اینجا "خرابه پرند" است

طرح مسکن مهر علاوه بر آن‌که طی چهار سال اخیر مورد انتقادات و هجمه‌های فراوان عالی‌ترین مقام وزارت راه و شهرسازی بوده،‌ درگیر مسائلی بوده که به‌نوعی یادگاری از دولت گذشته است. در این‌که طرح مسکن مهر باعث توانمندسازی پیمانکاران این بخش شد، شکی نیست، مسئله‌ای که اکثر انبوه‌سازان و سازندگان به آن اذعان دارند، اما در عین حال واگذاری پروژه‌های طرح مذکور آن هم در حجم‌های بزرگ به پیمانکاران نه‌چندان توانمند باعث شده تا در آستانه 10سالگی مسکن مهر، شماری از واحدهای این طرح همچنان در بلاتکلیفی به سر ببرند.

پروژه‌های "هسا" یکی از طرح‌های مسکن مهر به شمار می‌آید که چند سالی است در شهر پرند درجا می‌زند و خبر چندانی از پیشرفت فیزیکی آن نیست. ساخت حدود 10 هزار واحد مسکن مهر به هسا واگذار شده،‌ اما به‌خلاف سایر شرکت‌ها از جمله کوزو و کیسون، هسا علاقه‌ای به اتمام و ترک پروژه ندارد. دلیل این عدم‌تمایل نیز بسیار روشن است؛ پول.

با وجود آن‌که طی سه دستورالعمل واحدهای مسکن مهر با مجوز وزارت راه و شهرسازی دولت دهم و یازدهم مشمول افزایش قیمت شده اما هسا طی سال‌های اخیر بارها و بارها ساخت و تکمیل پروژه‌ها را به‌بهانه افزایش هزینه‌ها و به‌تبع آن درخواست افزایش قیمت متوقف کرده است.

مردادماه سال 94 قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی با تأکید بر این‌که "در طرح مسکن مهر بیشترین مشکل را با هسا داریم" گفته بود: «مسکن مهر پرند پیشرفت لازم را ندارد و برخی پیمانکاران مانند هسا تمایلی به تکمیل واحدها ندارند. متأسفانه در شهرهای جدید کل کشور با هسا قرارداد 50 هزار واحد بسته شده و از عملکرد این شرکت راضی نیستیم.

مهرآبادی در بیان مشکل این پیمانکار افزود:‌ «شاید مشکلات عدیده‌ای مدیریتی، یا این‌که ــ قرارداد ساخت مسکن مهر ــ بیش از حد و اندازه آنها بوده و نتوانسته‌اند بسازند.

حدود سه ماه بعد با وخیم‌تر شدن اوضاع پروژ‌ه‌های مسکن مهر هسا از نامه‌نگاری وزیر راه و شهرسازی برای حل معضل هسا خبر داده بود.

محسن نریمان با بیان این‌که در رابطه با مشکل پروژه‌های مسکن مهر هسا اخیراً نامه‌ای برای تعیین تکلیف این شرکت به امضای وزیر راه و شهرسازی رسیده، گفته بود: حدود 50 هزار واحد مسکونی توسط هسا طرح مهر در حال ساخت است، تلاش کرده‌ایم این پروژه‌ها را فعال کنیم برای این کار نیز یا قرض کرده‌ایم یا از آورده مردم کمک گرفته‌ایم تا در چارچوب ضوابط قانونی پروژه‌ها را فعال کنیم.

 وی با بیان این‌که "براساس این برنامه پروژه‌ها در برخی جاها فعال شده اما در بعضی‌جاها همچنان مشکل داریم" تأکید کرد: مسئولان هسا به نامه وزیر پاسخ داده و روشی را برای حل مشکل پروژه‌های نیمه‌تمام مسکن مهر اعمال کردند.

نریمان با تأکید براینکه "تمام تلاش ما این است که با پیمانکاران اولیه (هسا) به توافق برسیم" اضافه کرد: اگر پیمانکاری را خلع ید کنیم باید قراردادهای جدیدی با پیمانکار جایگزین امضا کنیم و این پیمان‌ها کفاف نیازهای مردم را در خصوص تأمین منابع مالی نمی‌دهد.

وی با بیان اینکه خوشبختانه هسا درک درستی از مسائل دارد، بیان کرد: اگر بتوانیم تمام واحدهای مسکن مهر هسا در سراسر کشور را فعال می‌کنیم. در غیر این صورت آخر فصل ناچاریم هسا را خلع ید کنیم.

با وجود خوشبینی معاون وزیر راه و شهرسازی در خصوص درک درست هسا از مسائل، اما در عمل طی 2 سال اخیر اتفاق امیدوارکننده‌ای در این رابطه روی نداده تا این‌که هفته گذشته مدیرعامل شرکت عمران شهر پرند از احتمال خلع ید هسا خبر داد.

طاهری دوشنبه هفته گذشته گفت: هسا در حال کار برای تکمیل واحدهای مسکن مهر است و از آنها برنامه زمانبندی گرفته‌ایم. این شرکت باید عملیات اجرایی را تسریع کرده و کارها را با سرعت انجام دهد.

وی تصریح کرد:  باید تا هفته آینده (هفته جاری) مشخص شود که هسا روند تکمیل واحدها را تسریع می کند یا خیر، در صورتیکه این شرکت با همین روند پیش برود فایده ای برای پروژه ها ندارد. در این صورت هسا را خلع ید کرده و از یک شرکت دیگر برای اتمام پروژه ها استفاده می کنیم.

وی تاکید کرد:  با بیان این که هسا باید قول افزایش نیرو و ارائه برنامه مشخص زمانبندی افتتاح واحدها را ارائه دهد در غیراینصورت مجریان دیگر را جایگزین آن خواهیم کرد، گفت: قیمت واحدهای مسکن مهر افزایش نیافته و مجری جدید با همان شرایط هسا کار ساخت و تکمیل واحدهای مذکور را ادامه می دهد.

چند روز پس از اظهارات مدیرعامل، عازم شهر پرند شدیم تا از نزدیک شاهد روند ساخت و ساز پروژه‌های مسکن مهر هسا باشیم. با وجود اولتیماتوم عمران پرند اما در پروژه‌های نیمه‌تمام سایت هسا پرنده پر نمی‌زد. اکثر واحدهای مسکن مهر هسا مطابق قرارداد باید در سال‌های 91 و 92 تحویل می‌شد، اما با وجود واریز به موقع آورده از سوی متقاضیان هنوز اتفاق امیدوارکننده‌ای برای واحدهای مذکور روی نداده است.

یکی از دست‌اندرکاران شرکت هسا در خصوص دلیل تاخیر در تکمیل و تحویل واحدها می‌گوید: مهم‌ترین مشکل ما در هسا خدمات زیربنایی است، در حالی که واحدهای زیادی را برای تحویل داریم اما به دلیل نبود امکانات زیربنایی نمی‌توانیم آنها را تحویل دهیم.

وی با تاکید بر این‌که از پیگیری خسته شده‌ایم و کسی پاسخگو نیست، افزود: در زون 2 هسا 1200 واحد تقریبا آماده است اما این واحدها در تاسیسات زیربنایی آب دارای مشکل هستند، در خدمات‌رسانی گاز و فاضلاب اما مشکل چندانی نداریم.

وی به هزینه‌های سربار پروژه‌های مسکن مهر اشاره کرد و با بیان این‌که این مسئله باعث تاخیر در کاریمانکار می‌شود، تصریح کرد: طولانی شدن روند ساخت واحدها علاوه بر این‌که باعث افزایش آورده مردم می‌شود،‌زمینه تحمیل هزینه‌های اضافه به یمانکار را فراهم می‌کند. در این بین شرکت عمران نیز از پرداخت منابع مالی به ما خودداری می‌کند و می‌گوید در قبال تکمیل و تحویل واحدها حاضر به رداخت پول است.

وی با بیان این‌که بسیاری از واحدها فقط درب و پنجره باقیمانده که در صورت تامین منابع مالی حداکثر یکماهه تحویل می‌شود، گفت: بزرگترین مشکل ما خدمات دهی بد شرکت آب است. تا زمانیکه خدمات زیربنایی هم فراهم نباشد کار کردن بی فایده است.

وی با بیان این‌که حدود 1200 واحد مسکن مهر نیمه کاره رها شده است، مدعی شد میزان پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها به حدود 90 درصد رسیده است.

یکی دیگر از کارکنان شرکت هسا اما نظر دیگری درباره دلایل تاخیر در تکمیل و تحویل واحدها دارد. وی با بیان این‌که در سال جاری یک ریال پول به هسا نداده‌اند می‌گوید: مشکل پروژه‌ها زیرساخت نیست،‌مشکل نبود نقدینگی است.

وی ادامه داد: ساخت واحدها فقط با آورده متقاضیان و تسهیلات بانکی امکان پذیر است و پیمانکار پولی ندارد که آنرا خرج مسکن مهر کند. از 10 هزار واحد مسکن مهر هسا 8000 واحد مشمول افزایش سقف تسهیلات می‌شوند اما تاکنوناین کار عملیاتی نشده است.

 در حاشیه جنوبی واحدهایی که هسایی‌ها ادعای تحویل آنها را کردند، پروژه‌های فراوان نیمه تمامی به چشم می‌خورد که در صورت تامین منابع مالی بعید به نظر می‌رسد تا پایان سال جاری به اتمام برسند. پروژه‌هایی که مدیران هسا برای اتمام آنها برنامه‌ریزی جالبی کرده‌اند؛ «تنها در یک صورت می‌توانیم این واحدها را تمام کنیم، شرکت عمران از آورده متقاضیانی که واحد آنها تحویل شده به ما پول بدهد تا بتوانیم واحدها را بسازیم.»

جدا از ناتوانی پیمانکاران، یکی از مصائبی که پروژه بزرگ مسکن مهر با آن مواجه بوده،‌عدم تناسب پرداخت‌ها به سازندگان مطابق کار انجام شده بوده است. این رویه غلط در دوره‌های قبلی مدیریت شرکت‌های عمران پرند و پردیس به فور انجام شده به طوریکه از آورده متقاضیان و تسهیلات بانکی به پیمانکاران بابت کارهای نکرده پرداخت‌های صورت گرفته بود. حال در دوره جدید این رویه اشتباه تبدیل به معضلی برای پروژه‌ها شده و به اصطلاح کارها را قفل کرده است.

در سوی دیگر ماجرا شرکت عمران پرند به‌عنوان متولی، به پیمانکاران مسکن مهر از جمله هسا اعلام کرده تنها در صورت تکمیل و تحویل واحدها مجوز پرداخت منابع مالی را صادر می‌کند. با این تفاسیر و نگاهی به سبقه نه چندان درخشان هسا خلع ید شدن این شرکت دور از انتظار نیست. اما باید به این مسئله توجه داشت که خلع ید هسا ممکن است زمانبر شده و در این صورت ساخت و ساز واحدهای مسکن مهر باز هم با تاخیرات آنچنانی روبرو شود. البته باید به این نکته نیز توجه شود که طی چهار سال اخیر در واحدهای در "حصار" مانده هسا اتفاق خاصی روی نداده است. مدیران این شرکت پیمانکاری همچنان منتظرند تا شرکت عمران نظر خود را تغییر داده و منابع مالی را برای کارهای نکرده به سمت آنها سرازیر کند.