طولانی شدن مرمت عمارت قاجاری
ریزش دیوار و نابسامانی کاخ سردارماکو
مجسمه‌ها و نقاشی‌ها‌ی دیواری جا به جای خانه خودنمایی می‌کنند. دیوارهای پارچه کوبی شده و ارسی‌ها‌ی رنگی زینت بخش شاه نشین عمارت هستند، اما خاک بی توجهی روی اسباب و اثاثیه کاخ سردار ماکو نشسته و به حال خود رها شده است.
در گزارشی که آفتاب یزد به قلم احسان رستمی پور منتشر کرده است : میان دامنه سرسبز کوه‌ها‌ی مشرف به شهر ماکو، باغ بزرگ و پر درختی به عمارت قاجاری زیبایی ختم می‌شود. کاخ باغچه جوق مثل نگینی میان این باغ می‌درخشد و می‌توان آن را از داخل شهر نیز به تماشا نشست. کاخی که سال 1313 هجری قمری به دستور تیمور تیموری، سردار ماکو ساخته شده این روزها وضعیت مناسبی ندارد.
عمارت قاجاری معماری تلفیقی ایرانی و فرنگی دارد. تزئینات زیبا و نقاشی‌ها‌ی دیواری، این کاخ را به نمونه‌ای ارزشمند از کاخ‌ها‌ی قاجاری کشور تبدیل کرده است. حوض میانه باغ هنوز در سایه درخت شاه توت قدیمی می‌جوشد و نهرهای باغ را سیراب می‌کند، اما بخش‌ها‌ی زیادی از جداره بنا را داربست بسته اند. بسیاری از تزئینات نما زیر چوب‌ها پنهان شده و به تازگی بخشی از دیوار جنوبی نیز ریزش کرده و آوارش هنوز در حیاط پابرجاست. حوض خانه و تالار آینه عمارت هم هر چند گرفتار داربست‌ها‌ی استحکام بخشی است، اما هنوز شکوهش بازدیدکنندگان را متعجب می‌کند. دیوارهای خانه پر از تزئینات معماری است. مجسمه‌ها و نقاشی‌ها‌ی دیواری جا به جای خانه خودنمایی می‌کنند. دیوارهای پارچه کوبی شده و ارسی‌ها‌ی رنگی زینت بخش شاه نشین عمارت است، اما خاک بی توجهی روی اسباب و اثاثیه کاخ سردار ماکو نشسته است. هرچند خانواده سردار در عکس‌ها‌ی دیواری خیره به وضعیت کاخ نشسته اند، اما زیر نگاه سنگین آنها اسباب و اثاثیه کاخ را رها کرده اند. چوب‌ها‌ی استحکام بخشی در هر قسمت بخشی از سقف را دربرگرفته، نقاشی‌ها‌ی دیواری درحال نابودی است و مشخص نیست پشت برخی درهای مهر و موم شده کاخ چه می‌گذرد. بی نظمی چینش کاخ و کثیفی محیط عواملی است که به فرسودگی بیشتر اسباب و اثاثیه باقی مانده از سردار ماکو خواهد انجامید. بی نظمی که احتمالا این کاخ هرگز به خود ندیده است. اینها اما وضعیت کاخ اصلی باغچه جوق است. آشپزخانه کاخ وضعیت بدتری نسبت به بنای اصلی دارد و سالهاست رها شده. حمام مجموعه نیز هرچند به تازگی مرمت شده، اما دیگر رنگ و بوی تاریخی خود را از دست داده است. کاخ قاجاری باغچه جوق، دوقلویی هم در ماکو دارد؛ کاخ قلعه جوق که این روزها از آن تلی از خاک و ستون باقی مانده است. قلعه جوق در تصاویر تاریخی، معماریش بسیار شبیه به باغچه جوق است. باغچه جوق هرچند به سرنوشت آن عمارت دچار نشده، اما این روزها حال خوبی ندارد. باغچه جوق را حدود 40 سال پیش از نوادگان سردار ماکویی خریدند و اکنون در مالکیت میراث فرهنگی است.
عمارت قاجاری معماری تلفیقی ایرانی و فرنگی دارد. تزئینات زیبا و نقاشی‌ها‌ی دیواری، این کاخ را به نمونه‌ای ارزشمند از کاخ‌ها‌ی قاجاری کشور تبدیل کرده است. حوض میانه باغ هنوز در سایه درخت شاه توت قدیمی می‌جوشد و نهرهای باغ را سیراب می‌کند، اما بخش‌ها‌ی زیادی از جداره بنا را داربست بسته اند. بسیاری از تزئینات نما زیر چوب‌ها پنهان شده و به تازگی بخشی از دیوار جنوبی نیز ریزش کرده و آوارش هنوز در حیاط پابرجاست. حوض خانه و تالار آینه عمارت هم هر چند گرفتار داربست‌ها‌ی استحکام بخشی است، اما هنوز شکوهش بازدیدکنندگان را متعجب می‌کند. دیوارهای خانه پر از تزئینات معماری است. مجسمه‌ها و نقاشی‌ها‌ی دیواری جا به جای خانه خودنمایی می‌کنند. دیوارهای پارچه کوبی شده و ارسی‌ها‌ی رنگی زینت بخش شاه نشین عمارت است، اما خاک بی توجهی روی اسباب و اثاثیه کاخ سردار ماکو نشسته است. هرچند خانواده سردار در عکس‌ها‌ی دیواری خیره به وضعیت کاخ نشسته اند، اما زیر نگاه سنگین آنها اسباب و اثاثیه کاخ را رها کرده اند. چوب‌ها‌ی استحکام بخشی در هر قسمت بخشی از سقف را دربرگرفته، نقاشی‌ها‌ی دیواری درحال نابودی است و مشخص نیست پشت برخی درهای مهر و موم شده کاخ چه می‌گذرد. بی نظمی چینش کاخ و کثیفی محیط عواملی است که به فرسودگی بیشتر اسباب و اثاثیه باقی مانده از سردار ماکو خواهد انجامید. بی نظمی که احتمالا این کاخ هرگز به خود ندیده است. اینها اما وضعیت کاخ اصلی باغچه جوق است. آشپزخانه کاخ وضعیت بدتری نسبت به بنای اصلی دارد و سالهاست رها شده. حمام مجموعه نیز هرچند به تازگی مرمت شده، اما دیگر رنگ و بوی تاریخی خود را از دست داده است. کاخ قاجاری باغچه جوق، دوقلویی هم در ماکو دارد؛ کاخ قلعه جوق که این روزها از آن تلی از خاک و ستون باقی مانده است. قلعه جوق در تصاویر تاریخی، معماریش بسیار شبیه به باغچه جوق است. باغچه جوق هرچند به سرنوشت آن عمارت دچار نشده، اما این روزها حال خوبی ندارد. باغچه جوق را حدود 40 سال پیش از نوادگان سردار ماکویی خریدند و اکنون در مالکیت میراث فرهنگی است.
در انتظار استحکام بخشی
احمد رحیمی، مدیر کاخ موزه درباره وضعیت این بنا به آفتاب یزد می‌گوید: «در حال حاضر در مرحله استحکام بخشی، مهار خطر و آسیب‌شناسی طرح مرمتی هستیم. پس از آن قرار است مرمت داخل را آغاز کنیم. این طرح نزدیک به
دو سال پیش آزمایش خاک و بررسی فونداسیون آغاز شده است.»
او درباره ریزش دیوار زیر ناودان می‌گوید: «به خاطر اینکه ساختمان از خشت خام است، براساس باد و توفان حدود یک و نیم ماه پیش بخشی از دیوار ریزش کرده است. ما این اتفاق را اعلام کرده‌ایم و قرار است به طور اضطراری طرح مرمت را
آغاز کنند.»
رحیمی درباره وضعیت بودجه این طرح می‌گوید: «تفاهم شده که مرمت و ساماندهی این بنا با همکاری میراث فرهنگی و سازمان منطقه آزاد ماکو انجام شود. بودجه را منطقه آزاد تامین می‌کند.»
کاخ در آستانه تعطیلی
تزئینات کاخ اوضاع مناسبی ندارد. در کنار آن اسباب و اثاثیه باقی مانده از خاندان سردار ماکو که بخشی از این کاخ موزه است نیز به حال خود رها شده. مدتهاست چینش اثاثیه برهم خورده و وضعیت مرمتی آنها نیز مساعد نیست. مدیر موزه در این باره می‌گوید: «طرحی در دستور کار است که براساس آن برای اجرای مرمت، بازدید‌ها تعطیل خواهد شد. برهم خوردن شکل چینش ساختمان به این دلیل است که در حال خانه تکانی هستیم و آماده طرح‌ها‌ی مرمتی می‌شویم.»
او درباره وضعیت بازدید از این بنا نیز می‌گوید: «در عید همیشه استقبال خوبی وجود دارد و گردشگر زیادی به این منطقه می‌آید. اکنون نیز با توجه به اوضاع بنا باید طرح‌ها‌ی مرمتی هرچه زودتر آغاز شود، زیرا در فصل سرد ماکو امکان اجرای مرمت وجود ندارد.»
در حال حاضر براساس طرح مرمت اولیه اجرای پروژه طرح و ساخت در این بنا در دستور است تا مطالعات روی حرکت و نشست‌ها‌ی احتمالی بنا تکمیل و بنا استحکام بخشی و مقاومت‌سازی شود. کاخ قاجاری باغچه جوق ماکو یکی از آثار تاریخی ارزشمند این منطقه است که گردشگران زیادی را جذب خود می‌کند. با این حال بی توجهی به آن باعث شده که این کاخ از شکوه روزهای اوجش فاصله بگیرد.
