اكولوژي منظر رود كارون اهواز
![](http://www.sazehnews.com/wp-content/uploads/2013/12/191853_895.jpg)
*سازه نیوز-امین مهراد:عدم بازبيني و بروز پديدههاي مخرب طبيعي و انساني زمينه بروز اغتشاش در نحوه ادراك از دالانهاي طبيعي و دوري از حس نوستالوژيكي رودهاي گذران درون شهر را منجر می شود. فقر زيبايي منظر موجب عدم تحسين منظر و زيبايي محورها و مناظري ميشود كه تا چندي پيش موجب ادراك سعادت و سلامت انسانها بودهاند. بررسي فقر زیبایی محور اكولوژيك رود كارون اهواز و ارزشهاي مكنون در آن نظير چشم اندازها،كيفيت محيط زيست طبيعي و انسان ساخت بر نوع ادراك زيبايي تاثير مستقيم دارند.در اين مقاله چرايي و چگونگي تاثير و نفوذ فقر زيبايي منظر رود كارون را بر نگرش ها ، انديشهها و ادراكات ساكنين در محور اكولوژيك آن مورد ارزيابي قرار می دهيم. جوهره مقاله بر جستجوي فقر زيبايي مادي و معنوي منظر اكولوژيك طبيعي و انسان ساخت رود كارون قرار گرفته است.
اين تحقيق از نوع توصيفي- تحليلي بوده و گردآوري اطلاعات آن مبتني بر مرور ادبيات موضوع ، مطالعات كتابخانهای و مشاهده میدانی مي باشد.اهم نتايج حاصل بر فقر زيبايي و تفسير ناصحيح از ارتباطات عرضی بین اکوسیستمهاي منظر و عناصر ساختاری مصنوع و طبيعي با جنبه هاي رواني و نوستالوژيكي موجب تضعيف ادراک زيبايي محیط ميشود. و در پي آن حس در حال زوال بودن زيبايي منظر رود كارون و شكل گرفتن جنگلي از نيزارها و لكه هاي خشك به عنوان يك پديده نو ظهور و جذب هر چه بيشتر بزهكاري از نتايج ادراكات فقرزيبايي محور اكولوژيك رود كارون توسط مردم مي باشد.
واژگان کليدي : فقر زيبايي،كارون،اكولوژي منظر، نوستالوژي ، منظر و سلامت روان
مقدمه
رود كارون از محدوده مركزي شهر اهواز ميگذرد و بهعنوان عنصري مسلط بر سيماي عمومي شهر با ايجاد منظرگاههاي طبيعي و دلپذير از نظر بصري،رواني و تعديل شرايط زيست محيطي از عوامل تعيين كننده در زيبايي شهر اهواز به شمار ميرود. اكولوژي منظر كارون شالوده اي است كه به يكپارچگي هويت منطقه اي مي انجامد و بخش مهمي از زيبايي شناسي و هويت ساكنين را در بر ميگيرد. محور رودخانه كارون در اهواز كه زماني شاهد عبور لنجهاي تجاري بوده براي ساكنين خود هويت و ساختاري نوستالوژيك دارد. جدايي نوستالوژيكي از محيط بكر كارون و لبههاي آن و حسرت از بين رفتن و ناديده گرفتن ارزشهاي زيست محيطي و رنگ باختن هويت طبيعي موجب درك رواني، فقر زیبایی ميگردد.محور اكولوژي منظر كارون پررنگ ترين مؤلفه ي طبيعي است كه نقش گستردهاي در شكلگيري زيباييهايي فرهنگي ،اجتماعي و زيست محيطي داشته است.توجه به اين سئوال اصلي كه فقر زيبايي منظر چه تاثیری بر ادراكات انسان دارد مساله اساسي در اين تحقيق مي باشد.پژوهش حاضر سعي دارد تا با شناسايي و آسيب شناسي منظر اكولوژيكي رودخانه كارون و بستر آن به نتايج مساله فقرزيبايي بر ساكنين بپردازد.
ادراكات انسان از محيط
فرایندهای ادراک، شناخت و رفتار فضایی تحت تاثیر شایستگیهای فردی و گروهی و ساختار محیط ساخته شدهاند. انسان مخلوقی تطبیقپذیر است اما ادراک وی از محیط تحت تاثیر چیزهایی است که با آن انس گرفته است. در عین حال باید توجه داشت که مردم با شرایطی که ارزشهای انسانی را تهدید به تخریب میکند نیز تطبیق پیدا میکنند(لنگ ،1388: 56) (نمودار3).
مردم - ادراك انساني از منظر رودخانه (منصوري و ديگران ،72:1389)
معيارهاي اصلي در رابطه مردم و رودخانه را ميتوان به شرح ذيل عنوان كرد :1-ادراك عمومي از منظر رودخانه 2- هويت مكاني 3- ظرفيت بازيابي.
ادراك عمومي از منظر رودخانه به فرآيند استخراج مفهوم از محرك هاي پيچيده در منظرهاي رودخانه گفته مي شود.بديهي است كه ادراك محيطي به عناصر فيزيكي در چشم انداز و سلسله مراتب آنها بستگي دارد؛ علاوه بر اينها عوامل شخصي،فرهنگي، و آموزشي نيز در اين امر دخيل هستند. ادراك عمومي از منظر رودخانه اطلاعاتي مهم را در مورد گرايش هاي مردمي ورفتار آنها در منظر حاصل ميكند. به منظور درك"ادراك عمومي منظر رودخانه"بايد نوع شناخت، احساس و رفتار كاربران آن را مشخص نمود.
معيار دوم هويت مكاني كه هويت شخصي فرد در ارتباط با محيط فيزيكي توسط الگوي پيچيده اي از ايده هاي آگاهانه و غير آگاهانه، باورها، اولويت ها، احساسات، ارزش ها، اهداف و گر ايشهاي رفتاري ومهارتهاي مرتبط با اين محيطراتعريف مي كند(Proshansky et. Al,1978)برخي مطالعات نشان مي دهد كه هويت مكاني مي تواند نقش مهمي را در ادراك تغييرات محيطي، ادراك مسائل محيطي و ادراك نواحي عمومي ايفا كند. بديهي است كه هويت مكاني مثبت و قوي ادراك منفي از برخي مسائل محيطي را كاهش ميدهد و ادراك مثبت جنبه هاي محيطي را افزايش مي دهد.در رابطه با ظرفيت باززنده سازي پژوهش هاي تجربي قوياً نشان مي دهند كه مشاهده مناظر طبيعي همانند بازديد از مكان هاي طبيعي و يا حتي مشاهده عكسهاي مناظر طبيعي مي تواند اثرات مثبت فراواني داشته باشد (Ulrich et. Al,1991)از اين رو محور كارون مي تواند تأثيري مثبت و يا منفي در ادراک زيبايي منظره مكاني داشته باشد.
كارون و سيماي نوستالوژيك
نوستالوژي (Nostalgia) واژه اي فرانسوي است، برگرفته از دو واژه ي يوناني (nostaligi) به معني بازگشت و (algos) به معني درد و رنج . نوستالوژي را میتوان به طور خلاصه یک احساس درونی تلخ و شیرین به اشیا، اشخاص و موقعیتهای گذشته، تعریف کرد. معنی دیگر نوستالژی دلتنگی شدید برای زادگاه است. واژهنامه انگلیسی آکسفورد(axford,1973:230)، نوستالوژی را شکلی از دلتنگیکه ناشی از دوری طولانی از زادگاه است، تعریف کردهاست. به طور كلي رفتاري ناخودآگاه، كه بر اساس عوامل زير بروز پيدا مي كند.
r اندوهگيني و گرفتگي روحي به علتهاي همچون از دست رفتن زيباييهاي طبيعت
r نابودي طراوت و زيبايي طبیعت (حس طبیعت گرایانه)
r جايگزين شدن رفتار ناهنجار بجاي رفتار مناسب
r درك معنايي فقر زيبايي محيط
r تسلط دنياي ماشيني جديد برزندگي وروابط سنتي
r دوري از حس معنوي از طبيعت
r حسرت از بين رفتن و ناديده گرفتن ارزشهاي زيست محيطي
r فقدان بي هويتي در تمدن شهري جديد و رنگ باختن هويت گذشته
r جدايي نوستالوژيكي از محيط طبيعي و مصنوع
r ناديده گرفتن ارزشهاي اكولوژي و طبيعي
با توجه به سطور قبل حس نوستالوژیک ساكنين به گذشته كارون گره خورده اين حس عمیق به طبیعت انداموار و ارگانیک گذشته قاعدهای است که رو به زوال رفتن آن منجر به فقر زيبايي ميشود. از طرف ديگر تغييرات مخرب زيست محيطي در نوع ادراكات نوستالوژيكي تاثير بسزا دارد شهریت در کنار طبیعت، انسان در کنار زمین و جانوران در کنار انسانها، معنا دارند.گسست ادراكات ساكنين از زيباييهاي طبیعت بارقههای هویتی بروز یافته و بحران فقر زيبايي شكل ميگيرد.از آنجا كه يكي از مهمترين زمينههاي احراز هويت انسان ،ارتباط او با مولفههاي فرهنگي و طبيعي و كالبدي محيطش ميباشد،دگرگوني در اين مولفهها اصلي ترين عامل فقر زيبايي منظر بهشمار ميرود.
محور اكولوژيك كارون و فقر زیبایی منظر
محوردید فرصت بصري مطلوب و لذت بخش را در دو سوی نشانههای شهری فراهم میآورد.ودرایجاد خاطره ذهنی و تصویري منسجم از عرصههای گوناگون ، به درک زیبایی شناسی شهروندان میانجامد. در دهه هاي اخير محور اكولوژي منظر كارون در مقیاسهاي متفاوت برای اعمال سیاستهای محدود کاربری اراضی از اتصال به انزوا تغيير جهت داده است.«دیدهای مستقیم بدون توجه به عابرمداري توسط گونههاي گياهي و و عناصر سخت فضا مسدود شدهاند».محور اكولوژيكي منظر كارون زير فشار تغييرات كالبدي طبيعي و مصنوع دچار نوعي اغتشاش و هرج و مرج در تداوم حيات و ذهنيت ساكنين شده است. ارزشهاي اكولوژي منظر و بستر محيطي حاكم بر رود كارون به صورت جبران ناپذيري در حال نابودي است كه سبب كاهش عابر مداري و جذب بزهكاري در جداره هاي كارون شده و آثار نامطلوب و ناموزون بصري و فرهنگي در اين محور قابل مشاهده است .
فقر زیبایی منظر كارون(محور اكولوژيك كارون) کیفیت محیط مصنوع و سازمان ادراک شهر را شدیدا تحت تاثیر قرار داده و انتظام بخشی و خوانایی ساختار طبیعی و مصنوع شهر را دچار آلودگي بصري كرده است(تصوير1).
از جمله عوامل فقر زیبایی اكولوژي منظر كارون به موارد زير ميتوان اشاره نمود:
r اكولوژي منظررودخانه هم نقش تعيين كننده اي در پايداري اجتماعي محيط دارد و هم نقش تعیین کننده اي در عدم پذيرش فضاهاي كناري كارون دارد.
r ادراك ساكنين امروز از محور اكولوژيك رود كارون و معنای گسترده و هويت مكاني گذشته آن نهفته است.
r فقر زيبايي منظر كارون از اكوسيستم مصنوع و آلوده آن بروز پيدا كرده است
r فقر زیبایی امروزه كارون موجب رو به زوال رفتن حيات، تازگي، درخشندگي، پاكيزگي،سكون ،آرامش ميگردد.
r فقر زیبایی اكولوژي منظر كارون قابل درک بوده وموجب از بين رفتن مولفههاي زيبايي اكولوژي ، كالبدي ، فعاليتي و زيبايي شناسي محيط ميشود.
r ادراك ساكنين از فقر زیبایی اكولوژي منظررودخانه تعيين کننده نوع رابطه آنها و ابعاد مولفه های سازنده معنا ، فعالیت، اکوسیستم ومکان- کالبد مي باشد.
r تغييرات اکوسیستم كارون، نظير امکان تشخیص نشانهها و اكولوژي منظر را محدود ميكند.
آثار رواني تأثیرفقر زيبايي منظر بر ادراك و رفتار
تاثیری که محیط بر انسان میگذارد در اثر نحوه و کیفیت ادراک آدمی از محیط پیرامونش شکل میگیرد. ادراک محیط بر اساس دانش و اطلاعاتی که انسان نسبت به اشکال، فضاها، عملکرد و معنای ظاهری و باطنی آنها دارد، یکی از اولین نتایج مرتبط بر تماس انسان با محیط میباشد. این ادراک، سبب میگردد تا انسان مراتب مختلف ارتباط اعم از احساس هویت(این همانی)، احساس سرور و خوشی، احساس غم و اندوه، احساس غرور، حقارت، تفوق، از خودبیگانگی و بسیاری احساسات و ارتباطات روانی با محیط برقرار نماید که هر کدام از این احساسات ثمره رابطه ایست که اصول و ارزشهای فرهنگی انسان یا ارزشهای نهفته یا متجلی در محیط برقرار مینماید. (نقی زاده،224:1386).مسائل فقر زيبايي درتأمین سلامت روانی انسانها نقش بسیار مهمی ایفا میکند و ادراكات ساكنين را در معرض خطر اختلالات روانی ،كاهش عزت نفس ، اضطراب وتشویش خاطر از منظر فاظلاب بزرگ(كارون) قرار میدهد.
تقابل و تاثيرگذاري بين محور اكولوژي منظر كارون و رفتار ساكنين مويد آن است كه اجزا و عوامل محيط موجب تعيين و بروز رفتارهاي متفاوت ميشود. به عبارت ديگر ميتوان گفت كه محيط و رفتاري كه از سوي افراد حاضر در آن صورت مي گيرد ظرف و مظروف يكديگرند اين دو در كنار هم كليّتي را شكل مي دهند كه نگرشي خاص از فقر زيبايي محور كارون به ما مي دهد.تاثيرات فقر زیبایی كارون بر روح و روان اشخاص پيامدهاي ناگواري دارد آنچه كه در فقر زيبايي محور كارون احساس ميكنيم اندوهگيني و گرفتگي روحي به علتهاي همچون دوري از زيباييهاي كه سالها كارون داشته و هم اكنون از بين رفتهاند از عوامل ايجاد فقر زيبايي محسوب ميشوند. به طور میتوان گفت که بیشترین آثار روانی فقر زيبايي از نگرش منفی مردم نسبت به محيط كارون و محور اكوسيستم آلوده آن نشات ميگيرد چرا كه كارونجايگاه خود را به عنوان فضاي تنفس شهر از دست داده و ادراكات ساكنين را مغشوش ساخته است(نمودار5).
بررسي مؤلفه هاي فقر زيبايي اكولوژي منظر كارون
مؤلفه فقر زيباشناختي عيني
با گذشت زمان تعامل بصري مخاطب را با رودخانه كارون دچار دگرگوني شده در اين راستا، دخل و تصرف در رودخانه(منظرسازي و طراحي محيطي) و حاشيه هاي آن بدون بررسي سوابق گذشته و اصول زيبا شناختي عيني انجام گرفته است. محور اكولوژيكي و مسير جريان آب به دلايل عملكردي نظير احداث پلهاي متعدد موجب تغييرات عمدهاي بر كالبد و مسا يل زيست محيطي كارون شده است. ارتباط مستقيم شهر و رودخانه، ساخت و سازهاي پراكنده و نامنظم، وجود لبههاي رها شده ، و در حال تخريب طبيعي و مصنوعي، عدم فضاهاي قابل استفاده براي ساكنين در مواجهه با رودخانه و نهايتا درك منظري از فاضلابي بزررگ و نه رود از جمله عواملي است كه موجبات فقر زيبايي محور كارون شده اند(تصوير2). ديگر عوامل موثر در فقر زيبايي عيني محور اكولوژي منظر كارون ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
r استفاده ازانواع مصالح و رنگهاي متفاوت و هرج و مرج بصري
r عدم تنوع از طريق همآميزي بافت هاي گياهي، فرم ها، رنگ ها
r عدم تشخص از طريق مرزبندي، و تركيب مصالح بومي در حاشيه كارون
r طراحيهاي متقارن و يكنواخت
r استفاده از بدنه هاي سنگين در كناره رودخانه و انسداد ديد و منظر در نقاط كانوني
r نبود دست يابي به آب رودخانه و فضاهاي تفريحي براي ارتباط با دو طرف رودخانه
r تجاوز به حريم رودخانه با ساخت و سازهاي جديد و بلند مرتبه سازي
r عدم بازبيني و بروز سيلابها و دخل و تصرف به رودخانه موجب بوجود آمدن جنگلي از گياهاني خودرو در جوار رودخانه شده است.
مؤلفه فقر زيباشناختي ذهني و ادراكي
مؤلفه زيباشناختي ذهني در واقع به عوامل نامحسوسي مي پردازد كه ذهن مخاطب را در كانون توجه خود قرار مي دهد. انسان در مواجهه با فضاي طراحي شده در صورتي كه بتواند با آن محيط به گفتگو بنشيند از آن لذت خواهد برد و اين خود از رابطه متقابل انسان و محيط ناشي مي شود(زنديه و ديگران،1389: 15-26).بر طبق نظرية"مكان"ديويد كنتر كه در ادبيات طراحي محيط مشهور است، محيط هاي كالبدي به دليل تعامل سه عامل اصلي اهميت دارند . مكان كالبدي، فعاليتي كه در آن به وقوع ميپيوندد و معنايي كه از وحدت مكان و فعاليت دريافت ميشود. اين سه به همراه هم(مؤلفههاي مكان) ناميده مي شوند(cantor,1977).به هر صورت مكان ، تنها يك كميت فيزيكي نيست كه بتوان آن را به طور كامل در يك تصوير خلاصه كرد، بلكه محصول تداخل و تركيب برنامه انسان با مشخصات و خصوصيات محل و زمين است.ناظرين در مواجهه با كارون ، به دنبال خاطره سازي ، حس نوستالوژيك و در عين حال رسيدن به آرامش رواني و تخيله رواني خود هستند .(تصوير3) در بررسي اين مؤلفه مي توان به موارد زير اشاره كرد :
r مغشوش شدن منظر صوتي رودخانه
r عدم توجه و طراحي انعكاس شبانه نورها در آب و رؤيت اين انعكاس ها
r عدم دسترسي به آب در بعضي از مناطق كناره
r نبود حاكميت پياده دركناره رودخانه و آلودگيهاي صوتي سواره و سر و صداي ناشي از زندگي شهري
r عدم توجه به بناها و فضاهاي تاريخي در كنار رودخانه براي نقش بستن در خاطر بيننده
r از بين رفتن هويت كالبدي رود به وسيله عناصرمتضاد با مكان
r عدم توجه به انساني بودن فضاهاي لبه كارون و مقياسها و تناسبات زاويه ديد ناظرين در محوطه سازيها
مؤلفه فقر زيست محيطي
نبود سازمان منظم و دقيق براي تبيين عوامل زيست محيطي از جمله مكان يابي مناطق تفرجگاهي ويژه، چشم اندازهاي طبيعي و... منجر به اغتشاش در ادراكات زيست محيطي ساكنين شده است(تصوير4).از جمله مؤلفه فقر زيست محيطي دركارون ميتوان به موارد زير اشارره كرد:
r ورود بيش از حد مجاز فاضلاب خانگي و صنعتي به كارون
r عدم توجه به اكوسيستم جانوري و گياهي موجود
r عدم توجه به كيفيت آب و چگونگي استفاده از آن
r دخالت در وضعيت طبيعي و ارگانيك لبه كارون و بستر رود
r ساخت و ساز غير اصولي در آن محدوده كارون
r عدم بازبيني شرايط زيست محيطي كارون بعد از فروكش سيلاب هاي عظيم
r آلودگي كناره و بستر كارون و عدم لايروبي به موقع و منظم
r وجود جنگل هاي خود رو در بستر روخانه
تصوير 4- عدم بازبيني ساحل كارون و تغييرات مصنوع و طبيعي (ماخذ:اينترنت)
يافتهها و بحث
رودخانه، حلقه گمشده تنفسگاه شهري است هجوم وشكلگيري هسته اوليه اهواز در ادوار گذشته در كنار كارون خود گواه اين مدعاست .زيبايي منظر از جمله پارامترهاي اصلي در احياء، تداوم حيات و كاركرد مطلوب در جدارههاي كارون بوده است محور قرار گرفتن اكولوژيك منظر كارون در شهر اهواز سبب مانايي وكارايي بهتر حيات در فضاهاي منتهي به آن بوده كه هم نيازهاي زيبايي -شناسي بصري را مرتفع مي كند و هم شرايط آسايش محيطي را براي ساكنين به همراه داشته است. تصویرهای ذهنی ساكنين از زيباييهاي گذشته كارون نوعي نوستالوژي از هويت مكاني است ،زمانی که رویدادهای انسانی جای خود را به اتفاق های ماشینی بدهند امکان بروز خاطرات جمعی نیز کمتر شده و هویت نوستالوژيكي مکان نیز تحت شعاع قرار می گیرد.پيامدهاي منفي نگرش تكنيك محور و علمي نامتعهد به زيباييهاي طبيعت زمينه بروز بحران در ادراك از اين دالانهاي طبيعي را به همراه دارد.فقر زیبایی منظر كارون(محور اكولوژيك كارون) کیفیت محیط مصنوع و سازمان ادراک شهر را شدیدا تحت تاثیر قرار داده كه انتظام بخشی و خوانایی ساختار طبیعی و مصنوع محور كارون را دچار آلودگي بصري ، بحران هاي روحي رواني و بزهكاري ساخته است.در حال زوال بودن زيبايي اكولوژي منظر محوركارون به عنوان چالشهاي در زيبايي مادي و معنوي محيط زيست است.
نتايج حاصل از اين نوشتار بر اين امر حكايت دارد كه فقر زيبايي اكولوژي منظر رود كارون امكان قرائت و تفسير ناصحيح از ارتباطات عرضی بین اکوسیستمهاي منظر و عناصر ساختاری مصنوع و طبيعي را از جنبههاي رواني، تضعيف ادراک مطلوب از محیط ميشود و در پي آن گم شدن حيات ،زيبايي و جذب هرچه بيشتر بزهكاران ميشود.از ديگر نتايج ادراكات فقر زيبايي از بين رفتن هويت و احساس نوستالوژيكي بين رودخانه و مردم است تاثيرات نامطلوب بصري ، بويايي و اكوسيستم بيگانه با محور رودخانه موجب حس نابودي ،انزوا و افزايش مخاطرات اجتماعي بر ذهنيت مردم دارد.
كارون به مانند محلي براي جمع آوري آلودگيهاي زيست محيطي است و بیشتر جنبههای ادراكي- ذهني ،عيني و زيست محيطي آن از جمله هويت، عملكرد رفتار، خوانايي، انعطاف پذيري، حس نوستالوژيك ،مباحث زیبایی شناسی و به طور كلی آنچه جسم و جان كارون بوده به طور آشكاري در حال مردن است و نيمه جان در روحيات مردم تاثير ميگذارد لذا ادراك ساكنان از فضاي اكولوژيك كارون توما است با ترس، آسيبهاي اجتماعي ،آسيبهاي كالبدي مصنوع وطبيعي، و دوري از حس نوستالوژي كارون كه موجبات فقر زيبايي را فراهم ميآورند.
نتیجهگیری
از جمله علل فقر زيبايي كارون را ميتوان:
- نداشتن نشانه هاي جاذب زيست محيطي در دو سوي رودخانه
- نوسان فصلي سطح آب كارون در وضعيت موجود سبب بلااستفاده ماندن سطح وسيعي از ساحل كارون ميكردد.
- تخريب و فرسايش بدنههاي ساحل به علت رسي بودن مسير و رسوب گذاري در مسيل
- لبههاي كارون،ناخوانا و فاقد نشانههاي مناسب است.
- وجود كاربريها و عناصر ناسازگار در جوار كارون مانند سيلويگندم،انبارها و تخليه فاضلاب در آن موجب آلودگي و كاهش كيفي رودخانه مي شود.
- بلا استفاده ماندن ساحل به علت شيب بسيار كم اراضي ساحلي و رسوب گذاري كارون بخصوص در ساحل شرقي كه در تابستان با پسروي آب ابتدا حالتي لجني و سپس خشك و و كيفيت زيبايي را مخدوش ميكند.
- عدم ارايه خدمات تفريحي و گردشگري در ساحل كارون
- عدم دسترسي به ساحل در بسياري از نقاط موجب محروميت شهروندان از زيبايي اكولوژيك كارون شده
- تخليه زباله در بعضي مقاطع و عدم بهرمندي از نواحي ساحلي ، اين نواحي را به مامن حيوانات وحشي و سگهاي ولگرد تبديل ساخته است.
- علف هاي هرز و درختچههاي خودرو موجب انسداد محورها شده و ارتباط ديد را مسدود مي كنند.
تغییر و آلودگي اكويستم كارون در بسیاری از موارد انگیزه کافی برای حضور در لبه آن را از ساكنين گرفته است.اکولوژی منظر امروزه كارون دسخوش آسيبهاي طبيعي و انساني شده که مناسبات و اتفاقات شهروندان را تحت تاثير خود قرار داده و منجر به فشارهاي عصبي،مشكلات اجتماعي و نهايتا فقر زيبايي اكولوژي در ادراك ساكنين خود شده است.
*عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان خوزستان
مقاله بسیار مفیدی بود
مقاله جامع وزیبایی است.
به جناب آقای مهندس مهراد نویسنده مقاله تبریک میگویم.
به امید بهبود کارون عزیز
با تشکر از مهندس عزیز و آرزوی موفقیعت
مطلب مفیدی و ارزشمندی است
مسولین باید حداقل کاری که انجام بدهند در این اوضاع و احوال کارون این است که آب کارون را حفظ کنند
امیدوارم کارون مثل تمام رود های که از وسط شهر میگذرن مثل ومیز ایتالیا زندگی رو به اهوازمون هدیه کنه
امیدوارم کارون مثل تمام رود های که از وسط شهر میگذرن مثل ونیز ایتالیا زندگی رو به اهوازمون هدیه کنه
که به کارون این سرمایه و نماد خوزستان توجه داشته اند،البته مقالات متعددی از جنابعالی در نشریه ها و سایت های متفاوت از جمله پیام مهندسان خوندم که خیلی عالی بودند .
امیدوارم این کار شما تلنگری باشد برای همه ما که بدانیم خوزستانی که با خون هزاران شهید خوزستان ماند باید هرروز آباد وآباد تر شود.
زنده باد ایران وسرفراز باد خوزستان.