اولین شهردار انقلاب اسلامی که بود؟
جواد شهرستانی، فرزند سید هاشم شهرستانی (دبیرالکتاب و مصحح کتب خطی آستان قدس رضوی) در سال ۱۳۰۳ خورشیدی در مشهد متولد شد.
پس از طی دوران تحصیل در دبیرستان ابنیمین و فردوسی مشهد و قبولی در کنکور دانشکده فنی دانشگاه تهران بعنوان دانشجوی رشته فنی دانشکده افسری از مهرماه سال ۱۳۲۴ وارد خدمت ارتش شد و تا درجه ستوان یکمی در دانشگاه تهران بتحصیل اشتغال داشت. پس از تسلیم پایاننامه فوقلیسانس خود در رشته الکترومکانیک از دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۲۸ به لشکر ۸ خراسان منتقل شد و درجه سروانی بعنوان رئیس تعمیرگاه مخابرات و از سال ۱۳۳۷ که به درجه سرگردی نائل گردید، در پست سازمانی معاون مخابرات لشکر ۸ خراسان برای برقراری ارتباطات مخابراتی لشکر با کلیه واحدهای تابع بخصوص مرزهای خراسان و سپاه و ستاد ارتش انجام وظیفه میکرد. تا در مهرماه سال ۱۳۳۹ بنا به درخواست رئیس دانشگاه فردوسی مشهد و موافقت ارتش با حفظ کلیه سوابق خدمتی به دانشگاه فردوسی مشهد منتقل گردید. او از نظر نحوة خدمات نظامی در طبقهبندی ارتش بین همقطاران رسته فنی نفر اول بود.
جواد شهرستانی با موافقت ارتش در فرودین ماه ۱۳۲۹ به تدریس فیزیک در دانشگاه پزشکی مشهد و پس از تأسیس دانشکده علوم مسئولیت تدریس فیزیک الکترونیک را در آن دانشکده به عهده گرفت. پس از انتقال به دانشگاه فردوسی به مدت یکسال از طریق دانشگاه برای تحقیق و مطالعات به (ساکله) مرکز تحقیقات رسمی فرانسه اعزام گردید. ازجمله سایر اقدامات دانشگاهی او مساعدت برای تأسیس دانشکده علوم در کرمانشاه (دانشگاه رازی کنونی) و قبول عضویت هیئت امنای آن و همچنین حضور در جلسات هیئت امنای دانشگاه فردوسی از سال ۱۳۵۲ تا سال ۱۳۵۶ است.
او همچنین در خرداد ۱۳۴۳ بعنوان اولین رئیس هیئتمدیره و مدیر عامل برق منطقهای خراسان انتخاب شد. وی نسبت به خرید و نصب و بهرهبرداری از دو دستگاه توربین بخار به ظرفیت ۲۵۰۰۰ کیلو وات (بیش از دوبرابر ظرفیت نیروگاه موجود آن زمان) و احداث شبکه انتقال و توزیع نیرو ایجاد شبکه روشنایی شهر مشهد اقدام کرد و تا سال ۱۳۴۷ در شرکت برق مشهد بود. یکی از اقدامات او احداث کوی آب و برق و بنای منازل مسکونی برای کارکنان و کارگران آب و برق مشهد است.
شهرستانی پس از آنکه از ارتش به دانشگاه منتقل شد، علاوه بر تدریس فیزیک در دانشکدههای پزشکی مشهد و ریاست هیئتمدیره و مدیرعاملی برق منطقهای خراسان که تا سال ۱۳۴۷ ادامه داشت، از سال ۱۳۴۲ تا سال ۱۳۴۴ بعنوان شهردار مشهد انتخاب شد.
در این دوران شهرداری مشهد بعنوان شهرداری نمونه کشور انتخاب و معرفی گردید و به همین دلیل در سال ۱۳۴۷ که برای اولین بار انجمن شهر تهران از طرف مردم انتخاب و تشکیل شد، به اتفاق آراء او را بعنوان شهردار تهران انتخاب کرد. این مسئولیت بیش از یکسال ادامه داشت. در طول یازده ماهی که در شهرداری تهران بود اقدامات موثری را انجام داد و سنگبنای مکانهای مهم فرهنگی و اجتماعی شهر را گذاشت.
شهرستانی نخستین کسی بود که اعلام کرد تهران با توجه به گسترش هر روزه احتیاج به یک گورستان متمرکز دارد. به دستور او گروهی در شهرداری تهران مطالعات ساخت نخستین گورستان یکپارچه تهران را آغاز کردند. درنهایت نیز قرار شد این گورستان در جنوب تهران راهاندازی شود. همچنین مطالعات ساخت دو سالن بزرگ یکی برای تئاتر و دیگری برای موسیقی و اپرا آغاز شد و کلنگ افتتاح آنها یکی پایینتر از چهارراه کالج و دیگری در محل کافه شهرداری بر زمین خورد. هرچند بهشت زهرا و تئاتر شهر و تالار وحدت در زمان حضور شهرستانی افتتاح نشد؛ اما بنیانش در همان زمان گذاشته شد. او در سال ۱۳۴۸ جایش را به غلامرضا نیکپی داد و به وزارت راه رفت و چند سالی به عنوان وزیر راه مشغول کار بود.
در سال ۱۳۵۶ به عضویت هیئت رئیسه کانون مهندسین ایران درآمد و پس از آن نیز به عنوان رئیس انجمن مهندسین فارغالتحصیل دانشکده فنی انتخاب و برای دومین بار شهردار تهران شد. با تشدید فعالیتهای انقلاب اسلامی و ورود امام خمینی به ایران، در تاریخ شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۵۷ مهندس جواد شهرستانی، شهردار تهران تقاضا کرده بود با امام ملاقات و گفتگو کند. امام خمینی فرمودند ایشان را بعد از استعفا خواهد پذیرفت. شهردار تهران به دنبال این نظر امام از سمت خود استعفا داد.
در متن استعفانامه آمده بود: «با توجه به نظرات رهبر که دولت فعلی را غیرقانونی دانستهاند، به این جهت از این تاریخ (14 بهمن ماه 1357) از سمت شهرداری تهران کنارهگیری میکنم.» شهرستانی بعد از این استعفا اعلام کرد: «اگر امام ضروری بدانند به عنوان شهردار امام خمینی - نه شهردار دولت- به سرکار خود بازخواهم گشت.»
امام خمینی گفتند که این مساله به متن استعفانامه اضافه شود... [و ایشان را در سمت خود ابقا نمودند.] این اولین استعفای یک مقام رسمی و عالیرتبه منتخب و منتصب رژیم پهلوی میباشد که در روزهای بحرانی انقلاب تأثیر بسزایی در بیاعتباری و سقوط دولت شاهپور بختیار و پایان بخشیدن به نظام شاهنشاهی داشته است.
جواد شهرستانی با موافقت ارتش در فرودین ماه ۱۳۲۹ به تدریس فیزیک در دانشگاه پزشکی مشهد و پس از تأسیس دانشکده علوم مسئولیت تدریس فیزیک الکترونیک را در آن دانشکده به عهده گرفت. پس از انتقال به دانشگاه فردوسی به مدت یکسال از طریق دانشگاه برای تحقیق و مطالعات به (ساکله) مرکز تحقیقات رسمی فرانسه اعزام گردید. ازجمله سایر اقدامات دانشگاهی او مساعدت برای تأسیس دانشکده علوم در کرمانشاه (دانشگاه رازی کنونی) و قبول عضویت هیئت امنای آن و همچنین حضور در جلسات هیئت امنای دانشگاه فردوسی از سال ۱۳۵۲ تا سال ۱۳۵۶ است.
او همچنین در خرداد ۱۳۴۳ بعنوان اولین رئیس هیئتمدیره و مدیر عامل برق منطقهای خراسان انتخاب شد. وی نسبت به خرید و نصب و بهرهبرداری از دو دستگاه توربین بخار به ظرفیت ۲۵۰۰۰ کیلو وات (بیش از دوبرابر ظرفیت نیروگاه موجود آن زمان) و احداث شبکه انتقال و توزیع نیرو ایجاد شبکه روشنایی شهر مشهد اقدام کرد و تا سال ۱۳۴۷ در شرکت برق مشهد بود. یکی از اقدامات او احداث کوی آب و برق و بنای منازل مسکونی برای کارکنان و کارگران آب و برق مشهد است.
شهرستانی پس از آنکه از ارتش به دانشگاه منتقل شد، علاوه بر تدریس فیزیک در دانشکدههای پزشکی مشهد و ریاست هیئتمدیره و مدیرعاملی برق منطقهای خراسان که تا سال ۱۳۴۷ ادامه داشت، از سال ۱۳۴۲ تا سال ۱۳۴۴ بعنوان شهردار مشهد انتخاب شد.
در این دوران شهرداری مشهد بعنوان شهرداری نمونه کشور انتخاب و معرفی گردید و به همین دلیل در سال ۱۳۴۷ که برای اولین بار انجمن شهر تهران از طرف مردم انتخاب و تشکیل شد، به اتفاق آراء او را بعنوان شهردار تهران انتخاب کرد. این مسئولیت بیش از یکسال ادامه داشت. در طول یازده ماهی که در شهرداری تهران بود اقدامات موثری را انجام داد و سنگبنای مکانهای مهم فرهنگی و اجتماعی شهر را گذاشت.
شهرستانی نخستین کسی بود که اعلام کرد تهران با توجه به گسترش هر روزه احتیاج به یک گورستان متمرکز دارد. به دستور او گروهی در شهرداری تهران مطالعات ساخت نخستین گورستان یکپارچه تهران را آغاز کردند. درنهایت نیز قرار شد این گورستان در جنوب تهران راهاندازی شود. همچنین مطالعات ساخت دو سالن بزرگ یکی برای تئاتر و دیگری برای موسیقی و اپرا آغاز شد و کلنگ افتتاح آنها یکی پایینتر از چهارراه کالج و دیگری در محل کافه شهرداری بر زمین خورد. هرچند بهشت زهرا و تئاتر شهر و تالار وحدت در زمان حضور شهرستانی افتتاح نشد؛ اما بنیانش در همان زمان گذاشته شد. او در سال ۱۳۴۸ جایش را به غلامرضا نیکپی داد و به وزارت راه رفت و چند سالی به عنوان وزیر راه مشغول کار بود.
در سال ۱۳۵۶ به عضویت هیئت رئیسه کانون مهندسین ایران درآمد و پس از آن نیز به عنوان رئیس انجمن مهندسین فارغالتحصیل دانشکده فنی انتخاب و برای دومین بار شهردار تهران شد. با تشدید فعالیتهای انقلاب اسلامی و ورود امام خمینی به ایران، در تاریخ شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۵۷ مهندس جواد شهرستانی، شهردار تهران تقاضا کرده بود با امام ملاقات و گفتگو کند. امام خمینی فرمودند ایشان را بعد از استعفا خواهد پذیرفت. شهردار تهران به دنبال این نظر امام از سمت خود استعفا داد.
در متن استعفانامه آمده بود: «با توجه به نظرات رهبر که دولت فعلی را غیرقانونی دانستهاند، به این جهت از این تاریخ (14 بهمن ماه 1357) از سمت شهرداری تهران کنارهگیری میکنم.» شهرستانی بعد از این استعفا اعلام کرد: «اگر امام ضروری بدانند به عنوان شهردار امام خمینی - نه شهردار دولت- به سرکار خود بازخواهم گشت.»
امام خمینی گفتند که این مساله به متن استعفانامه اضافه شود... [و ایشان را در سمت خود ابقا نمودند.] این اولین استعفای یک مقام رسمی و عالیرتبه منتخب و منتصب رژیم پهلوی میباشد که در روزهای بحرانی انقلاب تأثیر بسزایی در بیاعتباری و سقوط دولت شاهپور بختیار و پایان بخشیدن به نظام شاهنشاهی داشته است.
بازدید:۶۳۷
منبع: صما