جایگاه معمار در اجتماع/ روز معمار روز زندگی
سوم اردیبهشت هرسال به بزرگداشت شیخ بهایی منجم ، عالم ، فیلسوف ، شاعر و معمار شهیر دوران صفویه اختصاص داده اند . سازمان یونسکو سال 2009 را به پاس خدمات وی به ستاره شناسی سال"نجوم و شیخ بهایی " نام گذاری کرد. عالمی که در مقوله کارهای معماری و شهرسازی جهت گیری روبه قبله اماکن اصفهان و تقسیم آب زاینده رود و طراحی حمام شیخ بهایی و منارجنبان رابه او نسبت میدهند.
پیش گفتار :
درموردجایگاه معماردر جامعه مطالب بسیار توسط بزرگان و اندیشمندان گفته شده ویا به رشته تحریر درآمده است که ذکرمجدد آن گفتارها و نوشته ها شاید برای شماری از خوانندگان بدلیل تکراری بودن جالب نباشد ونگارنده دراین مقاله نقطه نظرات خود را از زاویه رویتی وتفکری خودبیان میکند.
گفتار :
نگرشی کوتاه به طبیعت و خلقت و زندگی :
دنیای خاکی از کوه هاوجنگلها و رودخانه ها ودریا ها ودشت ها و .. و موجودات زنده و حیوانات و انسان تشکیل شده که این مجموعه با انسان و حیوانات و و.. درکنار هم زندگی درکره زمین را تشکیل داده و این مجموعه بدست خالق یکتا طراحی و خلق شده است.
کوه ها و جنگل ها و دریاها و دشت ها و .. طبیعت را پدید آورده که برای حیوانات و انسان ها محل زندگی است .
زندگی حیوانات و زندگی انسانها با طبیعت به نوعی در هم آمیخته شده است.
خداوند یکایک آنها را خلق نموده و با دمیدن روح در این مجموعه زندگی برروی کره خاکی بوجود آمده است .
اگر در طبیعت موجودات زنده اعم از انسان و یا حیوان و یا خزندگان و.. نباشد طبیعت به یک وادی خالی بدون روح و حرکت تبدیل و از کره زمین دوست داشتنی و قابل زندگی به یک کره خاکی بی زندگی تبدیل می گردد .
با توجه به موارد فوق مشخص می شود زندگی است که به دنیا حیات و به انسان امید می دهد .
غارها دردل کوه ها زمانی کاربرد دارند که از آن غارها استفاده شود که این استفاده توسط حیوانات یا انسان می باشد.
رودخانه ها و دریاها و جنگل ها پدید آورند و نماد زندگی طبیعت هستند که انسان ازآن بهره جسته و آن را جزئی از زندگی خود نموده است .
ترکیب خلاقیت های خداوندی با زندگی تشکیل دنیای خاکی را داده و در این چرخه انسان نیز دارای جایگاه زندگی انسانی است.
خداوند با اهداء درایت وعقل و خلاقیت و تفکر و بیان و تحرک به انسان این اجازه را داده تااز مواهب الهی و داده های مادی و معنوی بهره جسته و در راستای داده های خداوندی قدم بردارد که اولین قدم پی بردن اندک به رمزوراز در خلقت و آفرینش است .
خداوند بعضی از خلاقیت های ذاتی را به انسان اعطا نموده است / به انسانی که دارای فهم و درک و اشرف مخلوقات نامیده می شود و دارای کمالات خدادادی و عرفانی است .
انسان طبیعت را می بیند و در آن زندگی میکند و با اندیشه خود در باب هنری و زیبا شناختی الهی درآن باب تحقیق میکند که این تحقیق موجب خلاقیت ها در زمینه های مختلف مادی و عرفانی از جمله هنر و زیباشناختی میشودکه موجب تجلی اثر هنری میگردد.
توسط فلاسفه در باب زیبا شناختی و تعریف هنرها ازجمله هنر معماری و جایگاه آن سخن بسیار گفته شده که از ذکر آنها را ضرور نمی داند .
هنر معماری تشکیل دهنده زندگی های فردی و اجتماعی و کلون های جمعیتی و ایجاد جوامع شهری و اجتماعی و در نهایت شهر و شهر سازی می باشد .
اگر جوامع وشهری و سکونتی خالی از بشر و سکونتگاه ها و روح زندگی باشند به غارهای قبل از تاریخ وخلقت بشر مبدل میگردند .
نکته اول:
سئوال:کیست که این چنین نظم رادرسراسرگیتی بعدازخداوندایجادکرده و می کند کسی نیست جز انسان .
انسان ازمعمار ی طبیعت و ذات خدادادی الهام می گیرد و با هنر و الهام خود روح زندگی را ایجاد و پدید می آورد .
هنر موسیقی را الهام از آواز پرندگان و طبیعت است .
هنر نقاشی الهام از موجودات و طبیعت و ... کره زمین است .
هنر پیکر تراشی و مجسمه سازی از بدیهیات و آفرینش های خداوندی .
وسایرهنرهاکه هرکدام جایگاهی دارند از موهبت ها و الهامات مادی و معنوی است و اما در مورد معماری که یکی از آن ها ست سخن دیگری گفته شده و باید گفته شود زیرا هنر معماری هنر ایجاد زندگی است .
نکته دوم :
هنر با فن و تکنولوژی بسیار متفاوت است و سعی نگارنده برآن نیست که تکنولوژی رانفی و یا ردکند ولی معتقد است تکنولوژی فن است و هنر نیست .
تکنولوژی در قالب فرم معماری کاربرد دارد زیرا هر محصول فنی و صنعتی دارای کالبد و فرم است که آن معماری آن تولید ویا محصول است .
نکته سوم :
هنر در گذر زمان تجلی پیدا کرده و میکند و تکنولوژی در گذر زمان تکامل می یابد .
اگر به تکنولوژی یکصد سال گذشته نظری افکنده شود مشاهده میگرددکه دیگر آن صنایع و تکنولوژی در دنیای امروز کاربرد ندارند و صنایع وتکنولوژی جدید جایگزین آن شده است در صورتیکه هنر در گذر زمان نه تنها منسوخ نشده بلکه با شکوفائی وتجلی مخصوصا" هنر دینی( قدسی ) همراه بوده است.
کافی است به آثار هنری معماری گذشتگان نظری انداخته شودتا صحت گفتار ثابت میشود .
خلاقیت هر هنرمندی دارای رمز وراز است که همگان آن را درنمیابند همانند رمزوراز دراشعار شعرا و همچنین در نقاشی ودر تابلوی لبخند ژوکوند.
هنوز هنرمندان و صاحب نظران نتوانسته هنر معماری گذشتگان راکه در سراسر گیتی موجود است را دقیق بشناسند وآن را تحلیل کنند .
هنرمند انسان را با آفرینشهای الهی و هنر واندیشه وتفکر انسانی دارای زندگی میکند .
هنرمند است که باارایه هنر خود زندگی را بدیع و دلنشین میکند .
دنیای امروز دنیای صنعتی است و هرچه زمان پیش میرود باز دنیا صنعتی تر خواهد شد و صنعت قبلی از رده خارج میشود اما هنرهمیشه به روز است و همیشه روبه تجلی و تعالی است .
هنرها بغیر از هنر معماری دارای جایگاه ویژه و دارای دیدوحداکثر سه سویه میباشند ولیکن جایگاه هنر معماری فراتر از آنست و معمار هنرمندی است که دارای دید پنج سویه میباشد.
معمار سه بعد هندسی ( طول و عرض و ارتفاع ) را میشناسد وبه آن حرکت ( بعد چهارم ) و با هنر آفرینی زندگی ( بعد پنجم ) را تعریف و اضافه میکند .
خلاصه کلام :
با توجه به مطالب فوق اهمیت هنرو هنر مند در زندگی انسان وجامعه مشخص میگردد و لازم است جایگاه هریک از هنرمندان در جامعه مدنی تعریف گردد و درآن حالت است که جایگاه معماران در اجتماع دقیقا" مشخص میشود .
معماری درهرزمینه زندگی وجوددارد مثل معماری درسیاست توسط معماران سیاسی و یا در ... که هیچکدام دارای پنج بعد نیستند بلکه فقط هنر معماری است که دارای پنج بعد است .
جایگاه معماران در هر زمینه ای درجامعه دارای جایگاه خاصی بوده و لیکن معماران هنر ی دار ای جایگاه ویژه ای همچون خورشید در جهان میباشند .
پایان این سخن :
در مورد جایگاه هنرمندان در جامعه سخن بسیار است که در این مقاله فقط چند جمله در مورد هنرمندان و اندکی در مورد هنر معماری و معماران سخن گفته شد .
نگارنده معتقد است همانگونه که جایگاه برای پاسداشت بعضی از هنر ها مخصوصا" شاعران در جامعه جایگاهی مشخص گردیده وازشاعران همچون فردوسی وسعدی ومولاناورودکی و...درآن روز تجلیل و پاس داشت میشود چه خوبست روزی برای پاسداشت هنرمندان معمارکه سازنده الگوی زندگی و رفتاری باخلاقیت های هنری خود هستند اختصاص دهیم وآن روز را روز معماربنامیم ویادی از معماران هنرمند بنمائیم و در آن روز بگوئیم.
بیژن علی آبادی
بازدید:۳۱۰
لینک کپی شد
