بهینه‌سازی مصرف انرژی،مبنای صدور پایان کار

بسیاری از مهندسان متخصص براین باورند که مهندسان و سازمان نظام مهندسی به تنهایی از ابزارهای اجرایی برا اجبار مالکان به سمت رعایت کردن مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان برخوردار نیستند و َآنها براین باورند که لازم است که شهرداری صدور پایان کار ساختمانها را منوط به رعایت مبحث نوزدهم مقررات ساختمان کنند واگر چنین اتفاقی رخ دهد مهندسان می‌توانند در این زمینه نقش َآفرینی کنند.

غفلت نهادهای متولی درزمینه رعایت مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان درحالی صورت می‌گیرد که ناظران براین باورند که درحال حاضر 40 درصد از سهم انرژی در ساختمانها هدر می رود و بنابراین لازم است که نهادهای بالادستی دراین زمینه اراده جدی داشته باشند.

 درحال حاضر در برخی از شهرداری ها،الزامات و اجرایی شدن مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان به شدت مورد توجه است وشهرداریها دراین زمنیه سخت گیری های زیادی انجام میدهند اما از قرار معلوم شهرداری تهران ازاین قاعده پیگیری نمی کند و کماکان در زمینه رعایت این مبحث مهم اهمال کاری می کند . به باور کارشناسان نادیده گرفتن قوانین موجود علاوه براینکه باعث هدر رفت انرژ ی در ساختمانها می شود درهمین حال نیز باعث می شود که آسایش و رفاه بهره برداران به شدت تهدید شود.

به باور ناظران درحال حاضر از لحاظ فرهنگی ،باوری که دررابطه با رعایت مصرف انرژی ساختمان و نیز اجرای مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان وجود دارد صرفا به دوجداره کردن پنجره های ساختمان محدود شده است درحالی که این امر فقط بخشی از ماجرااست و امر بهینه سازی مصرف انرژی موارد متعددی را دربرمی گیرد.

در این زمینه مهندس رامین کرمی –عضو دیگر هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران - با بیان اینکه عایق‌های حرارتی یکی از مهم‌ترین پارامترهایی هستند که مهندسان طراح، مخصوصا طراحان معماری می‌بایست در طراحی‌های اولیه فاز یک و فاز دو لحاظ کنند می گوید: اساسا با انجام عایق حرارتی، بار حرارتی ساختمان کاهش پیدا می‌کند و از این رهگذر طبیعتا شرایط آسایشی برای افراد پیدا می‌شود .همچنین ظرفیت دستگاه‌های تولید سرما و گرما یعنی حرارت و برودت در ساختمان کاهش پیدا می‌کند.

این عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با اشاره به اینکه بهره‌گیری از سازه‌های حرارتی با وزن پائین و در عین حال مقاومت بالا سبب افزایش ایمنی ساختمان می‌شود در همین حال تاکید کرد: اجرایی کردن این مهم سبب افزایش ایمنی ساختمان می شود و در همین حال اجرای چنین فرآیندی سبب می شود که آسایش حرارتی بهره‌برداران ساختمان ارتقا یابد و به تبع آن حجم دستگاه‌های تاسیساتی نیز کاهش پیدا می‌کند.

این مهندس با ذکر مثالی ادامه داد: به عنوان مثال در ساختمانی که با عایق‌های حرارتی مدرن احداث می‌شوند، برآوردها حاکی از آن است حداقل 30 درصد مصرف انرژی ساختمان کاهش پیدا می‌کند.

کرمی با بیان اینکه کاهش 30 درصد بار حرارتی واحدهای مسکونی از رهگذر به‌کارگیری عایق حرارتی مدرن، دستاوردهای مثبتی برای ساختمان دارد تاکید کرد: این امر بدان معنا است که ظرفیت موتورخانه و مصرف گاز، 30 درصد کاهش پیدا می‌کند و به تبع آن حجم سایز لوله‌های ساختمان و حجم دستگاه‌های تاسیساتی نیز کاهش پیدا می‌کند که تمامی این موارد باعث کاهش هزینه‌های ساختمان می‌شود.

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با ابراز تاسف از این امر که علی‌رغم افزایش قیمت حامل‌های انرژی، اما درکشور ما قیمت آن کماکان در قیاس نرخ‌های جهانی ارزان است افزود: قیمت انرژی در کشور ما یک‌سی‌ام نسبت جهان انرژی است و تا زمانی که انرژی تا این حد ارزان است سازندگان ما نگاه اجرایی و کارشناسی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی و نیز نسبت به اجرای عایق حرارتی در ساختمان ندارند.

عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با ابراز تاسف از این امر که متاسفانه مهندسان معمار ، شهرداری‌ها و سایر دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط توجه به اجرای دقیق مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان و نیز قانون نوزدهم اصلاح الگوی مصرف که سال 91 به تصویب مجلس رسید ندارند گفت: ماده 18 قانون اصلاح الگوی مصرف تمامی دستگاه‌های ذی‌ربط در ساخت‌وساز مسکن و شهری شامل شهرداری‌ها، نظام مهندسی و نیز وزارت راه و شهرسازی را ملزم به رعایت مصرف انرژی و مواردی نظیر مباحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان کرده است.

کرمی تاکید کرد: متاسفانه این الزام قانونی در حالی است که در شرایط فعلی در اجرای مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان صوری‌کاری صورت می‌گیرد و هنوز شهرداری‌ها کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها را الزام‌آور نکرده‌اند و فقط در برخی از مناطق 22 گانه شهرداری تهران این امر به صورت موردی انجام می‌شود.

عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با تاکید بر اینکه کاهش مصرف انرژی در ساختمان سبب کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی می‌شود تاکید کرد: در حال حاضر بالای 40 درصد از مصرف انرژی ساختمان در کشور ما مربوط به بخش خانگی است که ما می‌توانیم با کاهش مصرف انرژی و استفاده از تجهیزاتی که راندمان احتراقی بالایی دارند به صورت وسیعی کاهش مصرف انرژی و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی را شاهد باشیم.

وی گفت: در حال حاضر ی پروژه‌ای در سازمان بهینه‌سازی مصرف انرژی تدوین شده که براساس آن کاهش مصرف انرژی و بهینه‌سازی مصرف 600 هزار موتورخانه در قالب پروژه‌های ماده 12 مد نظر قرار گرفته و مقرر شده که بخشی از درآمدهای نفتی بر روی اجرای این پروژه سرمایه‌گذاری شود و بهینه‌سازی مصرف انرژی مشمول موتورخانه‌ها شود.

وی گفت: مبحث نوزدهم علی‌رغم اینکه الزام‌آور شده اما به صورت سراسری و آنچه که درقانون الزام شده اجرایی نمی شود این درحالی است که هماهنگی بین نهادهای مرتبط ساخت‌وساز باعث خواهد شد اجرای این مبحث به صورت بهینه‌تری اجرایی شود.

اما درهمین زمینه نیز مهندس سید علیرضا میرجعفری- عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران- نیز در گفت‌وگو با مجله ساختمان با اشاره به اینکه عایق حرارتی ساختمان در حال حاضر شامل دو دسته الاستومری و عایق‌های پشم شیشه‌ای هستند، تاکید کرد: درصدهای ذخیره انرژی در هر یک از عایق‌های مذکور کاملا با هم تفاوت دارند.

عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران گفت: به عنوان مثال عایق‌های الاستومری با مزایای متعددی نظیر ضدحریق و نسوز، سرعت بالا در نصب و راه مناسب برای انواع آب و هوا و... همراه است که در قیاس با عایق‌های سنتی و قدیمی نظیر پشم شیشه و پشم سنگ از مزیت‌های خوبی برخوردار است و همین مسئله باعث شده که بهره‌گیری از این نوع عایق در قیاس با نمونه‌های سنتی با استقبال خوبی مواجه شود.

وی گفت: علاوه بر این بهره‌گیری از این نوع عایق ها علاوه بر کاهش مصرف انرژی با مزایای متعدد دیگری نظیر کاهش مصرف سوخت موتورخانه‌ها، کاهش آلودگی هوا و... همراه است.

این عضو هیئت مدیره نظام مهندسی ساختمان استان تهران با تاکید بر اینکه براساس مبحث نوزدهم ساختمان انجام عایق‌کاری در ساختمان‌ها امری ضروری است در همین حال اذعان داشت: اگر این قانون به صورت گسترده در همه ساخت‌وسازها استفاده شود سهم بسیاری در صرفه‌جویی مصرف انرژی به دنبال خواهد داشت.

وی درباره هزینه‌های عایق‌بندی ساختمان گفت: اگرچه بهره‌گیری از شیوه‌های جدید عایق‌کاری ساختمان با هزینه‌های زیادی همراه نیست اما شاید فرهنگ‌سازی‌های لازم در این زمینه صورت نگرفته و از سوی دیگر به نظر می‌رسد که مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان نیز مورد غفلت قرار گرفته و همین مسئله باعث شده که بهره‌گیری از شیوه‌های نوین عایق‌بندی به کندی صورت می‌گیرد.

وی با بیان اینکه مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان در حال حاضر متصدی ندارد و سازمان‌های متولی در این زمینه باید حضور پررنگ‌تری داشته باشند تاکید کرد: در مبحث نوزدهم نسبت به عایق‌کاری ساختمان تاکید شده است و بنابراین لازم است که ارگان‌های ذی‌ربط در این زمینه ورود جدی داشته باشند چرا که اجرای دقیق این بحث باعث صرفه‌‌جویی انرژی در ساختمان می‌شود.

وی گفت: در حال حاضر در صرفه‌جویی انرژی ساختمان‌ها آن چیزی که بیشتر مورد توجه قرار گرفته است بیشتر متمرکز بر دوجداره کردن پنجره‌های ساختمان و نیز بحث دیواره‌های سفال است که با بهره‌گیری از سیستم‌هایی مانع از هدررفت انرژی ساختمان شود.

وی گفت: این در حالی است که در مرحله اجرایی نسبت به عایق‌کاری توجه کمتری می‌شود.

میرجعفری با تاکید بر این امر که این غفلت در حالی است که پرت بالایی زیادی از انرژی در این بخش خانگی صورت می گیرد گفت: علی‌رغم اینکه لوله‌های انتقال سیال دارای پرت انرژی زیادی است و عایق‌کاری آنها ضروری است اما متاسفانه غفلت می‌شود و بعضا از عایق‌های سطحی استفاده می‌شود که تاثیر چندانی ندارد.

وی در پاسخ به این سوال که اساسا مهندسان متخصص برای فرهنگ‌سازی در این زمینه و نیز فراهم کردن شرایط به منظور سوق دادن سازندگان به سمت اجرایی کردن مبحث نوزدهم چه نقشی می‌توانند داشته باشند ؟گفت: قطعا آنها می‌توانند در این زمینه حضور موثری داشته باشند اما مسئله این است که مهندسان تاسیسات از این نظر در تنگنا قرار دارند، این در حالی است که اگر به مهندسان آزادی عمل داده شود و به آنها مجوز داده شود که تا موقعی که کلیه نکات مندرج در مبحث نوزدهم و عایق‌های سیستم انرژی انجام نشده، پایان کار صادر نشود این امر باعث می‌شود که به خودی خود بحث عایق‌های حرارتی و صرفه‌جویی در انرژی ساختمان انجام شود.

وی گفت: اگر شهرداری از مهندسان تاسیسات پشتیبانی کند به نوعی که پایان کار ساختمان را منوط به تائید بخش انرژی ساختمان کند، طبیعتا مهندسآن تاسیسات قدرت اجرایی‌اش افزایش پیدا می‌کند و می توانند در این زمینه نقش‌آفرین شوند.

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران تاکید کرد: شهرداری باید پایان کار ساختمان را منوط به تائید مهندس تاسیسات کندو یکی از پارامترهای اصلی را بحث صرفه‌جویی انرژی قرار دهد.

وی گفت: بی‌اعتنایی شهرداری به این مسئله باعث می‌شود که کماکان شاهد هدررفت انرژی در ساختمان‌هایمان باشیم.