله در فضای صادرات و واردات است، نمی‌توان در فضای پسابرجام منتظر تأثیر مثبت در این بازار بود؛ چراکه عرضه و تقاضای داخلی تعیین‌کننده رکود و رونق مسکن است.»
بغوزیان با اشاره به رکود دوساله بازار مسکن افزود: «هزینه ساخت مسکن، اولین عامل رکود مسکن در چند سال اخیر بود؛ بنابراین برای اینکه آینده روشنی از بازار مسکن را در سال 95 تجربه کنیم، باید هزینه‌های ساخت را کاهش دهیم.»
وی با اشاره به مالیات‌هایی که بر مسکن متحمل می‌شود، اظهار داشت: «دولت تاکنون برای خروج از رکود مسکن از سیاست‌های تشویق تقاضا استفاده کرده است؛ در حالی که باید با اعطای وام‌های ساخت به سازندگان طرف عرضه را تقویت کند و میزان مالیات‌ها را کاهش دهد.»
وی همچنین با انتقاد از افزایش نرخ وام‌های مسکن افزود: «دولت می‌بایست برای سال آینده نرخ سود تسهیلات را کاهش دهد تا قدرت بازپرداخت مردم در زمینه وام های مسکن متناسب شود.»
بغوزیان در پایان یادآور شد: «تا زمانی که مشکلات یادشده در بازار مسکن رفع نشود، نمی‌توان آینده روشنی برای بازار مسکن متصور شد.»
