رسالت بانکها رفع نیاز مسکن نیست
انتقادات شدیدی از سوی کارشناسان درخصوص فعالیت بانک ها درعرصه ساختمان سازی و احداث مالها و پاساژها وارد است.

این در حالی است که طبق ماده 34 قانون پولی و بانکی کشور، ورود بانک ها به ساخت و ساز ممنوع است. بانکها باید سپرده های مردمی را به ازای پرداخت سود به آنها جمع آوری کنند و از آن طرف این سپردهها را در قالب وام به کسانی بدهند که از بازدهی و بازگشت سرمایه سرمایهگذاری آنها مطمئن هستند.
به عبارت دیگر از منظر تئوری اقتصاد، بانکها به عنوان موسسات مالی، سپردههای مردم را میگیرند و آن را به کسانی میدهند که نیازمند نقدینگی برای سرمایهگذاری و تولید یا خرید مسکن هستند. درواقع بانکها باید سپردههای مردمی را در راه تولید و تحریک چرخهای صنعت صرف کنند؛ نه اینکه خود وارد ساخت و ساز و ساختمانسازی شوند.
تشدید تورم و رکود
طبق استانداردهای بین المللی موجود، سرمایهگذاری بانکها ممنوع است و بانک ها به هیچ وجه حق ندارند که شرکت ایجاد کنند و منابع مالی خود را به صورت تسهیلات بانکی و وام در اختیار شرکتهای زیرمجموعه خود قرار دهند. در حالی که این پدیده مخرب برخلاف ضوابط و قوانین به شدت در ایران رواج دارد و همین رویه خطر ورشکستگی بانک ها را افزایش می دهد.
درواقع اگرچه در دیگر کشورهای دنیا، بانک ها درگیر سرمایه گذاری مستقیم نیستند و به منظور کمک برای رفع مشکلات صنایع، در کنار آنها قرار می گیرند، اما جای تاسف است که در کشور ما به دلیل نوسانات و بی ثباتی اقتصادی، بانک ها مشکلات متعددی را هم برای بخش صنعت به وجود میآورند.
این موضوع در بخش مسکن و ساختمان به این صورت قابل مشاهده است که بانکها نه تنها نتوانسته اند در راستای رونق این صنعت کمک شایانی کنند، بلکه خود در حوزه ساخت و ساز ورود میکنند و از سوی دیگر به دلیل گرفتن سودهای بالا از مردم در قبال ارائه وام و نیز ورود به عرصه ساختمان سازی، باعث شدهاند تا تورم و رکود در این بخش تشدید شود.
سرمایه گذاری در پروژههای بزرگ و لوکس
صحبت درباره تبعات منفی و آسیب های ناشی از ورود بانکها به بخش ساخت و ساز بسیار است. برخلاف دیگر کشورهای دنیا در کشور ما بانکها به دنبال درآمدزایی هستند و برای اینکه سود قابل توجهی کسب کنند، در ساختوساز پاساژهای تجاری، اداری و یا پروژههای بزرگ تفریحی سرمایه گذاری میکنند.
درواقع بانکها به جهت اینکه بخش زیادی از منابع خود را درگیر سرمایه گذاری در حوزه های مختلف ازجمله بخش ساخت و ساز کردهاند، این امر باعث شده تا عملا پول پرقدرتی را وارد این حوزه ها بکنند که البته نتوانسته اند بازدهی لازم را هم از این حوزه ها بگیرند. این موضوع باعث شده تا بخش زیادی از منابع بانکی و تسهیلات ارائه شده، در حوزه ساخت و ساز درگیر شود و از آنجایی که بخش زیادی از منابع بانکی وارد حوزه ساخت و ساز شده است، رکود حاکم بر بخش مسکن، بانک ها و مشتریان بانکی را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
به این معنا که در حال حاضر تعداد زیادی از بانک ها با استفاده از پول و سپرده های مردم، ساختمان های بسیار بزرگ و عظیمی را احداث کرده اند و این در حالی که است که به دلیل رکود بازار مسکن نتوانسته اند آنها را به فروش برسانند. از همین رو خواب این سرمایه ها در بخش مسکن و ساختمان، عملا به طور مداوم هزینه مالی برای این بانک ها ایجاد می کند.
با این اوصاف به عقیده کارشناسان بازار سرمایه در شرایطی که بانک ها با ورود به ساختمان سازی به ویژه احداث ساختمان های لوکس و لاکچری ضربه های سنگینی را به بخش مسکن وارد می کنند، از سوی دیگر به ازای این اشتباه بزرگ یعنی اقدام به ساخت و ساز و ورود بخش زیادی از منابع بانکی به صنعت ساخت و ساز که مرتکب می شوند، خود نیز بسیار متضرر می شوند.
چرا بانک ها ساختوساز می کنند؟
اما در شرایطی که فعالیت بانک ها در عرصه ساخت و ساز، برای خود بانک ها هم خالی از ریسک و ضرر مالی نیست و در عین حال اتهامات و انتقادات سنگینی هم نسبت به فعالیت بانک ها در بخش ساختمان سازی وارد است، پرسش این است که چرا اساسا با وجود ریسک های بسیار در این بخش، بانکها به فعالیتهای اقتصادی نظیر ساختوساز ورود کرده اند و کماکان بر اجرای این سیاست تاکید دارند؟
کارشناسان در پاسخ به این پرسش بر این باورند که به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی کشور، بانک ها از واگذاری منابع مالی خود به افراد و عدم بازگشت سرمایه خود از سوی آنها هراس دارند و لذا بهتر می دانند که خود در این حوزه سرمایه گذاری کنند.
از طرفی به لحاظ اینکه بسیاری از فعالان اقتصادی با گرفتن وام و تسهیلات از بانک اقدام به خریداری ملکی کرده اند و سپس در مقاطعی با بروز تورم، قیمت ملک خریداری شده آنها چند برابر شده و صاحب ملک سود کلانی کسب کرده است، بنابراین بانک ها با مشاهده این مسائل، به این نتیجه رسیدند که وقتی از امکان شرکت داری برخوردارند، چرا خودشان این سود کلان را کسب نکنند و آن را دودستی به سازندگان سودجو تقدیم بکنند؟
رسالت بانک ها رفع نیاز مسکن نیست
در حالی که باید این موضوع را متذکر شد که بانک ها هیچ گاه نتوانسته اند کنترل و نظارت کافی بر روی عملکرد شرکتهای زیرمجموعه خود داشته باشند. چرا که اساسا رسالت بانک شرکت داری نیست و از طرفی بانک ها از قدرت خلاقیت بخش خصوصی در ساختمان سازی برخوردار نیستند. در عین حال قیمت تمام شده ساختمان سازی توسط بانکها، چند برابر بالاتر از قیمت ملکی خواهد بود که سازندگان حرفه ای مسکن میسازند.
به این ترتیب اگر امروز مشاهده می کنیم که بانک ها وضعیت مالی مناسبی ندارند، یکی از دلایل عمده آن این است که بخش عظیمی از منابع بانک ها طی ده سال گذشته در شرکت های زیرمجموعه آنها از جمله شرکت های ساختمانی سرمایه گذاری شده، بدون اینکه بازدهی لازم را داشته باشد.
بر این اساس کارشناسان آینده روشنی را برای صنعت بانکداری متصور نیستند و براین باورند که در شرایط موجود، تنها راه نجات بانکها تورم یا افزایش قیمت املاک است تا از این طریق بتوانند بخشی از املاک خود را به فروش برسانند. اما آنچه مسلم است کار بانک ها ساختمان سازی و رفع نیاز و کمبود مسکن نیست و بانک ها باید فعالیت بانکداری خود را انجام دهند.
بازدید:۶۰۹
منبع: صما