آغاز پایان مسکن مهر

 آخرین فرصت مالی برای تکمیل واحدهای باقی مانده پروژه مسکن مهر در قالب افزایش 10 میلیون تومانی سقف تسهیلات مسکن مهر، فراهم شد. تا از این طریق منابع مالی مورد نیاز برای تکمیل 288 هزار واحد نیمه‌تمام مسکن‌مهر فراهم شود. از این تعداد 118 هزار واحد فاقد متقاضی و پرونده 50 هزار واحد دیگر نیز به دلیل مواجهه با مشکلات حقوقی در دادگاه‌ها باز است. از سوی دیگر هم‌اکنون بیش از 100 هزار واحد مسکن مهر آماده در بازار مسکن وجود دارد که به دلیل عدم تامین خدمات زیربنایی قابل تحویل به متقاضیان نیست.

این درحالی است که هم‌اکنون مسوولان مسکن مهر ادعا می‌کنند کل پروژه مسکن مهر به میزان 90 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. با این حال، از آنجا که دولت یازدهم وعده کرده است تا پایان فعالیت دولت(نیمه سال 96) پرونده پروژه مسکن مهر با تکمیل و تحویل همه این واحدها به پیش خریداران، بسته خواهد شد، با توجه به افزایش 10 میلیون تومانی سقف تسهیلات مسکن مهر ، 2880 میلیارد تومان اعتبار بانکی برای تزریق به واحدهای نیمه تمام مورد نیاز است.

هرچند از میان این واحدها 118 هزار واحد واحد فاقد متقاضی و 50 هزار واحد دارای مشکل هستند؛ به این ترتیب 120 هزار واحد نیمه تمام بدون مشکل وجود دارد که تزریق 10 میلیون تومان تسهیلات اضافه آخرین فرصت مالی برای تکمیل این واحدها محسوب می‌شود. اگرچه هم اکنون متولی مسکن مهر، واحدهای مشمول تسهیلات اضافه 10 میلیون تومانی را 288 هزار واحد اعلام می‌کند، اما پروژه‌هایی که در این مقطع از نظر بانک عامل بخش مسکن قابلیت تخصیص سقف جدید تسهیلات را دارند 120 هزار واحد محسوب می‌شود.

با مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار، سقف تسهیلات مسکن مهر نسبت به زمان آغاز این طرح در سال 86، به میزان 167 درصد افزایش پیدا کرده است؛ هر چند در این دوره 10 ساله، دفعات افزایش سقف وام مسکن مهر بیش از تعداد مراحل تقویت وام خرید مسکن بوده است اما درحال حاضر هزینه تاخیر مکرر پروژه‌های 99 ساله مسکن مهر در عمل بازدهی تامین اعتبار ارزان قیمت برای این طرح را کاهش داده است. تسهیلات ارزان قیمت مسکن مهر از محل خط اعتباری بانک مرکزی –خط اعتباری 45 هزار میلیارد تومانی-با نرخ سود 4 تا 7 درصد به پیمانکاران مسکن مهر پرداخت شده در حالی که تسهیلات 110 میلیون تومانی خرید مسکن در حال حاضر با نرخ سود 5/ 17 درصد به متقاضیان ارائه می‌شود.

در مصوبه عصر سه شنبه شورای پول و اعتبار درخصوص افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر از 30 میلیون به 40 میلیون تومان، دو خط قرمز برای ادامه تامین مالی پروژه‌های مسکن مهر ترسیم شده است. خط قرمز اول، به این موضوع اشاره می‌کند که تسهیلات 10 میلیون تومانی - اضافه بر وام 30 میلیون تومانی قبلی مسکن مهر-باید بدون وابستگی و استفاده از هر نوع خط اعتباری بانک مرکزی از سوی بانک مسکن تامین و به پروژه‌های واجد شرایط تزریق شود.

محدودیت دوم تاکید شده در مصوبه شورای پول واعتبار، به «نحوه تشخیص پروژه‌های مشمول دریافت تسهیلات جدید مربوط می‌شود». در مصوبه شورای پول و اعتبار به صراحت تاکید شده است که پروژه‌های مشمول وام 40 میلیون تومانی (که تاکنون 30 میلیون تومان از آن به پیمانکاران پرداخت شده است) باید «با تشخیص و تایید بانک مسکن به‌عنوان بانک عامل پرداخت‌کننده تسهیلات مسکن»، به پروژه‌های واجد شرایط تزریق شود. این صراحت در متن مصوبه نشان می‌دهد سیاست‌گذار پولی کشور برای کنترل بازدهی موثر تسهیلات مسکن مهر فرمان پرداخت وام‌های اضافه را در اختیار بانک قرار داده تا از تخصیص «وام بدون هدف» به پیمانکاران بدعهد و پروژه‌های مشکل‌دار جلوگیری کند.