مصوبات ننگینی که تهران را به روز سیاه انداخت
عملکرد شورای شهر تهران در دوره چهارم به قدری در حوزه محیط زیست ضعیف بوده که از دید کارشناسان، این کوتاهی جای هیچ گونه دفاعی را از عملکرد پارلمان شهری باقی نگذاشته است. چراکه امروز به دلیل این کوتاهی و ضعف عملکرد شورای شهر، علاوه بر اینکه پایتخت به وضعیتی بسیار نگران‌کننده رسیده است، سلامت جسم و روان میلیون‌ها شهروند تهرانی نیز دستخوش مصوبات غیرتخصصی و مغایر با اصول شهرسازی مدیران شهری قرار گرفته است.
بساز و بفروش‌های بانفوذ به راحتی با جابه‌جایی سرمایه‌های هنگفت مجوز ساخت‌وساز در تهران می گیرند و با ساخت غیراصولی برج‌ها و مال‌های عظیم در برخی پارک‌ها و مناطق شمالی تهران، منجر به بروز ترافیک شدید و آشفتگی می‌شوند، در حالی که تهران دیگر توان و ظرفیت این حجم عظیم ساخت‌وساز را ندارد.
سواستفاده از خلاء قانونی
اگرچه طی مدت اخیر، شورای‌عالی شهرسازی و معماری مانع بلند مرتبه‌سازی به معنی ۱۱ طبقه بیشتر در تهران شده است، اما صدور مجوزهای بلندمرتبه‌سازی به سال‌های قبل از ۹۳ برمی گردد. درواقع علیرغم اینکه دستورالعمل‌های موجود درخصوص احداث ساختمان‌های بلندمرتبه که مدیریت شهری مکلف بود در سال ۱۳۸۶ ظرف مدت ۶ ماه ضوابط آن را ارائه کند، ولی این اقدام را با تاخیر چندساله در سال ۱۳۹۳ انجام داد.
در چنین شرایطی مدیریت شهری با سواستفاده از خلاء قانونی، کمیسیون ماده ۵ اجازه احداث تعداد قابل‌توجهی ساختمان‌های بلندمرتبه در معابر کوچک را صادر کرد که علاوه بر تشدید ترافیک و تراکم جمعیت در تهران، امکان مدیریت بحران هم در آنها وجود ندارد.
در چنین شرایطی که اخیرا صدای اعتراض تمامی اساتید، صاحب نظران، شهرسازان و حتی عموم جامعه نسبت به وضعیت سخت و اسفناک زندگی در تهران بلند شده است، رئیس کمیسیون عمران مجلس خواستار نظارت دقیقتر شورای عالی شهرسازی و معماری بر عملکرد شهرداری‌ها جهت اجرای طرح جامع شده و گفته است: «شهرداری‌ها قسمت عمده درآمد خود را از ساخت و ساز، تغییر کاربری‌ها و فروش تراکم تامین می‌کنند که براساس طرح جامع شهری خلاف قانون است. به طوری که مشکلات جدی برای مردم درست کرده و موجب تخریب زیرساخت‌ها، اشکال در رفت و آمد مردم و حتی اسکان حجم بسیاری از مردم در منطقه محدودی شده است.»
لکه ننگی بر پیشانی شورای شهر
اما در کنار انتقادات بسیاری که نسبت به تراکم فروشی و صدور مجوز بلندمرتبه سازی از سوی شهرداری تهران وارد است، یکی از مسائلی که در سال‌های اخیر در شورای شهر تهران به شدت مورد غفلت قرار گرفت، طرح حفاظت و صیانت از باغ‌های تهران است.
در حالی که حفظ باغات و مانند ممنوعیت ساخت‌وساز در حریم رودخانه، قائل شدن حریم برای باغات نیز به عنوان ریه‌های شهری الزامی است، صاحب نظران از مصوبه برج- باغ به عنوان یکی از مصوبات ننگین و پرحاشیه شورای شهر تهران یاد می کنند که با اجرای آن، نزدیک به ۴ هزار و۵۰۰ هکتار از باغ‌های تهران که تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی شهر و حفظ سلامت مردم داشت، از بین رفت و تبعات این مصوبه برای همیشه در تاریخ شورا باقی می‌ماند.
براساس مصوبه برج- باغ به عنوان یکی از «ابداعات رئیس شورای شهر تهران!» که در سال ۱۳۸۲ با هدف حفظ باغات تهران به تصویب رسید، عنوان شد که در محدوده باغات ۳۰ درصد سطح اشغال داده شود و ۷۰ درصد باغات حفظ شود، عملا سطح اشغال به ۵۰ و در مواردی حتی به ۱۰۰ درصد رسید. این در حالی است که ساخت و ساز حتی در ۳۰ درصد از مساحت باغات تهران هم با توجه به شرایط آب و هوایی این شهر نامناسب است، زیرا موجب افزایش تراکم جمعیت شهری و ترافیک درون شهری می‌شود که بر آلودگی هوای تهران می افزاید.
به این ترتیب امروز به جایی رسیده ایم که به استناد این مصوبه تمامی باغ‌های تهران قلع و قمع شده اند و ساخت و سازهای بی‌رویه و غیرقانونی و تخریب باغاتی که هوای تازه به شهر تزریق می‌‌کردند، سبب بروز معضلات فراوانی برای پایتخت شده است. در حال حاضر تراکم فروشی، نفس درختان پایتخت را گرفته است و علاوه بر باغات، درختان خیابان ولیعصر تهران به عنوان یکی از زیباترین خیابان‌های دنیا به دلیل تراکم‌فروشی و صدور مجوزهای بلندمرتبه در حال نابودی است.
شواهد حاکی از آن است که سرعت تغییر کاربری باغات در مناطق شمالی تهران با توجه به ارزش زمین بالاتر بوده و علیرغم تذکرات مسئولان و کارشناسان ذیربط به شهرداری و رئیس شورای شهر تهران درخصوص رعایت ضوابط بلندمرتبه‌سازی و تغییر کاربری باغات تهران، هیچ گاه توجهی به این موضوع نشده است.
فروش هوا فارغ از تبعات زمینی!
مدیریت شهری با این تصور که با رفتن در ارتفاع، می تواند از گسترش افقی شهر جلوگیری کند، اقدام به هوافروشی و تراکم فروشی کرد، فارغ از این موضوع که این اقدام چه اثرات منفی و زیانباری بر تشدید ترافیک، آلودگی و جلوگیری از جریان هوا خواهد داشت. به این ترتیب با مرتفع شدن ساختمان‌ها، صاحبان باغات و خانه‌های قدیمی قابل سکونت به فکر گرفتن مجوز تراکم افتادند و در این جریان بسیاری از باغات و خانه‌های تاریخی که هویت شهر بودند از بین رفتند. حتی به گفته کارشناسان اقتصاد مسکن بعد از اجرای مصوبه برج-باغ، نه تنها باغات تهران حفظ نشد، بلکه این مصوبه به عنوان عاملی برای افزایش مداوم و نجومی شدن قیمت مسکن در مناطق شمالی شهر تهران عمل کرد.
اما امروز نمایندگان مجلس و سازمان حفاظت محیط‌زیست در حالی بر صیانت از باغات باقی مانده تاکید می کنند و لغو این مصوبه هم در شورای شهر تهران مطرح شده که کارشناسان با ابراز تاسف از این شرایط می گویند: «دیگر چیزی از باغات تهران باقی نمانده که بخواهیم با توقف مصوبه برج- باغ آنها را حفظ کنیم.»
درمجموع تهران با توجه به تراکم جمعیتی بالایی که دارد، بیش از سایر کلانشهرها نیازمند فضای سبز و صیانت از باغات باقی‌مانده است. بنابراین توسعه فضاهای سبز و باغات باید جایگزین چنین مصوباتی شود و در مدیریت شهری دوره جدید، علاوه بر برخورد با بلندمرتبه‌سازی بی‌رویه، باید بحث مدیریت بحران و افزایش تاب‌آوری شهرها هم مورد توجه قرار گیرد. چراکه در شهری مثل تهران، به اندازه ای که بلندمرتبه سازی‌ها توسعه یافته است، شهر برای مقابله با بحران تجهیز نشده است.
در شرایط کنونی باوجود مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری، تخلفات در زمینه بلندمرتبه‌سازی کماکان ادامه دارد و تا وقتی که درآمد شهرداری‌ها از محل فروش تراکم و پروانه تامین شود، این بحران ادامه دارد. اما در هر حال مدیران شهری باید توجه کنند که با کسب درآمد از طریق فروش تراکم، در طولانی مدت هزینه‌های بسیاری را به شهر تحمیل خواهند کرد و نتیجه شهرفروشی ساخت‌وساز بی‌رویه، تخریب باغات و محیط زیست، ترافیک و سرریز جمعیت است.
بازدید:۷۰۸
منبع: صما
لینک کپی شد
