چرا تخصص مهندسان با نیازهای مشاغل مهندسی منطبق نیست؟
دو سال پیش اکبر ترکان در کسوت رئیس وقت شورای مرکزی سازمان نظام‌مهندسی ساختمان کشور با انجام مکاتبه با وزیر علوم و اعلام مراتب نگرانی خود از وضعیت آموزش حوزه مهندسی، زنگ هشدار ضعف اشتغال پذیری در برنامه‌های آموزشی و درسی رشته‌های فنی و مهندسی را به صدا درآورد.
همزمان اما بسیاری از کارشناسان و نیز اساتید مراکز دانشگاهی درباره معضل مربوط به وضعیت دانش‌آموختگان مهندسی و دلایل عدم تطبیق تخصص مهندسان با نیازهای تخصصی شغل مهندسی دلایل متعددی را بیان می‌کنند که طیف گسترده‌ای نظیر کیفیت نازل مؤسسات آموزشی، ایجاد وقفه طولانی و انقطاع در مسیر دوره‌های آموزشی مربوط به ارتقای پایه، به‌روز نبودن متون دانشگاهی مطابق با پیشرفت‌های روز تکنولوژی، عدم آگاهی برنامه ریزان آموزش مهندسی از نیازهای تخصصی شغل‌ها و.. را شامل می‌شود.
بازنگری نظام آموزشی کشور بر اساس نیاز روز جامعه
در این زمینه محمود گلابچی –چهره ماندگار معماری و مهندسی راه و ساختمان و استاد دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار «صما» با بیان اینکه اساساً برنامه‌های نظام آموزشی کشور ما می‌بایست بر اساس نیاز روز جامعه بازنگری شود گفت: متاسفانه هنوز بین نیازهای روز فنی جامعه در حوزه مهندسی و برنامه‌های رسمی دانشگاه ارتباط موثری به وجود نیامده است و این امر در حالی است که ما نیازمند آن هستیم که دروس دانشگاهی را بر اساس مصالح نوین، روش‌ها و سیستم‌های جدید ساخت‌وساز به‌روز کنیم.
وی ادامه داد: برای رفع این مشکل موسسه آموزش عالی معماری و هنر پارس بر اساس رویکردهای نوین ساختمان و مهندسی عمران شکل‌گرفته تا ضمن اینکه رویکردهای جدید و مصالح نوین به دانشجویان آموزش داده شود درعین‌حال زمینه‌های ایجاد شود که دانشجویان بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی قادر به جذب در بازار کار شوند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان ساخت: در این راستا بازدیدهای متعددی از پروژه‌های در حال ساخت، ارائه و آموزش درس‌های جدید، ارتباط با مشاوران و پیمانکاران و سازندگان را ایجاد کرده‌ایم و دانشجویان در طول تحصیل ده‌ها کارگاه آموزشی را بازدید می‌کنند و ضمن فراگیری اصول معماری و مهندسی ساختمان با پیشرفت‌های جدید معماری و مهندسی آشنا می‌شوند.
گلابچی درعین‌حال افزود: در عمل هم مشاهده کرده‌ایم که وقتی دانشجویان وارد فضای کار حرفه‌ای می‌شوند کاملاً با نیازهای جامعه و ویژگی‌های موردنظر سازندگان و پیمانکاران آشنا شده‌اند و از مقررات ملی ساختمان و نیز روش‌های نوین طراحی، اجرا، مصالح جدید و رویکردهای آگاهی دارند.
چهره ماندگار معماری و مهندسی راه و ساختمان با بیان اینکه مسیر مذکور بهترین چرخه برای ایجاد پیوند مستقیم بین جامعه دانشگاهی و نیز صنعت ساختمان است بر ضرورت بازنگری در متون دانشگاهی تاکید کرد و گفت: این دانشگاه به‌عنوان یک نمونه موفق است که می‌تواند به‌عنوان پایلوت مورد الگو قرار بگیرد تا بتوانیم به اهداف موردنظر خود در این زمینه دست پیدا کنیم و آن را به‌عنوان یک مبنا برای جامعه مهندسی و معماری معرفی کنیم.
ضعف تعامل وعدم هماهنگی بازار کار مهندسان و آموزش مهندسان
اما در همین زمینه مهندس محمدمهدی مافی –کارشناس ارشد عمران بر این باوراست که اساساً دروس دانشگاهی در حوزه مهندسی بالغ‌بر 4 دهه است که تغییرات بنیادی نکرده است و محتویات مباحث درسی و آموزشی مراکز دانشگاهی عموماً دربردارنده مباحث قدیمی و کهنه‌ای است که با نیاز فعلی صنعت ساختمان انطباق ندارد.
وی در گفت‌وگو با«صما» ضمن بیان مطلب فوق همچنین افزود: در شرایط فعلی عموماً صنعت گران هستند که با واردکردن فن‌آوری‌های نوین، زمینه‌ساز رشد تکنولوژی و تحول در صنعت ساختمان هستند و متون دانشگاهی عموماً با وقفه بسیار طولانی نسبت به ارائه این مصالح بازنگری و متحول می‌شوند.
عضو هیات مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران بابیان اینکه رویه نادرست شرایط مذکور در حالی صورت گرفته است که در ممالک پیشرفته اصولاً دانشگاه‌ها و مراکز علمی در ارائه دستاوردهای نوین پیشرو هستند گفت: در کشور ما متاسفانه سیستم‌های دانشگاهی به‌گونه‌ای است که برای به‌روزرسانی محتویان درسی عجله‌ای ندارد و با حرکت لاک‌پشتی مبتنی بر روش‌های قدیمی نسبت به ارائه دروس علمی به دانشجویان اقدام می‌کند.
وی ماحصل شرایط مذکور را سبب به‌روز نبودن دانش مهندسان فارغ‌التحصیل ارزیابی کرد و گفت: اصولاً دوره‌های درسی دانشگاهی حاوی مطالبی است که بیش ازهر چیز جنبه تئوریزه دارد و اساساً فاقد کارآیی لازم برای شرایط اجرایی است و در چنین شرایطی فارغ‌التحصیلان مهندسی از علم و توانمندی لازم برای جذب در بازار واقعی کار برخوردار نیستند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه برای حل مشکل مذکور لازم است که تعامل سازنده‌ای بین مراکز علمی و نیز بازار کار صنعت ساختمان ایجاد شود تاکید کرد: از رهگذر این امر قطعاً اتفاقاتی مثبتی رقم خواهد خورد به‌طوری‌که مهندسان با دستی پر وارد بازار کار خواهند شد و با یادگیری شیوه‌های جدید طراحی و اجرا نقش مثبتی در ارتقای صنعت ساختمان ایفا خواهند کرد.
ضرورت نظارت جدی بر روند کیفیت آموزش مؤسسات آموزش عالی
از دیگر سو دکتر سرابندی، استاد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران نیز دراین‌باره در گفت‌وگو با مجله ساختمان ضمن توضیح کلی درباره روند آموزش در صنعت ساختمان بابیان اینکه همکاری صنعت ساختمان با نهادهای علمی برگزارکننده دوره‌های تدریسی را می‌بایست در دو سطح شامل نحوه آموزش و پژوهش به دانشجویان و نیز تعامل صنعت ساختمان با نهادهای آموزشی موردبررسی قرار دهیم گفت: درباره نحوه تدریس دانشجویان در مراکز دانشگاهی باید گفت که متاسفانه اختلاف سطح آموزش در مراکز دانشگاهی ما کاملاً مشهود است به‌طوری‌که برخی از دانشکده‌ها و مؤسسات پژوهشی ما اعم از دانشکده‌های سراسری، غیرانتفاعی و.. مساله آموزش را جدی نمی‌گیرند.
وی با یادآوری این موضوع که مسائلی نظیر اساتید و دانشجویان پروازی و مواردی ازاین‌دست باعث می‌شود که مسائل آموزشی از سوی دانشجویان جدی قلمداد نشود تاکید کرد: بسیاری از اساتید دانشگاه نحوه نمره دهی آن‌ها به دانشجویان به‌گونه‌ای است، که دانشجو از همان ابتدا نمره قبولی را اخذشده می‌پندارد و در چنین شرایطی فارغ‌التحصیلان بدون داشتن بار علمی کافی وارد صحنه کارمی شوند و نمی‌توانند جوابگوی صنعت ساختمان باشند.
سرابندی در ادامه اظهارات خود درباره سرنوشت این نوع فارغ‌التحصیلان در بازار کار گفت: عمده این افراد عموماً جذب مراکز دولتی، نیمه‌دولتی و شهرداری‌ها می‌شوند و سازندگان حرفه‌ای از جذب این افراد امتناع می‌کنند.
این استاد دانشگاه کثرت مؤسسات آموزش عالی در صنعت ساختمان را یکی دیگر از معضلات سیستم آموزشی ارزیابی کرد که به گفته وی سبب شده کیفیت فدای کمیت شود و اظهار داشت: کثرت مؤسسات آموزش عالی باعث شده که مدرسان فرصت لازم را برای آموزش کیفی نداشته باشند و اکثر این مؤسسات آموزشی که تعداد آن‌ها متجاوز از دویست فقره است برای جذب مدرس دچار اشکال می‌شوند.
سرابندی با تاکید بر اینکه وزارت علوم برای رفع پروسه مذکور لازم است که وارد عمل شود و نسبت به ساماندهی مؤسسات مذکور اقدامات لازم را انجام دهد خاطرنشان ساخت: بر این اساس لازم است که وزارت علوم مجوز راه‌اندازی مؤسسات آموزشی را بی‌ضابطه صادر نکند و نیز با انجام نظارت‌های لازم کیفیت و نحوه تدریس آموزش‌های این مؤسسات را رصد کند و در صورت مشاهده آموزش‌های غیر کیفتی نسبت به لغو غیرحرفه‌ای موسسات آموزشی اقدام کند.
به باور بسیاری کارشناسان با توجه به تغییرات جهانی سریع در فناوری‌های جدید و همچنین با در نظر گرفتن افزایش تصاعدی رقابت صنعتی در سطح جهان، اقدامات کوتاه‌مدت، میان‌مدت و نیز درازمدت برای ایجاد تطبیق بین تخصص مهندسان و نیازهای تخصصی شغل مهندسی صورت بگیرد. بر این اساس کارشناسان و ناظران بر این باورند که غفلت از این مساله و سهل‌انگاری در این زمینه باعث خواهد شد که در آینده چالش‌های بشماری برای عرصه آموزش مهندسی در ایران ایجاد شود.
بازدید:۷۱۲
منبع: صما
لینک کپی شد
