خطر تبدیل شهرها به جزایر حرارتی

 سید محسن طباطبایی مزدآبادی، کارشناس مسائل شهری در نشستی پیرامون «شهرها و تغییرات اقلیمی» با بیان اینکه گرمایش و تغییر اقلیم کره زمین یک نگرانی جهانی است، گفت: اکنون سرمایه گذاران با دارایی هزاران میلیاردی خود نگران وضعیت و میزان خطر برای دارایی خود هستند و خواهان شفافیت دولتها از وضعیت تغییر اقلیم هستند به همین دلیل پیام مهم توافق نامه پاریس که سند پایانی اجلاس جهانی تغییرت آب و هوا در ۲۰۱۶ بود، این است که جهان به یک استراتژی جدید برای ایجاد انقلاب کم کربن نیاز دارد و دولتها پذیرفتند که با اعمال محدودیت در زمینه استفاده از سوخت‌های فسیلی دمای زمین باید دو درجه سانتی گراد کاهش یابد.

به گزارش ایرنا، وی با اشاره به اینکه بر مبنای گزارشها متوسط درجه حرارت جهانی با نرخ ۰.۷۶ درجه سانتی‌گراد نسبت به دوران پیشاصنعتی در حال افزایش است و آب دریاها نسبت به قرن نوزدهم ۱۷ سانتی‌متر بالا آمده است، ادامه داد: علاوه بر این تغییرات که در متوسط جهانی اتفاق افتاده است، اتفاقات نادر زیست اقلیمی همانند خشکسالی‌ها، سیل،  طوفان‌ها، موج‌های گرمایی و دیگر حوادث اقلیمی افزایش یافته‌اند.

دبیر و نائب رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران گفت: این امر به نوبه خود مشکلاتی مانند کاهش تولید مواد غذایی، کاهش دسترسی به آب شرب، اسیدی شدن اقیانوس‌ها و دیگر مشکلات را سبب شده و از این راه اقتصاد جهانی را تحت تاثیر قرار داده است.

طباطبایی مزدآبادی با تاکید بر اینکه تغییرات آب وهوایی همه کشورها را تهدید می‌کند اما کشورهای در حال توسعه در برابر این مسئله آسیب پذیری بیشتری دارند، افزود:  به‌نظر می‌رسد کشورهای در حال توسعه ۷۵ درصد زیان‌ها و خسارات ناشی از تغییر اقلیم را متحمل می‌شوند به طوری که دو درجه گرم‌تر شدن هوا به کاهش چهار تا پنج درصدی GDP در آفریقا و جنوب آسیا می‌انجامد.

این استاد دانشگاه امواج گرمایی و گرم شدن کره زمین را خطری جدی برای حیات بشر به‌ویژه در محیط‌های شهری دانست و خاطرنشان کرد: فهم دقیق و درک بهتر این مسئله نیازمند نگرشی عمیق به ابعاد و اضلاع آن است اینجا فقط بحث سلامت انسان مطرح نیست بلکه آثار و تبعات مستقیم و غیر ‌مستقیم اقتصادی آن در زمینه زیرساخت‌ها و انرژی باید مورد توجه قرار گیرد.

مدیرمسئول فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری با بیان اینکه در مقیاس جهانی تعداد روزها و شبهای گرم افزایش یافته و رویدادهای گذشته نشان می‌دهد که موج های گرمایی می‌توانند اثر فلج کننده‌ای بر حیات شهری داشته باشند، افزود: به عنوان نمونه موج گرمایی ۱۹۹۵ شیکاگو باعث مرگ بیش از ۵۰۰ نفر شد و یا موج گرمایی که ۲۰۰۳ اروپا را در بر گرفت حیات ۷۰هزار نفر را به مخاطره افکند و یا در هندوستان در سال ۲۰۱۳  مرگ نزدیک به ۱۵۰۰ نفر در ارتباط با گرما بوده و در کشور ما نیز گزارش مرگ بر اثر گرما از استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان هرمزگان و سایر نقاط گرم کشور به گوش رسیده است.

وی با تاکید بر اینکه تبعات گرمایش جهانی و افزایش درجه حرارت در محیط‌های شهری به دلیل ایجاد جزایر حرارتی بسیار بالاتر است چرا که آنها شامل انبوهی از آهن و آسفالت و سطوح تیره هستند و ساختمان‌های متراکم عرصه را بر هرنوع فضای سبز تنگ می‌کند، ادامه داد: به دلیل اینکه شهرها سیستمی پیچیده و متشکل از چندین زیرسیستم درهم تنیده هستند، گرمایش جهانی یک سلسله آثار و تبعات اقتصادی و اجتماعی به‌صورت تکاثری برای شهرها به همراه می‌آورد که نیازمند تدوین سیاست‌های هوشمندانه است.

دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران گفت: گرمای زیاد توانایی شبکه آب، برق، انرژی، حمل‌و‌نقل و سایر تسهیلات را تحلیل می‌برد و کارآیی آنها را کاهش می‌دهد و  این کاهش کارآیی به‌صورت یک زنجیره تمام قسمت‌ها را دربرمی‌گیرد، به‌عنوان مثال در سال ۲۰۱۳ یک جریان موسمی نسبتا ضعیف در هندوستان باعث بالارفتن دمای هوا شد که به تبع آن تولید برق هیدروالکتریکی کاهش یافته و در اثر این افت تولید، بزرگترین خاموشی تاریخ این کشور اتفاق افتاد به نحوی که بیش از ۷۶۰ میلیون نفر در خاموشی فرو رفتند.

کارشناس اقتصاد شهری در پایان با بیان اینکه در روزهای بسیارگرم اکثر مردم ترجیح می‌دهند در خانه بمانند و یا با تعطیلی ادارات و سازمان‌ها و شرکت‌ها مواجه می‌شویم که خود تبعات اجتماعی و اقتصادی فراوانی برای شهرها به‌همراه دارد، تاکید کرد: بنابراین به نظر می‌رسد برای مقابله با تغییرات اقلیمی و به طور مشخص گرمای بیش از حد، علاوه بر راه حل‌های جهانی که در چارچوب توافق‌نامه‌ها و معاهدات بین‌المللی مطرح می‌شوند، کشورها نیز سیاست‌های محلی دقیق و کارآمدی اتخاذ کنند و چاره‌ای اساسی بیندیشند.

---