حذف عوامل فنی، راه‌حل‌ شهرداری‌ها برای رونق ساخت‌وساز

در همین رابطه مسئولان نظام مهندسی با انتقاد از عملکرد شهرداری ها بر این باورند که شهرداری در بسیاری از موارد همسو با سازمان نظام مهندسی عمل نمی کند و در بسیاری از موارد نظام مهندسی به ناچار باید عملکرد جزیره ای خود را ادامه دهد؛ در حالی که نهاد مقابل یعنی شهرداری قدم در مسیر دیگری می گذارد.

در همین راستا رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس در پاسخ به اینکه بی توجهی به اجرای کدام ضوابط و قوانین در شهرداری‌ها موجب کاهش عمر مفید و کیفیت ساختمان‌ها می‌شود گفت: در پروسه احداث بنا، مباحث مقررات ملی ساختمان در ساختمان‌ها رعایت نمی‌شود و همین معضل باعث می‌شود که عمر مفید ساختمان‌ها به شدت کاهش پیدا کند.

غلامرضا نامورچی  با بیان این مطلب افزود: همچنین در شهرداری‌ها رکود در ساخت‌وساز و کاهش درآمد شهرداری به بخش مقررات ملی ساختمان گره خورده است.

وی با بیان اینکه به منظور افزایش نقدینگی در بخش ساخت و ساز و تشویق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری و اقدام به اخذ پروانه ساختمانی در این حوزه، یکی از راه‌حل‌های شهرداری‌ها، حذف عوامل فنی است اضافه کرد: درواقع شهرداری‌ها رعایت مباحث مقررات ملی ساختمان را پیگیری نمی‌کنند و این مسئله باعث می‌شود تاحدی از کیفیت و عمر مفید ساختمان‌ها کاسته شود.

این مسئول همچنین با اشاره به چالش دوم در زمینه اجرای مقررات ملی گفت: نکته دوم اینکه کسانی که به دنبال امر ساخت‌وساز هستند، اغلب بهره‌برداران واقعی ساختمان نبوده و لذا به دنبال رعایت کامل مقررات ملی ساختمان نیستند. چون رعایت آن باعث تحمیل هزینه بیشتر به ساختمان خواهد شد و این در حالی است که هدف سازندگان، تکمیل ساختمان با هزینه تمام شده کمتر جهت واگذاری آن به بهره‌برداران است تا بتوانند با منفعت بیشتری آن را به فروش برسانند.

نامورچی در ادامه با انتقاد از نبود متولی در بخش اجرای مقررات ملی ساختمان تاکید کرد: متولی کنترل کننده رعایت مقررات ملی مشخص نیست و به نوعی دستگاه‌های تاثیرگذار و مسئول جهت ارائه خدمت در این حوزه، از زیر بار مسئولیت خود شانه خالی می‌کنند و این موضوع به عنوان عامل سوم مطرح است.

وی ادامه داد: عدم همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط در این زمینه باعث می‌شود تا رعایت مقررات ملی ساختمان به صورت کامل انجام نشود. از طرفی واقعیت آن است که در برخی موارد هم زیرساخت‌ها به صورت کامل آماده نیست تا بتوانیم مباحث مقررات ملی ساختمان را به طور کامل اجرایی کنیم و این امر باعث شده تا نتوانیم ساختمان‌هایی واجد تمام مشخصات فنی و با رعایت کامل ضوابط مقررات ملی و ضوابط فنی بسازیم.

رییس نظام مهندسی استان فارس در پاسخ به اینکه در دوره جدید شوراهای شهری این معضل را چگونه می توان برطرف کرد گفت: شوراهای شهری یکی از دستگاه‌های بسیار تاثیرگذار است که می‌تواند در اجرایی شدن مقررات ملی ساختمان نقش کمک کننده ای داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: اگر در گزینش اعضای شورای شهر، مهندسان هم که آشنا با مقررات ملی ساختمان و مباحث مدیریت شهری هستند، جایگاهی داشتند، می‌توانستند در اجرایی شدن مقررات ملی بسیار تاثیرگذار باشد و به اجرای آن کمک کنند.

اما رییس سازمان نظام مهندسی استان کرمان در پاسخ به اینکه چه ضعف‌ها و نواقصی در شهرداری‌ها وجود دارد که موجب کاهش کیفیت ساخت-وسازها و عمر مفید ساختمان‌ها می‌شود گفت: همان‌طور که عملکرد سازمان نظام مهندسی در یک استان ممکن است با عملکرد نظام مهندسی در یک استان دیگر مشابه نباشد، به یقین عملکرد شهرداری‌ها در هر شهری متفاوت است و عملکرد شهرداری‌ها باید در قالب و جایگاه هر استانی ارزیابی شود.

مجید اسماعیلیان  تشریح کرد: به حکم ماده 34 قانون تمام شهرداری‌ها و مراجع صدور پروانه ساختمانی موظفند که مقررات ملی را رعایت کنند، اما در بخش ساخت‌وسازها دو قانون نظام فنی و اجرایی کشور و قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مطرح است.

وی افزود: در بخش ساخت‌وسازهایی که مشمول نظام فنی و اجرایی کشور می‌شوند، نه سازمان نظام مهندسی و نه شهرداری‌ها دخالت دارند. اما به طور قطع در این ساخت‌وسازها هم که به نام طرح‌های عمرانی دولت، اعتبارات دولتی هم به آنها اختصاص داده می‌شود و دستگاه‌های اجرایی همه جزو پیمانکاران و مشاوران دارای صلاحیت و رتبه از سازمان برنامه و بودجه هستند، تمام مقررات ملی ساختمان اجرایی نمی‌شود.

اسماعیلیان همچنین با تاکید بر اینکه ساخت‌وساز یک زنجیره است و نمی‌توان فقط یک دستگاه را مسئول ساخت‌وساز بدانیم و آن را بازخواست کنیم گفت: برای نمونه طبق مبحث 5 مقررات ملی، تمام مباحث کنترل کیفی مصالح ساختمانی برعهده اداره استاندارد است و یا در بحث آموزش کارگران فنی و استادکاران معمار نیز سازمان‌های فنی و حرفه‌ای به عنوان زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئول هستند.

به گفته این مسئول، ارزیابی یک ساختمان شامل پالایش تمامی نهاد‌هایی است که به صورت یک زنجیره در کنار هم قرار دارند. ساختمان‌سازی یک پروسه است که در آن زنجیره‌ای از دست‌اندرکاران و نهادهای ذی‌ربط دخیلند که متاسفانه در این بخش هیچ‌ کدام وظیفه خود را به خوبی انجام نمی-دهند.

وی درخصوص ضعف ها و نقایص شهرداری ها گفت: موضوعی که بیشتر متوجه شهرداری‌ها می‌شود، این است که شهرداری‌ها باید توجه کنند تا دقیقا نقشه‌هایی که در سازمان‌های نظام مهندسی مصوب و تایید می‌شود، اجرایی شود.

این مسئول با بیان اینکه در کرمان این هماهنگی بین شهرداری تمامی مناطق استان با سازمان نظام مهندسی و دفاتر مهندسی وجود دارد افزود: اما آنچه گاهی شاهدیم این است که در برخی استان‌ها یا شهرها، موضوع دونقشه‌ای بودن جاری است.

وی تاکید کرد: این جزو وظایف شهرداری است که کارفرمایان را ملزم به اجرای دقیق نقشه‌هایی کند که توسط مهندسان طراح تهیه و توسط سازمان‌های نظام مهندسی کنترل و در سازمان ثبت می‌شود. وگرنه به هیچ‌وجه نمی‌توان صرفا یک دستگاه را به عنوان مسئول در مقابل ساخت-وساز قرار داد و عملکرد آن را ارزیابی کرد.

اسماعیلیان در پاسخ به اینکه در دوره جدید شهرداری‌ها و شوراهای شهری، چه مسائلی باید مورد توجه قرار گیرد گفت: اگر قرار است نتیجه‌ای حاصل و قدم‌های رو به جلو برداشته ‌شود که ماحصل آن ارتقای کیفیت ساختمان ها و ساخت‌وسازها و سیما و منظر شهر باشد، این موضوع فقط می‌تواند ماحصل، همدلی و همکاری تمامی این مجموعه ها باشد.

وی با بیان اینکه همه نهادها باید در حیطه وظایف خود هماهنگ باشند گفت: نباید سازمان نظام مهندسی به صورت جزیره‌ای عملکردی برای خود داشته باشد که شهرداری ادامه‌رو آن عملکرد نباشد.