ساختمان سازی روی اعصاب شهروندان
ساختمان‌سازی همیشه با مواردی همچون تخریب ساختمان قدیمی، گودبرداری، آهن‌ریزی و… همراه است و در طول اجرای تمامی طرح‌ها استفاده از ماشین آلات مربوطه توأم با آلودگی صوتی و زیست محیطی بسیار بالا نیز حتمی است.
ساخت و سازاستفاده از این قبیل ماشین آلات ساختمانی با صداهای دائمی، صدای گوشخراش حاصل از ریختن آهن آلات در نیمه‌های شب و بعدازظهرها و گودبرداری‌های طولانی با صداهای ناهنجار و مواردی از این قبیل همگی موجب سلب آرامش همسایگان شده و در یک کلام حقوق شهروندی را تضییع می‌کند.
ساختمان‌سازی موضوعی است که بسیاری از شهروندان بخصوص ساکنان شهرهای بزرگ با آن روبه‌رو هستند. اما آیا همسایگان می‌توانند از طرق قانونی با این قبیل سازندگان که در بیشتر موارد حقوق شهروندی همسایه خود را زیر پا می‌گذارند برخورد کنند؟
بهروز فروغی نیا، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری با نگاهی حقوقی به این معضل که بیشتر کلانشهرهای کشور به آن مبتلا هستند به خبرنگار ما می‌گوید: «سال ۱۳۷۴ قانونگذار اقدام به تصویب لایحه مربوط به قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان با اهدافی از جمله وضع مقررات ملی ساختمان به منظور اطمینان از ایمنی، بهداشت، بهره دهی مناسب، آسایش و صرفه اقتصادی و اجرا و کنترل آن در راستای حمایت از مردم کرده است. در ماده ۳۳ این قانون، تدوین اصول و قواعد فنی ضروری و مرتبط با قانون مزبور به عهده وزارت مسکن و شهرسازی قرار داده شده است که مجموعه اصول و قواعد فنی و آیین نامه کنترل و اجرای آنها، تحت عنوان مقررات ملی ساختمان نامیده می‌شود.»
به گفته این حقوقدان، مطابق مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان با عنوان ایمنی و حفاظت کار در هنگام اجرا که آخرین بار در سال ۱۳۹۲ ویرایش شده و حسب ماده ۳۴ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، شهرداری‌ها و سایر مراجع صدور پروانه و کنترل و نظارت بر اجرای ساختمان و امور شهرسازی، مجریان ساختمان‌ها و تأسیسات دولتی و عمومی، صاحبان حرفه‌های مهندسی ساختمان و شهرسازی و مالکان و کارفرمایان، مکلف به اجرای آن هستند.
وی در ادامه می‌افزاید: «اشخاص یاد شده باید در اجرای عملیات ساختمانی برای تمامی ساختمان‌های مشمول قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، سلامت و بهداشت تمامی افرادی را که در مجاورت یا نزدیکی کارگاه ساختمانی عبور و مرور، فعالیت یا زندگی می‌کنند را مدنظر قرار دهند و از هرگونه آلودگی هوا، آب، خاک و نیز آلودگی صوتی ناشی از عملیات ساختمانی پرهیز کنند. در این زمینه مسئولیت نظارت عالیه بر اجرای ضوابط و مقررات ملی ساختمان در اجرای تمامی ساختمان‌ها و طرح‌های شهرسازی و عمرانی بر عهده وزارت مسکن و شهرسازی قرار داده شده است. پس این وزارتخانه باید در صورت برخورد با هرگونه تخلفی در این خصوص، دستور جلوگیری از ادامه کار را به مهندس ناظر و مرجع صدور پروانه ساختمانی مربوطه ابلاغ و تا رفع تخلف موضوع را پیگیری نمایند.»
وکیل دادگستری با اشاره به حکم ماده ۳۵ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان بیان می‌دارد: «بدیهی است مراجع مربوطه نیز موظف به همکاری و اجرای تصمیم‌ها خواهند بود. ضمن این‌که طبق ماده ۴۰ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، متخلفان از نظر کیفری نیز قابل تعقیب توسط مراجع قضایی هستند. »
بنابراین به نظر می‌رسد قوانین و مقررات موجود می‌تواند از حقوق شهروندی اشخاص در مقابل مزاحمت‌های ایجاد شده توسط کارگاه‌های ساختمانی حمایت کند.
در خصوص محدودیت تردد کامیون‌ها و تریلرها در ساعت‌هایی از شبانه روز در سطح شهر و نظر به این‌که برخی سازندگان با استناد به این محدودیت این حق را برای خود قائل شده تا قسمتی از مصالح ساختمانی پرخرج از جمله تیرآهن را در شب هنگام و در محل ساخت ساختمان تخلیه کنند، این امر بطور قطع باعث ایجاد سروصدا و در نهایت مزاحمت برای ساکنان مجاور خواهد شد.
فروغی نیا در این باره بیان می‌دارد: « مطابق مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان هرگونه اقدامی که باعث آلودگی صدا یا ایجاد مزاحمت برای ساکنان مجاور شود عملی خلاف قانون بوده و مالکان یا سازندگان این‌گونه اماکن این حق را ندارند که محدودیت تردد را بهانه ایجاد مزاحمت نمایند به این خاطر سازندگان بهتر است مصالح مورد نیاز سنگین را به محل ساخت بنا حمل کرده و روزها با استفاده از تجهیزاتی همانند جرثقیل اقدام به تخلیه بار نمایند.»
به گفته فروغی‌نیا سه عامل می‌تواند از جمله دلایلی باشد که باعث شده با وجود مقررات قانونی و لازم الاجرا همچنان شاهد وجود کارگاه‌های ساختمانی مزاحم در سطح شهرها و رعایت نکردن حقوق شهروندی در این خصوص باشیم که عبارتند از:
۱ – اطلاع و آگاهی نداشتن شهروندان از مقررات قانونی موجود که بطور قطع از طریق اطلاع رسانی‌های لازم و مکرر توسط ارباب جراید بخصوص رسانه ملی می‌توان این آگاهی را به شهروندان ارائه کرد تا در صورت مواجهه با چنین تخلف‌هایی که باعث سلب آسایش آنها می‌شود، به مراجع مربوطه قانونی مراجعه و با پیگیری جدی موضوع تا رفع کامل تخلفات صورت گرفته ضمن برخورداری از محیطی امن، به ایجاد فرهنگ نظارت مردمی در جامعه و حق طلبی نیز کمک شایان توجهی نمایند.
۲ – اجرا نشدن صحیح قوانین و مقررات و نبود نظارت کامل بازرسان دستگاه‌های ذی‌ربط باعث می‌شود این امکان و شرایط برای معترضان به حقوق مردم فراهم شده تا به منظور سودجویی یا راحت طلبی بیشتر، بی‌اعتنا به حقوق دیگران، اسباب تضییع حقوق سایرین را ایجاد کرده و دستیابی به منافع بیشتر را مقدم بر حفظ و احترام به حقوق شهروندان قرار دهند.
۳ – ضعف برخوردهای قاطع قانونی با متخلفان از مقررات ملی ساختمان نیز یکی دیگر از عوامل مذکور است که اگر اینچنین نبود، هیچگاه طرح بحث مذکور، موضوعیت پیدا نمی‌کرد.
لزوم بازنگری در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان
«متأسفانه به دلایل مختلف در زمینه ساعت‌کاری کارگاه‌های ساختمانی قانون مشخصی وجود ندارد. همچنین ایجاد گرد و خاک منوط به ایجاد زباله یا میزان CPM گرد و خاک ایجاد شده است. در زمینه میزان دسی بل حاصل از سروصداهای ناشی از ساخت و ساز نیز قانونی وجود ندارد، اما یک قانون کلی در این زمینه بیان می‌دارد هر نوع ساخت و ساز نباید به همسایگان مجاور آزاری برساند ولی تعریف این که این آزار چیست در قانون وجود ندارد.»
بهروز اسماعیل‌زاده، کارشناس دادگستری در این باره می‌گوید:بطور معمول در صورت بروز شکایت در این گونه موارد محاکم از یک کارشناس در زمینه میزان سروصدا، گردوخاک، آلاینده‌ها و تکه‌های فوم پخش شده در هنگام انجام کار نظرخواهی می‌کنند که آیا میزان موارد یاد شده مطابق عرف معمول است یا خیر و با همین مواردی که فقط در عرف وجود دارد شاید بتوان از ایجاد مشکل پیشگیری کرد.
وی در ادامه می‌افزاید: « در صورت وجود شکایت، دادگاه فرد مورد تأیید خود را به محل مورد نظر می‌فرستد و میزان ذرات آلاینده توسط وی اندازه‌گیری می‌شود. اگر مشکلات بیشتر از حد باشند غیرمجاز تلقی می‌شوند. در زمینه صدا هم میزان دسی بل غیرمجاز اندازه‌گیری می‌شود. گفتنی است این افراد مورد تأیید قوه قضائیه هستند که قابلیت تشخیص موضوع را به لحاظ علمی دارند و از کارشناسان رسمی هستند.»
به گفته اسماعیل‌زاده پس از بررسی‌های لازم چنانچه میزان آلاینده‌ها مطابق عرف نباشد دادگاه از سازنده درخواست می‌کند آزار و اذیت به وجود آمده را قطع کرده و با توجه به میزان خسارت وارده که توسط کارشناس برآورد شده محاکم مربوطه دستور به دریافت خسارت از سازنده می‌دهند. با وجود این در کشور ما این گونه مسائل در همان ابتدای امر به دلیل این‌که با ایجاد درگیری و طرح پرونده در دادگاه، سازندگان متحمل خسارت خواهند شد، حل و فصل می‌شوند، زیرا در غیر این صورت به دلیل وجود پرونده قضایی، شهرداری دستور قطع ساخت و ساز می‌دهد و سازنده بلافاصله به فکر حل مسأله می‌افتد تا از بروز خسارت‌ها جلوگیری کند.
آرامش شهروندان زیر چرخ‌های کامیون‌ها
برخی از تماس‌هایی که توسط شهروندان در ساعت‌های پایانی شب یا پس از نیمه شب با پلیس ۱۱۰ گرفته می‌شود، در زمینه تخلیه بار از سوی خودروهای سنگین است که همیشه با صداهای هولناکی همراه هستند. ساعت‌هایی که بسیاری از شهروندان ممکن است در حال استراحت یا خواب‌شبانه باشند.
اسماعیل‌زاده با اشاره به این‌که سازندگان، آهن آلات را در خارج از محدوده شهر تهران خریداری می‌کنند، می‌گوید: «تریلرها و کامیون‌هایی که پمپ و کمپرسور‌های بزرگ نیز حمل می‌کنند تنها می‌توانند در فاصله زمانی ساعت ۱۲ تا ۶ صبح در روزهای عادی و ۱۰ شب تا ۶ صبح در روزهای تعطیل تردد کنند. در غیر این صورت توسط پلیس راهور متوقف و جریمه می‌شوند و یک روز هم این خودروها متوقف خواهند شد. در پی تماس تلفنی همسایگان در خصوص آزار و اذیتی که به دلیل تخلیه بارهای سنگین می‌بینند پلیس با مراجعه به محل و آگاهی از محدودیت ساعت‌های تردد این خودروها تنها می‌تواند به تذکر شفاهی بسنده کند و هیچ اقدام اجرایی را نمی‌تواند به عمل آورد.»
با این اوصاف این پرسش به ذهن خطور می‌کند که آیا در سایر پایتخت‌های دنیا نیز چنین مشکلات مشابهی وجود دارد؟
این کارشناس رسمی دادگستری در پاسخ به این سؤال بیان می‌دارد: «تکنولوژی ساخت ساختمان در کشورهای پیشرفته بسیار متفاوت است. در اغلب این کشورها قطعات ساختمان‌ها به صورت پیش ساخته است و حتی عملیات مونتاژ هم در محل ساخت قطعات انجام می‌شود. البته در کشور ما نیز نسبت به ۲۰ سال گذشته تکنولوژی ساختمان‌سازی پیشرفت چشمگیری داشته و بسیاری از قطعات از قبل ساخته می‌شوند اما تنها مشکل مونتاژ است که به دلیل حمل با تریلر و ساختار اجرای مونتاژ در نهایت با سروصدای فراوان همراه است. در کشورهای پیشرفته ابزارهایی به کار می‌روند که هیچ گونه سروصدایی ایجاد نمی‌کنند مگر در حاشیه شهرها که خانه‌ها از یکدیگر فاصله‌های زیاد دارند ولی در شهرهای پرجمعیت ساخت‌وسازها بدون ایجاد مزاحمت‌های صوتی و گرد و خاک است.»
به اعتقاد اسماعیل‌زاده با پیشرفت علم و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا می‌توان تا اندازه قابل توجهی از ایجاد مزاحمت‌های ناشی از ساختمان سازی‌ها جلوگیری کرد.
بازدید:۵۶۸
لینک کپی شد
