ساختمان سبز؛ معماری پایدار

با توجه به افزایش جمعیت، حفاظت از منابع طبیعی، محیط زیست و بهینه‌سازی مصرف انرژی جزء اولویت‌های مدیریت کلان هر کشوری هست. از سوی دیگر، به دلیل پایان‌پذیر بودن منابع انرژی فعلی (سوخت‌های فسیلی) باید به دنبال جایگزینی مناسب، پایدار و مقرون‌ به ‌صرفه برای آن بود. یکی از روش‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی، آموزش و ترویج فن‌آوری‌ ساختمان‌های دوستدار طبیعت در ساخت و سازهای جدید است.

با توجه به افزایش جمعیت، حفاظت از منابع طبیعی، محیط زیست و بهینه‌سازی مصرف انرژی جزء اولویت‌های مدیریت کلان هر کشوری هست. از سوی دیگر، به دلیل پایان‌پذیر بودن منابع انرژی فعلی )سوخت‌های فسیلی) باید به دنبال جایگزینی مناسب، پایدار و مقرون‌ به ‌صرفه برای آن بود. یکی از روش‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی، آموزش و ترویج فن‌آوری‌ ساختمان‌های دوستدار طبیعت در ساخت و سازهای جدید است.

 

تا زمانی که جهان در سال‌های ۱۹۷۰ در شوک بحران انرژی فرو رفت، به راه‌حل‌های توسعه پایدار توجه جدی نمي‌شد. این بحران ریشه اولین جنبش ساختمان‌های سبز است که بهره‌وری انرژی را هدف‌گذاري کرد. کاهش انرژی‌های فسیلی و کمبود منابع طبیعی، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را ضروری نمود. جنبش دوم که پس از سال‌های ۱۹۹۰ آغاز شد تمرکز پیچیده‌تری داشت؛ تأثیر جهانی فعالیت‌های انسانی بر محیط زیست. از مهم‌ترین دلایل آغاز این جنبش، آلودگی محیط زیست بشر و افزایش بی‌اندازه گازهای گلخانه‌ای موجود در اتمسفر و گرمایش کره زمین بود.

 

مفهوم معماری سبز (معماری پایدار) و یا ساختمان‌سازی سبز، علم و سبک طراحی ساختمان، مطابق با اصول سازگار با محیط زیست با تولید کمترین آلودگی و به‌طور آشكار کاهش اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت منفي زیست‌محیطی است.

 

استراتژی طراحی این‌گونه ساختمان‌ها بر مبنای استفاده حداکثری از پتانسیل انرژی‌های تجدیدپذیر به منظور کاهش تقاضای انرژی، کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای می‌باشد که باعث کاهش در روند گرمایش جهانی می‌گردد. استفاده بهینه از انرژی خورشیدی با توجه به هندسه خورشید، استفاده از سیستم فتوولتائیک، طراحی موقعیت پنجره‌ها، وجوه ساختمان، ایوان‌ها، سایبان‌ها و درخت‌ها به جهت بیشترین بهره‌برداری در این ساختمان‌ها مورد توجه قرار دارد. توجه بر باد و تأثیر آن بر ساختمان با توجه به اقلیم موجود، در طراحی‌ها بسیار مؤثر می‌باشد. استفاده از فضای سبز بر روی بام ساختمان، استفاده از مصالح بازیافتی در ساختمان از جمله راهکارهای مؤثر در این بخش است.

استفاده از گاز متان تولیدی حاصل از پسماند شهری به‌ عنوان یک منبع تولید انرژی در ساختمان‌ها می‌تواند راهگشا باشد و جدای تأمین بخشی از انرژی مورد نیاز به کاهش مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی ناشی از تولید پسماند کمک نماید. همچنین استفاده از بیوراکتورهای جلبک در بام و یا نمای ساختمان میتواند کمک شایانی نماید. جلبک‌ها كه در معرض نور خورشید قرار مى‌گيرند با انجام عمل فوتوسنتز در حین رشد، گاز دى اكسيد كربن را جذب می‌کنند؛ جلبک‌ها پس از رشد به طور منظم جمع‌آوری شده و در یک واحد زيست توده، تخمیر و سوزانده می‌شوند و از این طریق به ‌عنوان یک منبع انرژی تجدیدپذیر در ساختمان استفاده می‌شود.

 

بیشترین توجه انسان به طبیعت و نیروهای موجود در آن( آفتاب، باد، آتش و آب‌ ) و استفاده از آن‌ها به بهترین نحو ممکن در طراحی ساختمان سازگار با طبیعت یکی از اصول اساسی می‌باشد. صرفه‌جویی و بهینه‌سازی ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي و کاربرد اﻧﺮژی‌هاي تجدیدپذیر در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻤﺘـﺮﯾﻦ ﻧﻘـﺶ را در ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﺳـﺎختمانی کشور دارد. اﮔﺮﭼـﻪ ارزش‌های ﻣﻌﻤﺎري ﺳﻨﺘﯽ و ارزش‌های زیست‌محیطی ﻣﻌﻤﺎري ﺳﻨﺘﯽ اﯾﺮان واﺟﺪ ارزش‌های ﺑﺴﯿﺎر ﻓﺮاوان در شیوه‌های اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎد می‌باشد. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت صحیح‌تر بهره‌برداری از ﺣﺮﮐﺖ ﻫﻮا و اﯾﺠﺎد ﻧﺴﯿﻢ عمده‌ترین و رایج‌ترین ﻧﻮع ﮐـﺎرﺑﺮد انرژی‌های بی‌زیان در معماری سنتی ایرانی می‌باشد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻫﻤﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ارﺑﻌﻪ ﻓﻠﺴﻔﯽ و آﯿﻨﯽ داراي ﮐـﺎرﺑﺮد ﻋـﺎﻟﯽ زیست‌محیطی در ﻣﺪﻧﯿﺖ و ﻣﻌﻤﺎري اﯾﺮان ﻗﺪﯾﻢ ﺑﻮده است. لذا استفاده از این فرهنگ پسندیده در معماری نوین کشور امری ضروری به نظر می‌رسد

منبع : پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی