مهندسی تخریب؛ حلقه مفقوده در صنعت ساختمان
عملیات تخریب در بسیاری از فعالیتهای ساختمانی و عمرانی به عنوان اولین و حساسترین بخش از عملیات اجرایی است. متاسفانه طی سالهای اخیر آمار حوادث صنعت ساختمان در كشور نمایانگر آن است كه تخریبهای غیراصولی، خسارات مالی، تبعات زیستمحیطی و مهمتر از آنها آسیبهای جانی سنگینی را به همراه داشته است. مساله قابل تامل اینجاست كه آسیبهای مذكور در تخریب ساختمانهای یك یا چند طبقه، بروز كردهاند و در آیندهای نزدیك، عمر مفید ساختمانها با تعداد طبقات بیشتر و همچنین سازههای گوناگون (سیلوها، سدها، منابع بتنی، سولهها و...) رو به پایان بوده كه در صورت عدم آمادگی، چارهاندیشی و پیشبینی تمهیدات لازم در این زمینه، صنعت ساختمان با چالشی اساسی روبهرو خواهد شد. بررسیهای اولیه نشان میدهد عواملی كلیدی در بروز این مشكل و چالش دخیل هستند كه مهمترین آنها عبارتند از فقدان نگرش مهندسی و مدیریتی به مقوله تخریب، بهكارگیری روشهای سنتی و پررنگ بودن نقش نیروی كار در عملیات تخریب، عدم گرایش به روشها و متدهای نوین و بهكارگیری ماشین آلات، ضعف در دستورالعملها و آییننامههای موجود، فقدان موسسات و شركتهای تخصصی، فقدان و كمبود نیروی كار ذیصلاح، عدم نظارت كافی بر فرآیند تخریب توسط عوامل دخیل و سازمانهای ذیربط.با نگاهی به ضوابط و اصول مهندسی تخریب مشخص میشود كه این عملیات نیازمند برنامهریزی بوده و به عبارتی دیگر تخریب ایمن به جای قدرت بدنی نیازمند قوه تفكر و تعقل است. همچنین بررسی گردش كار و آییننامههای تخریب در سایر كشورها موید این امر است كه پیش از هر اقدام اجرایی، بررسیها و كنترلهای اولیه ساختمان و سازه، ساختمانها و تاسیسات مجاور، شناسایی و ارزیابی خطرات و در نهایت تعیین روش و تهیه برنامه اجرایی برای آن امری ضروری است. الزامات و اقدامات فنی و ایمنی عملیات تخریب را میتوان به سه بخش پیش، در حین و پس از اجرا تقسیمبندی كرد كه از مهمترین اقدامات پیش از اجرا میتوان به انتخاب پیمانكار تخصصی و مجرب، تامین دسترسیها، استفاده از حصارها و راهروهای سرپوشیده، تامین تجهیزات حفاظت فردی و اقلام ایمنی، استفاده از علایم هشداردهنده و آمادگی برای شرایط اضطراری اشاره كرد. در انجام عملیات تخریب، برداشت بار اجزای غیرسازهای (دربها، پنجرهها، تاسیسات و...)، سبكسازی ساختمان و همچنین جمعآوری مواد و مصالح مخاطرهآمیز (آزبست، سرب و...) در اولویت بوده و باید در تخریب عكس عملیات ساخت و به صورت تدریجی عمل كرد. رعایت نظم و انضباط كارگاهی، مرطوب كردن محیط برای جلوگیری از انتشار گرد و غبار، جمعآوری صحیح و انتقال نخالهها و پسماندها، توجه به بازیافت مواد و مصالح و اعمال كنترل و نظارت مستمر بر فرآیند تخریب از دیگر ملزومات است. برای پیشبرد و ترویج نگرش مهندسی و مدیریتی به مقوله تخریب ساختمانها و سازهها، پرداختن به بسترسازیها و موارد زیر ضروری است:
1- تبیین سیستم و گردش كار و تعیین وظایف و مسوولیتهای دستاندركاران
2- بازنگری ضوابط موجود و تدوین آییننامهها و دستورالعملهای فنی و ایمنی
3- بهكارگیری سیاستهای تشویقی به منظور راهاندازی شركتهای تخصصی تخریب
4- استفاده از ماشینآلات بهجای مواجهه نیروی كار با عملیات تخریب
5- الزام به تهیه و ارایه برنامههای تخریب توسط مجریان و پیمانكاران
6- تدوین و برگزاری دورههای آموزشی تخصصی برای مهندسان شاغل در صنعت ساختمان
7- پرورش مسوولان ایمنی تخریب
8- بهرهگیری از خدمات بیمهگران
مرجع: روزنامه شرق -امید رضا ریاحی
بازدید:۸۴۸
لینک کپی شد
