آدرس دقیق دو و نیم میلیون خانه‌ خالی

در حالی که به عقیده برخی از کارشناسان، آمار بالای خانه های خالی حاکی از نبود برنامه ریزی صحیح و دقیق در بخش متقاضیان موثر و بالفعل حوزه مسکن است، در مقابل اکثریت فعالان ساختمانی بر این باورند که در صحت ‌و سقم این آمار تناقض‌هایی وجود دارد و به دلیل ناهماهنگی در بخش عرضه و تقاضا، کشور با معضل خانه‌های بی‌مصرف روبه رو شده است. از طرفی بین وجود خانه‌های خالی و بخش تقاضا ناهماهنگی وجود دارد. زیرا بخش اعظم خانه‌های خالی مربوط به املاک لوکس است که گزینه مناسبی برای اقشار متوسط و ضعیف محسوب نمی‌شود.

به عقیده این گروه از افراد ارائه آمارهای غلط از سوی اداره آمار درباره وجود 2.5 میلیون خانه خالی از سکنه در کشور، باعث شده تا این تصور به وجود بیاید که تولید مسکن از عرضه آن پیشی گرفته، در حالی که از دهه 40 تاکنون تولید مسکن همواره عقبتر از تقاضا بوده و به این ترتیب وجود تقاضای پنهان در بخش مسکن، در ادوار اقتصادی مختلف آثار خود را به صورت رشد اجاره نشینی و یا هجوم برای خرید مسکن نشان داده و موجب افزایش لجام گسیخته مسکن شده است. از طرفی، طی چند سال گذشته عدم ساخت و ساز متناسب با تقاضا باعث شده تا امروز شاهد افت شدید آمار ساخت و ساز باشیم و به ‌رغم اینکه در طرح جامع مسکن پیش‌بینی سالانه ساخت یک میلیون مسکن شده است، آمارها حاکی از ساخت 200 هزار واحد مسکونی است.

بر همین اساس یک کارشناس اقتصاد مسکن ضمن تایید کمبود مسکن و خلاء ناشی از عدم ساخت‌وساز کافی در کشور گفت: بزرگترین مشکل پیش روی دولت دوازدهم، جبران کمبود ساخت مسکن به ویژه برای اقشار متوسط است که در طول چهار سال گذشته انباشته شده است.

بهمن آرمان  در پاسخ به اینکه موضوع کمبود مسکن در کشور با توجه به وجود بیش از دو و نیم میلیون خانه خالی در کشور چگونه قابل توجیه است گفت: کسانی که این‌ مباحث را عنوان می‌کنند و حتی اطلاعات غلط به وزیر راه و شهرسازی می‌دهند، این موضوع را در نظر نمی‌گیرند که در همه کشورها یکی از شیوه‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری در بخش مسکن است.

وی با ارائه مثالی تصریح کرد: طبق آمارهای موجود در کشوری مثل ایتالیا که رشد منفی جمعیتی دارد، بالغ بر یک ‌و نیم میلیون واحد مسکونی خالی وجود دارد که سرمایه‌گذاران با شرایط نسبتا مناسب آنها را پیش‌خرید و یا سرمایه‌گذاری کرده‌اند و مثل بازار طلا، ارز و... خرید خانه را به عنوان یک سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرند.

آرمان ادامه داد: بنابراین در کنار ارائه آمار و ارقام ضد و نقیض مبنی بر وجود خانه‌های خالی، این نکته مهم را هم باید در نظر گرفت که حاشیه ‌نشینی گسترده‌ای در کشور ما وجود دارد و تعداد زیادی از مردم و هموطنان ما در مکان‌هایی زندگی می‌کنند که به هیچ‌وجه شایسته زندگی یک انسان نیست. بنابراین حتی اگر همین نوسازی و احیای بافت‌های فرسوده را در نظر بگیریم، حاکی از ارقام سنگینی است که ما نیاز به مسکن داریم.

این اقتصاددان همچنین عنوان کرد: ضمن اینکه ایجاد شهرک‌های اقماری جدید مثل پرند، هشتگرد، پردیس و امثال آن نشان دهنده تصمیمات اشتباه در این بخش و پدیده‌ای مربوط به دهه 70 میلادی صده گذشته است که در هیچ جای دنیا دیگر آن را تکرار نکرده اند. بنابراین بخش بزرگی از این خانه‌های خالی مربوط به همین شهرک‌های اقماری است که مردم حاضر به زندگی در آن مناطق نیستند.

وی با اشاره به اینکه شنیده ها حاکی از وجود بالغ بر 30 هزار واحد مسکونی خالی در شهر جدید پرند است افزود: اگر بخواهیم پردیس و هشتگرد را هم به آنها اضافه کنیم، رقمی که به عنوان مسکن خالی به آنها اضافه می‌شود، بسیار بیشتر است.

آرمان تاکید کرد: علاوه بر آن، نکته دیگری که بسیار حائز اهمیت است، این است که در حال حاضر انباشت واحدهای مسکونی‌ خالی به دلیل محاسبات اقتصادی اشتباه سازندگان است که خانه‌های لوکس و بزرگ ساخته اند که به طور قطع خرید آنها در توان و قدرت مردم نیست و فرضا اقشار متوسط و ضعیف، قدرت خرید یک واحد مسکونی با قیمت 35 میلیارد ریال در شمال شهر تهران را ندارند. وی خاطرنشان کرد: درواقع ما در بین خانه هایی که متراژ آنها حداکثر 110 متر است، به آن شکل خانه خالی در کشور نداریم.

اما در کنار معضل آمار بالای خانه های خالی، بحث دیگری که مطرح می شود این است که طی چند سال اخیر به دلیل رکود مسکن، خانه های زیادی که توسط سازندگان ساخته و به بازار عرضه شده اند، به فروش نرسیده اند. حال با توجه به این دو عامل، آیا می توان این موضوع را مطرح کرد که در شرایط کنونی، کشور نیازی به مسکن ندارد؟

در پاسخ به این پرسش، یک انبوه ساز مسکن گفت: نظر موافقان این فرضیه را به این نکته جلب می‌کنم که در حال حاضر رکود مسکن، دلالتی بر عدم تولید انبوه مسکن ندارد؛ چون درواقع این رکود ناشی از سیاست‌های پولی و مالی کشور است.

محمد علی ربانی، دبیر انجمن انبوه سازان استان قم  افزود: یعنی وقتی سود سپرده ‌گذاری در برخی بانک‌ها حتی تا 23 درصد است، معمولا سرمایه‌گذاران و مردم رغبتی به خرید و ساخت مسکن نمی‌کنند و ترجیح می دهند که پول خود را در بانک‌ها سپرده‌گذاری ‌کنند که با یک محاسبه سرانگشتی، سپرده آنها در طول چهار سال دوبرابر می‌شود.

وی ادامه داد: لذا هیچ آدم حسابگری در بازار کنونی و سیاست‌های امروز مالی کشور، وارد خرید مسکن شود و شرایط کنونی را زمان مناسبی برای خرید نمی بیند. ولی اگر سیاست‌های پولی و مالی اصلاح شود و دولت و بانک مرکزی سود سپرده بانکی را تا حدود 12 درصد و بهره تسهیلات بانکی را نیز به 10 درصد کاهش دهد، در آن زمان شاهد خواهیم بود که کسی رو به سپرده‌گذاری در بانک نمی‌آورد، بلکه وارد بازار مسکن می‌شود.

ربانی در پایان تاکید کرد: به طور طبیعی سالانه باید یک میلیون واحد مسکونی در کشور بسازیم تا جوابگوی تقاضای موجود باشیم و با توجه به فعالیت های اجتماعی، ساخت این یک میلیون واحد مسکونی را باید بدون انباشت سال های قبل در نظر بگیریم.